ትርጉም በነጻነት ለሀገሬ
በኢትዮጵያ የዓለም ባንክ የሞራል ኪሳራ፣
ኢትዮጵያውያን/ት ለዓለም ባንክ የጭካኔ ቢሮክራሲያዊ የቀልድ ማካሄጃ የመድረክ ትወና ዒላማነት ተዳርገዋል፡፡
በምዕራብ ኢትዮጵያ ጋምቤላ እየተባለ በሚጠራው ክልል የዓለም ባንክ ቢሮክራቶች ዜጎችን ከሰፈሩበት ቦታ ያለፈቃዳቸውወደ ሌላ ቦታ በማዛወር፣የአካባቢው ዜጎች በቋሚነት ባህላቸውን አዳብረው ከሚኖሩበት ቦታቸው በግዳጅ በማፈናቀል እናየተለሳለሰና እና በጎ መስሎ በእሬት የተለወሰ የዘርማጽዳት እኩይ ምግባር በማካሄድ “የማታለል ጨዋታ” በመጫወት ላይመሆኑን አንድ ያለም ባንክ የራሱ የምርመራ ዘገባ ባለፈው ሳምንት ይፋአድርጓል፡፡ በጋምቤላ ክልል በቋሚነት የሚኖሩ በ10ሺዎች የሚቆጠሩ የአኙዋክ ብሄረሰብ ተወላጆችን ጥንት ቀደምቶቻቸው ይኖሩበት ከነበረው ቀያቸውየሚያፈናቅል ፖሊሲንበመንደፍ ዓለም ባንክ ህገወጥ በሆነ መልኩ ምንም ዓይነት ውኃ በማይገኝበት እና ሌሎችም መሰረታዊ አገልግሎቶችባልተሟሉበትአካባቢ በግዳጅ ተፈናቅለው እዲሰፍሩ በማድረግ በአሁኑ ጊዜ የተፈናቃዮች ህይወት በቋፍ ላይ ወይም ደግሞምንም ዓይነት ተስፋ ሊሰጥ በማይችልአስቸጋሪ ሁኔታ ላይ ተንጠልጥሎ ይገኛል፡፡
ለበርካታ ዓመታት የዓለም ባንክ ቢሮክራቶች እና በኢትዮጵያ ያሉ ተመሳሳዮቻቸው በህዝባዊ ወያኔ ሀርነት ትግራይ (ህወሀት)አምባገነናዊ ወሮ በላ ቡድንበመካሄድ ላይ ባለው “የመሰረታዊ አገልግሎቶች ጥበቃ ፕሮጀክት” እየተባለ በሚጠራው እና“በመንደር ምስረታ ፕሮግራም” መካከል አለ እየተባለየሚነገረውን መሰረታዊ ግንኙነት ሙልጭ አድርጎ በመካድ ህዝቡንበሚጎዳ ድርጊት ላይ ሙዝዝ ብለው ይገኛሉ፡፡ (“የመንደር ምስረታ ፕሮግራም”የሚለውን ቃል የአኟክ ብሄረሰብ ኗሪዎችጥንታዊ ቀደምቶቻቸው ይኖሩበት ከነበረው ኋላቀር የአኗኗር ዘይቤ ተላቅቀው “በዘመናዊ መልክ በስልጣኔ”መኖር መቻልነው ከሚለው ቃል ጋር መሳ ለመሳ ያደርጉታል፡፡) የዓለም ባንክ ዓይን ባወጣ መልኩ በጋምቤላ ክልል ከመሰረታዊአገልግሎት ጥበቃፕሮጀክት (መአጥፕ) ጋር በተያያዘ መልኩ የሚቀርቡበትን ትችቶች ባለመቀበል ምንም ዓይነት የሰብአዊመብት ረገጣዎች ለመፈጸማቸው ሊያመላክቱየሚችሉ ማስረጃዎች የሉም በማለት በተደጋጋሚ በማስተባበል ላይ ይገኛል፡፡
የህዝቡ ፍላጎት ተገዥ ለመሆን ተባባሪ ያለመሆን፣ ህዝቡን ከፍላጎቱ ውጭ በኃይል በማስገደድ እንዲሰፍር ማድረግ እና ሆንብሎ የሀሰት ወሬዎችንማሰራጨት የዓለም ባንክ፣ የዓለም አቀፉ የገንዘብ ድርጅት፣ የእንግሊዝ ዓለም አቀፍ የልማት መምሪያእና በኢትዮጵያ የልማት እርዳታ ቡድን (27የሁለትዮሽ እና የብዙሀን መንግስታትን አካትቶ የያዘ ስብስብ) እየተባለየሚጠራው በኢትዮጵያ የተጠያቂነት ጉዳይ በሚነሳበት ጊዜ የሰብአዊ መብት ረገጣወንጀል መፈጸማቸው እንዳይታወቅለመከላከያነት የሚጠቀሙባቸው ስልቶች ናቸው፡፡ የእንግሊዝ ፓርላማ ዓለም አቀፍ የልማት ኮሚቴ ሊቀመንበርየሆኑት ጌታማልኮም ብሩስ እ.ኤ.አ ማርች 2013 እንዲህ በማለት በድፍረት ተናግረዋል፣ “ስለመንደር ምስረታው የሚነገሩ አሉባልታዎችሁሉ መሰረተቢስናቸው፣ እናም የእንግሊዝ ፕሮግራም ጥሩ ውጤት እየሰጠ ነው፡፡“
የአቤ ሊንኮልን አባባል በመዋስ “የዓለም ባንክ እና የድህነት ወትዋች አቃጣሪዎች “የልማት እርዳታ ቡድን” እየተባለየሚጠራው የበርካታ ሀገሮች ስብስብሁሉንም ኢትዮጵያውያንን/ትን አንድ ጊዜ ሊያታልል ይችላል፣ እንደዚሁም ደግሞጥቂት ኢትዮጵያውያንን/ትን ሁልጊዜ ሊያታልል ይችላል፣ ሆኖም ግንሁሉንም ኢትዮጵያዊ/ኢትዮጵያውያት ሁልጊዜሊያታልል አይችልም፡፡“ እነዚህ የጉሮሮ ላይ አልቀቶች (ተባይ) በሚጫወቱት የማታለል ጨዋታ ምክንያትኢትዮጵያውያን/ትተታለዋል! ተጭበርብረዋል! እንዲሳሳቱ እና ግራ እንዲጋቡ ተደርገዋል፡፡ የማልኮምን አባባል በመዋስ “ኢትዮጵያውያን/ትጭካኔበተሞላበት ሁኔታ የጉልበታሙ የዓለም ባንክ መጫወቻ አሻንጉሊት ተደርገዋል፡፡“
ስለሆነም ከዓለም ባንክ ነጻ “የተጠያቂነት የምርመራ ቡድን” (ኢንስፔክሺን ፓኔል) (ምቡ) ጋር መነጋገር አስፈላጊ ነው፡፡በእርግጥ ምቡ ንጹህ በሚመስል፣በተበጣጠሰ እና ቢሮክራሲያዊ በሆነ የቋንቋ አገላለጽ ይናገራል፡፡ ስሜት ቀስቃሽ የሆኑ እናስሜታዊነት የተሞላባቸው እንቆቅልሽ የሆኑ አስደንጋጭ የሆነየሰብአዊ መብት ተሟጋቾችን ቋንቋ በፍጹም አይጠቀሙም፡፡የሰዎች ሰብአዊ መብቶች በይፋ እየተደፈጠጡ እያዩ ድርጊቱን የሞራል ኪሳራ ብለውአይናገሩም፡፡ ሸክስፒር በሮሚዮ እናጁሌት እንዲህ በማለት ጽፈዋል፣ “እነዚህን እንቆቅልሾች ግልጽ እስከምናደርግ ድረስ ለጊዜው የሞራል ስብዕና ኪሳራንአፍእንዲሸበብ ያደርጋሉ…” ይህንን አስደንጋጭ ሁኔታ እንዲዳፈን አላደርግም ምክንያቱም የዓለም ባንክ የእራሱ የምርመራ ቡድንሁሉንም እንቆቅልሽ የሆኑነገሮች ሁሉ ግልጽ አድርጎልኛልና!
እ.ኤ.አ ሴፕቴምበር 2012 ሁለት ደርዘን እና ከዚያ በላይ የሚሆኑ በምዕራብ ኢትዮጵያ በጋምቤላ ክልል የሚገኙኢትዮያውያን/ት የመጠለያ ላይ ተረጅዎችቀደምቶቻቸው ይኖሩበት ከነበረው መሬታቸው በግዳጅ እንዲፈናቀሉ ተደርገውየመሬት ይዞታቸው ለመሬት ነጣቂዎች የተሰጠ መሆኑን በመግለጽ ይህእኩይ ድርጊት እንዲጣራላቸው ዓለም ባንክንጠይቀው ነበር፡፡ እ.ኤ.አ ሴፕቴምበር 24/2012 አንድ ስሙ ባልተገለጸ የአኟክ ተረጅ በተጻፈ ደብዳቤ በዓለምባንክ የገንዘብድጋፍ እየተደረገለት የሚተገበረው የኢትዮጵያ የመሰረታዊ አገልግሎቶች ጥበቃ ፕሮጀክት (መአጥፕ) እና በቀጥታየኢትዮጵያን “መንግስት”የመንደር ምስረታ ፕሮግራም የሚረዳውን የዓለም ባንክን ክፉኛ ወንጅሏል፡፡ በተለይም፣
1ኛ) በመአጥፕ ፕሮግራም የአኟክ ቋሚ ኗሪዎች ይኖሩበት ከነበረው ለም ከሆነው መሬታቸው በግዳጅ እንዲፈናቀሉ ተደርገውመሬታቸው ኢንቨስተርእየተባሉ ለሚጠሩ መሬት ተቀራማቾች በርካሽ ዋጋ በኪራይ ይሰጣል፣
2ኛ) የአኟክ ማኅበረሰብ አባላት ለእርሻ ምቹ ባልሆኑ እና ለምነታቸው በተሟጠጠ ጠፍ መሬቶች ላይ እንዲሰፍሩ ሆኖ አዲስመንደሮች እንዲመሰርቱይገደዳሉ፣
3ኛ) የተሻሻሉ የማህበራዊ አገልግሎቶችን ለህዝቡ በማቅረብ የማህበረሰቡን የኑሮ ሁኔታ እናሻሽላለን በሚል የውሸትማደናገሪያ ብዙሀኑ ህዝብ ከኖረበትቀየው በግዳጅ እንዲፈናቀል ይደረጋል፡፡ ሆኖም ግን ሰፋሪዎቹ አንድ ጊዜ ከሰፈራ ቦታውከደረሱ በኋላ ለም የሆነ መሬት ብቻ አይደለም የማያገኙት ሆኖምግን ትምህርት ቤቶች፣ ክሊኒኮች፣ የውኃ ጉድጓዶች ወይምደግሞ ሌሎችንም መሰረታዊ አገልግሎቶች ጭምር አያገኙም እንጅ፣
4ኛ) አኟኮች የመኸር ሰብሎቻቸው ለመሰብሰብ በደረሱበት ጊዜ ሰብሎቻቸውን ሳይሰበስቡ እንዳለ ትተው በግዳጅእንዲፈናቀሉ ይደረጋል፡፡ ሰፋሪዎችበመንግስት በግዳጅ እንዲንቀሳቀሱ በሚደረግበት ጊዜ ከመንግስት ምንም ዓይነትየምግብ እርዳታ አይሰጣቸውም፣ እና አብዛኞቹ ሰፋሪዎች በረሀብ አለንጋእንዲገረፉ ይደረጋል፡፡ በመንደር ምስረታፕሮግራሙ ምክንያት ጥቂት ለአደጋ ተጋላጭ ህዝቦች እና ህጻናት በሚከሰተው ረሀብ ምክንያት ህይወታቸውንያጣሉ፡፡
5ኛ) ደመወዛቸው በህዝብ መሰረታዊ አገልግሎቶች ፕሮጀክት (መአጥፕ) እየተከፈላቸው በወረዳ የሚሰሩ የመንግስትሰራተኞች ይህንን ፕሮግራም በተግባርላይ እንዲያውሉት ይገደዳሉ፣
6ኛ) የሰፈራ ፕሮግራሙን የሚቃወሙ አርሶ አደሮች እና ፕሮግራሙን በስራ ላይ ለማዋል ተቃዋሚ የሆኑ የመንግስትሰራተኞች፣ የሰፈራ ጠያቂዎች እናየእነርሱን ዘመዶች ጨምሮ በቁጥጥር ስር የመዋል፣ የድብደባ፣ የማሰቃየት እና የግድያ ሰለባዒላማ የመሆን ዕድል ይጠብቃቸዋል፣
7ኛ) የሰፈራ ጠያቂዎች እነዚህ ሁሉ ጉዳቶች የሚመጡት ከዓለም ባንክ የትግበራ ፖሊሲዎች እና ከአሰራር ሂደቶች አናሳነትእና መስተጋብራዊ ቅንጅትጉድለት ነው የሚል እምነት አላቸው፡፡
እ.ኤ.አ በ2012 “ሞትን ቁጭ ብሎ መጠበቅ፡ በኢትዮጵያ የጋምቤላ ክልል ህዝቦችን ማፈናቀል እና የመንደር ምስረታ“ በሚልርዕስ ሂዩማን ራይትስ ዎችየተባለው ዓለም አቀፋዊ የሰብአዊ መብት ተሟጋች ድርጅት ባለ 115 ገጽ ዘገባ አቅርቦ ነበር፡፡ ያዘገባ በአኟክ ህዝቦች ቀርቦ የነበረውን ውንጀላ አግባብ በሆነመልኩ የደገፈ እና የልማት ድጋፍ ቡድኑን ስህተቶች እናጉድለቶች ነቅሶ በማውጣት በኢትዮጵያ በመንደር ምስረታ ፕሮግራም ሰበብ ታላቅ ውርደት እናውደቀትን ያስከተለ መሆኑንዘገባው ይፋ አድረጓል፡፡ የሂዩማን ራይትስ ዎች ዘገባ እንዲህ በማለት የማጠቃለያ ሀሳብ ሰጥቷል፡
የኢትዮጵያ መንግስት በመንደር ምስረታ ፕሮግራሙ አማካይነት በ10 ሺዎች የሚቆጠሩትን በምዕራብ ጋምቤላ ለዘመናትከቀደምቶቻቸው ጀምሮ ሰፍረውከቆዩባቸው ቀዬዎች በግዳጅ በማፈናቀል ወደ አልለመዱት እና አዲስ ወደሆኑ አካባቢዎችእንዲሰፍሩ አድርጓል፡፡ እንደዚህ ያሉት ህዝቦችን ከአንድ ቦታወደ ሌላ ቦታ የማፈናቀሉ ፕረግራም ምንም ዓይነት ጥናት እናምክክር ያልተደረገበት እና ለግዳጅ መፈናቀሉ ሰለባ ለሆኑት ወገኖችም ምንም ዓይነት ካሳሳይሰጥ የተካሄደ ፕሮግራምነበር፡፡
መንግስት መሰረታዊ የሆኑ አገልግሎቶችን እና የመሰረተ ልማት አውታሮችን ለማሟላት ቃል የገባ ቢሆንም አዲሶቹ የሰፈራመንደሮች የምግብ እጥረትያለባቸው፣ የግብርና ድጋፍ ጨርሶ የሌለበት፣ የጤና እና የትምህርት አገልግሎቶች ፈጽሞየሌሉባቸው ሆነው ተገኝተዋል፡፡ የሰፈራ ፕሮግራሙንየሚቃወሙ ካሉ እነዚህን ሰዎች በማስፈራራት፣ አደጋ በማድረስ፣ እናከህግ አግባብ ውጭ የዘፈቀደ እስራትን በማካሄድ በግዳጅ በመከናወን ላይ የሚገኝየሰፈራ ፕሮግራም ነው፡፡ ባለፈው ዓመትየመንግስት የደህንነት ኃይሎች ቢያንስ 20 የአስገድዶ መድፈር ወንጀሎችን በመፈጸም የሰፈራ ፕሮግራሙንአስቸጋሪነትየበለጠ ውስብስብ እንዲሆን አድርጎታል፡፡ ፍርኃት እና ማስፈራራት በጥቃቱ ሰለባ ህዝቦች ላይ በገፍ ተንሰራፍተውይገኛሉ፡፡
በኢትዮጵያ የዓለም ባንክ እየፈጸመ ባለው የሰብአዊ መብት ረገጣ ወንጀሎች ላይ ያለው እውነታ፣
የዓለም ባንክ የምርመራ ቡድን የአኟክ ህዝቦች ያቀረቡትን ቅሬታ በመቀበል አጣሪ ኮሚቴ እንዲሄድ እና እንዲያጣራበማድረግ እ.ኤ.አ ኖቬምበር 21/2014የምርመራ ውጤት የሆነውን ዘገባ በማዘጋጀት ዘገባው ለውስጥ ፍጆታ ብቻ እንዲውልበማድረግ ለዓለም ባንክ ፕሬዚዳንት፣ ለዋና አስፈጻሚ ዳሬክተሮች፣ለመምሪያ ኃላፊዎች እና ለሌሎች እንዲደርስአሰራጭቷል፡፡ ይህ ውሱን ስርጭት ያለው የምርመራ ዘገባ የዓለም ባንክ ስራ አስኪያጆችን የስራ ግድየለሽነትደረጃንለማሳየት እና በኢትዮጵያ የዓለም ባንክ ስራ አስኪያጆች እና በሌሎች አገሮች ያሉት አለቆች ድርጊት በዓለም ህዝብ ዘንድእንዲታወቅ በማሰብሚስጥራዊ በሆነ መልኩ በድረ ገጽ ላይ እንዲለቀቅ ብቻ ነበር የተደረገው፡፡ ግን የሚስጥሩ ዘገባባልታወቀ መንገድ ለሕዝብ አንድከፋፈል ተደርግዋል ።
የምርመራ ቡድኑ “ኢትዮጵያ፡ ክፍል 3 የመሰረታዊ አገልግሎቶችን ማስፋፋት (P128891)” በሚል ርዕስ ያዘጋጀውን እጅግበጣም አስደንጋጭ እና ለህሊናየሚዘገንን ዘገባ አቅርቧል፡፡ (የጥናቱን ግኝት የበለጠ አጽንኦ ለመስጠት በማሰብ የፊደሎቹፎንቶች ደማቅ ቀለም እንዲሆኑ እና ልዩ የሆኑ ግኝቶችንለማመላከት በተራ ቁጥርነት የሚያገለግሎ ቁጥሮችም በሮማውያንእንዲሆኑ አድርጊያለሁ፡፡)
[ለአንባቢዎቸ ማስታወሻ፡ በምርመራ ቡድኑ በቀረበው ዘገባ መሰረት አንባቢዎቸ የጥናቱን ግኝቶች በጥንቃቄ እናበጥሞናእንድታነቡ እጠይቃለሁ፡፡ አብዛኞቹ አንባቢዎች በቢሮክራሲያዊ የማደናገሪያ ቃላት እና ሀረጎች የቋንቋአጠቃቀም ምክንያትሊያደናግሩ እና በቀላሉም ግንዛቤ ለመውሰድ አስቸጋሪ ሊሆኑ እንደሚቸሉ ይታመናል፡፡ባለስልጣኖች የዘገባውን መግለጫበሚሰጡበት ወቅት ወዲያውኑ ከስር የእንግሊዝኛውን (በቀላል አማርኛ)ትርጉም አዘጋጅቸዋለሁ፡፡]
[I]…የቡድኑ የምርመራ ውጤት እንደሚያሳየው የፕሮጅክቱ አስተዳደር በአራት ክልሎች ሊተገበር የተዘጋጀውን የክፍል 3የመሰረታዊ አገልግሎቶች የጉዳትትንተና/risk analysis ፕሮግራሙ ከመጀመሩ በፊት ፈጽሞ አላከናወነም፣ ወይም ደግሞበየጊዜው ሊከሰቱ ለሚችሉ ችግሮች ማቀለያ የሚሆኑ የመፍትሄእርምጃዎችን ለመውሰድ የሚያስችሉ በቂ የሆኑ ዝግጅቶችአልተደረጉም፡፡ የምርመራ ቡድኑ እንዳረጋገጠው የአስተዳደሩ አቀራረብ ደረጃውን የጠበቀወይም ደግሞ የጉዳቱ ሰለባሊሆኑ ለሚችሉት የማህበረሰብ ክፍሎች አስቀድሞ በመከለካያነት ሊያገለግል የሚችል አጠቃላይ የሆነ የጉዳት ትንተናየድርጊትማዕቀፍ መመሪያ (ጉትድማመ) በተሟላ መልኩ እና በበቂ ሁኔታ ተዘጋጅቶ አልቀረበም፡፡ የምርራ ቡድኑ እነዚህየተዘለሉ እና የተረሱ ነገሮችን በፕሮጀክትሰነዱ 2.20 ከተቀመጠው ጋር ሊሄዱ እንዳልቻሉ እና ይልቁንም ከዚህ ጋር በተጻረረመልኩ እንደሆኑ በግልጽ አሳይቷል፡፡
[II] … በህዝብ የመሰረታዊ አገልግሎቶች ክፍል 3 ፕሮጀክት ማጽደቅ ወቅት እና ከላይ እንደተጠቀሰው ፕሮጀከቱንለመተግበር በሚደረጉ እንቅስቃሴዎችጊዜ ሊከሰቱ የሚችሉት ጉዳቶች በቂ በሆነ መልኩ ጥናት ያልተካሄደባቸው ወይምደግሞ በአግባቡ ያልተያዙ እንዲሁም በክፍል 3 የፕሮጀክት ትግበራወቅት ሊከሰቱ የሚችሉን ጉዳቶች እንዴት ማስወገድእንደሚቻል ያልተየ እንደነበር የምርመራ ቡድኑ ግለጽ አድርጓል፡፡
[III] በማስፈጸሚያ የፕሮጀክት ሰነዱ ቁጥር 4.10 ላይ በግልጽ እንደተቀመጠው የፕሮጀክት አስተዳደሩ ይህ የህዝብመሰረታዊ አገልግሎት ክፍል 3 ሰነድሲዘጋጅ ከዚህ ጋር እኩል ተመጣጣኝ የሆነ ወይም የበለጠ ጥቅም ለአካባቢውህብረተሰብ ሊሰጥ ይገባ ነበር፡፡ የጥናት ቡድኑ ከአኟክ ህዝብ ጋር ቀጥተኛግንኙነት ያላቸውን እንደ የኑሮ ሁኔታ፣ ደህንነት፣መሬት እና የተፈጥሮ ሀብቶች የማግኘት መብትን የፕሮጀክቱ ክፍል 3 የህዝብ መሰረታዊ አገልግሎቶችሰነድ ሲዘጋጅእንዲካተቱ አላደረግም፡፡ በሌላ በኩል እነዚህ መሰረታዊ ነገሮች እንዳሉ በሙሉ ከግንዛቤ ውስጥ ሳይወሰዱ የተዘለሉ ስለሆነከፕሮጀክት ሰነዱቁጥር 4.10 ጋር በተጻረረ መልኩ ተግባራዊ ሳይደረጉ ቀርተዋል፡፡
[IV] … ከባንኩ ፖሊሲዎች አንጻር የህብረተሰቡን የልማት ፕሮግራም እና የህዝቡን መሰረታዊ አገልግሎቶችን ከማረጋገጥአኳያ በትግበራ አካሄዱ መካከልበፕሮጀክት ሰነድ ማጽደቅ እና በትግበራ ጊዜ ሊከሰቱ የሚችሉ ጉዳቶች እና ችግሮችበተለይም እንደ ጋምቤላ ባለ ክልል ከ60 በመቶ በላይ የሚሆነውቤተሰብ የመንግስት የልማት የሰፈራ ፕሮግራም እናየመሰረታዊ አገልግሎቶች ተጠቃሚ በሆነበት ማህበረሰብ ውስጥ ልዩ ትኩረት ተሰጥቶ መታየትነበረበት፡፡ በምርመራ ቡድኑየጥናት ግኝት መሰረት በጋምቤላ መሰረታዊ የሆኑ አገልግሎቶችን በግብርናው ዘርፍ እና በሌሎች የኑሮ ሁኔታዎች በጥራትእናበበቂ ሁኔታ ለማግኘት እንዲቻል የፕሮጀክቱ አስተዳደር በየጊዜው የሚከሰቱ ችግሮችን እና ችግሮቹን ለማስወገድ በስራ ላይየሚውሉ የአካሄድስልቶችን ከግንዛቤ በማስገባት በሰነዱ ላይ እንዲካተቱ አላደረግም፡፡
[V]…የክፍል 3 የህዝብ መሰረታዊ አገልግሎቶች ትግበራ ከተጀመረበት ጊዜ ጀምሮ 3 የጋራ የምክክር ፕሮግራሞች እናየትግበራ ድጋፍ ተልዕኮዎችተካሂደዋል፣ ሆኖም ግን ከላይ በቀረቡት ጉዳዮች ላይ የቀረቡ ዘገባዎች ምንም ነገር ትንፍሽ ሳይሉእንዲታለፍ አድርገዋል፡፡ የምርመራ ቡድኑ የክትትል እናየቁጥጥር ስርዓቱ በፖሊሲው ላይ ከተጠቀሰው በተጻረረ መልኩተግባራዊ ሆኗል፡፡
[VI]… የምርመራ ቡድኑ ይፋ እንዳደረገው በሰነዱ ላይ በተራ ቁጥር 10.02 በተጠቀሰው መሰረት የፕሮጀክት አስተዳደሩከተቀመጡት መስፈርቶች አንጻርበህዝብ መሰረታዊ አገልግሎቶች ክፍል 3 ዝግጅት እና ማጽደቅ ጊዜ እየታዩ ተግባራዊእንዲሆኑ አላደረግም፡፡ ከዚህም በተጨማሪ የምርመራ ቡድኑለመጠቆም እንደሞከረው ለፕሮግራሙ ማስፈጸሚያየተመደበው ገንዘብ በወረዳ ደረጃ ቁጥጥር እና ክትትል እየተደረገበት በስራ ላይ ይውላል የሚለውየባንኩ እምነት ቀጣይነትባለው ሁኔታ ሊካሄድ እንደማይችል የጥናት ቡድኑ በግልጽ አሳውቋል፡፡
[VII]…የልማት ፕሮጀክት ቢሮው የውጤት አመልካቾች በመጀመሪያው የዕቅድ እና በተከታታይም የገንዘብ ብክነት አደጋአናሳ መሆኑን ቢያመላክቱምበቀጣዮቹ ጊዚያት ሊፈጸም ስለሚችልበት ሁኔታ ግን የተዘጋጀ ነገር እንደሌለ የጥናት ቡድኑጠቁሟል፡፡ እንደዚሁም ሁሉ እነዚህ ከገንዘብ አጠቃቀም ጋርየተያያዙ ጉዳዮችን ለመቆጣጠር እና ለመከታተል እየተደረገያለው ጥረት በፕሮጀክት ሰነዱ ላይ የተገለጸው ከባንኩ ፖሊሲ OP/BP 10.00 ጋር ተጻራሪበሆነ መልኩ የተቀመጠ ነው፡፡
የምርመራ ቡድኑ ዘገባ በቀላል የእንግሊዝኛ (አማርኛ ) ቋንቋ ሲተረጎም፣
የቢሮክራቶች ቋንቋ ቢሮክራሲያዊ አገላለጽ ወይም ደግሞ ባለስልጣናዊነት መንፈስ የሰፈረበት ሆኖ ይገኛል፡፡ በቀላሉ ግንዛቤሊወሰድባቸው በማይችሉ፣አደናጋሪ በሆኑ፣ በአዳዲስ የአባባል ቃላት እና ሀረጎች የተሞሉ፣ መንታ ምላሶችየሚግተለተሉባቸው፣ አዳዲስ ስያሜዎች የሚጎርፉባቸው፣ ቀጥተኛ ባልሆኑአገላለጾች የተሸሞነሞኑ፣ እንደሰም እና ወርቅዓይነት አቀራረብ የታጀለባቸው እና በቀላሉ ግልጽ ሊሆኑ በማይችሉ አደናጋሪ አህጽሮተ ቃላት እና ሀረጎችየተሞሉ ናቸው፡፡ቢሮክራሲያዊነት ስለግልጽነት እጦት ጉዳይ ነው፣ ግልጽ ያለመሆን ወይም ደግሞ ቀጥተኛ ሆኖ ያለመቅረብ ጉዳይ ነው፡፡ቢሮክራሲያዊዘገባዎች ሁልጊዜ ግልጽነት የጎደላቸው፣ የተጣመሙ እና የተንሻፈፉ እንዲሁም አብዛኛውን ጊዜ ለማንበብወይም ደግሞ አንብቦ ግንዛቤ ለመውሰድ በጣምአስቸጋሪ የሆኑ ሰዎችን እንዲያደናግሩ እና ቀልብ እንዲያሳጡ ሆነውየተዘጋጁ የሸፍጥ ሰነዶች ናቸው፡፡
ጉዳዩን ግልጽ ለማድረግ በቢሮክራሲው የተካነ እና ቅስናውን የወሰደ የቢሮክራት ጠቢብ በፍጹም አካፋን አካፋ ብሎ በቀጥታአይጠራም፡፡ ከዚህ ይልቅአካፋን ጫፉ ስለትነት ያለው፣ አራት ማዕዘን የሆነ፣ በረዥሙ የእንጨት እጀታው ጫፍ ላይ ብረትየተሰካለት ወይም ደግሞ ጥብቅ የሆነ ፕላስቲክየተገጠመለት እና ከበርካታ ተግባራቱ መካከል የከብቶችን አዛባ ለመፈንጨትወይም ለመበተን የምተቂም መሳርያ በሚል መግለጽ እና ማደናገርይቀናቸዋል፡፡ ብዙዎቹ ቢሮክራቶች የተካኑበት እንደዚህያሉ አቀራረቦችን በማራመድ ላይ የተመሰረተ ነው፡፡
[ጥቂቶች የአጥኝ ቡድኑን የጥናት ግኝት የቢሮክራሲ ዋና መለያ ባህሪ ሆኖ አግኝተውታል፡፡ ከዚህ ቀጥሎ የሚቀርበው በጥናትቡድኑ የምርመራ ግኝት ላይተመስርቶ ስለቢሮክራሲ የተገለጸ የእራሴ የእንግሊዝኛ (ያማርኛ ትርጉ) ትርጉም ነው፡፡የምርመራ ቡድኑን ግኝት በተመለከተ ከዚህ በላይ እንደተጠቀሰውየሮማውያን ቁጥሮችን እንደዋቢ ማጣቀሻ መውሰድይቻላል፡፡]
[I] በኢትዮጵያ የዓለም ባንክ አስተዳደር እና በሌሎች አገሮች የሚገኙት የባንኩ ኃላፊዎች የህዝብ መሰረታዊ አገልግሎቶችየሚል ፕሮግራም ነድፈውበህዝቦች ላይ ምንም ዓይነት አደጋ አያስከትልም ብለው በመተግበር ላይ ይገኛሉ፡፡ በኢትዮጵያያሉ የባንኩ ስራ አስፈጻሚዎች ምንም ዓይነት ስራ የማይሰሩለይስሙላ የተቀመጡ ናቸው ፡፡ ፕሮግራሙን በስራ ተርጉመውእንዲያሳዩ በኃላፊነት ቦታ ላይ ብቃት አላሳዩም፡፡
የባንኩ ስራ አስፈጻሚዎች ወይም ደግሞ ኃላፊዎች በጋምቤላ ህዝቦች የመንደር ምሰረታ ፕሮግራም ለውጥ አመጣ አላመጣወይም ደግሞ ፋይዳ ያለው ነገርአስገኘ አላስገኘ ደንታቸው አይደለም፡፡ ከዚህም በላይ ስለይፋ የፖሊሲ እና የመመሪያሰነዶቻቸው ስለጋምቤላ ህዝቦች መሰረታዊ አገልግሎቶች ለማቅረብጥናት ሲጠና በፕሮጀክት ትግበራ ሂደቱ ወቅት በአኟክማህበረሰብ ላይ ሊያስከትሉ ስለሚችሉ ጉዳቶች እና አደጋዎች የተጠናና እና በሰነዱ ላይ የተካተተምንም ዓይነት ነገር የለም፡፡የባንኩ ስራ አስፈጻሚዎች ወይም ኃላፊዎች ይህን የመሰረታዊ አገልግሎቶች ፕሮግራም በአራት ክልሎች ላይ በአንድጊዜለመተግበር የመሞከራቸው ሁኔታ ሲታይ ሊውጡት ከሚችሉት በላይ እያኘኩ የሚገኙ መሆናቸውን በግልጽ ያመላክታል፡፡በፕሮጀክት ማጽደቅ ወቅትበባንኩ የፖሊሲ ሰነድ በተራ ቁጥር 2.20 ላይ ከተጠቀሰው ጋር አብሮ የማይሄድ መሆኑእየታወቀ ወደተግባር እንዲገባ መደረጉ የባንኩ ስራ አስፈጻሚዎችወይም ኃላፊዎች ከሚከተሉት ውስጥ አንደኛውን ሊሆኑእንደሚችሉ ያመላክታል፡ የሙያ ብቃትየለሽነት፣ የለየላቸው የስራ ጸር የሆኑ ሰነፎች፣ ለምንም ነገርየማያስቡ ግዴለሾች፣በቀጣይነት በህዝቦች ላይ ሊመጣ ስለሚችለው ጉዳት እና አደጋ የማያውቁ ክህሎቱ የሌላቸው ደንቆሮዎች፣ ምንም ዓይነትደንታየሌላቸው እና የሞራልም ሆነ የሙያ ስብዕና የሌላቸው ለህዝብ መብት ኬሬዳሽ የሚሉ ከንቱዎች መሆናቸውንያሳያል፡፡ መፍትሄውን ከቦርጫቸው ስርተወሽቆ ያገኙታል!
[II] የዓለም ባንክ ሀገራዊ ፕሮግራም ስራ አስፈጻሚዎች ወይም ኃላፊዎች ምንም ዓይነት ብቃት የሌላቸው እና ኃላፊነትየማይሰማቸው እንዲሁም ደንታቢስ የመሆን እና የሙያ ብቃት የሌላቸው፣ ፕሮጀክቱ በመተግበሩ ምክንያት በአኟክማህበረሰብ ላይ ወደፊት እና አሁንም በትግበራ ወቅት ሊያስከትልየሚችለውን ጉዳት እና አደጋ መለየት የማይችሉ እናየመሰረታዊ አገልግሎት ፕሮጀክቱ ሲተገበር ለህዝቡ ምን ፋይዳ ያለው ነገር እንደሚያመጣ ግንዛቤውየሌላቸው ናቸው፡፡አንድ ጊዜ ጉዳቱ መድረስ ከጀመረ እና የባንኩ ስራ አስፈጻሚዎች ነገሮች በመጥፎ ሁኔታ ላይ መሆናቸውን ካወቁስህተቶቻቸውንመቆጣጠር እና በእነርሱ ስር እንዲሆኑ ለማድረግ አይችሉም፣ ወይም ደግሞ የማስተካከያ እርምጃዎችንመውሰድ አይችሉም ምክንያቱም ወደፊት ምንሊሰሩ እንደሚችሉ የሚያውቁት ነገር የሌላቸው የሙያ ብቃት የለሾችናቸው፡፡ ስለሆነም እነርሱ ባለማወቅ ያደረሱትን ታላቅ ጥፋት ለመፍታት የሚችልሌላ ኃይል የለም ብለው በማሰብእጆቻቸውን አጣጥፈው በመቀመጥ ወይም ደግሞ የስራ ኃላፊነታቸውን ለመወጣት ባለመቻል በአቅመቢስነትመሳቂያ፣ሰነፍ፣ የደከመ አቅመቢስ እና ተነሳሽነት የሌለው ሆነው በወራዳ ተግባራት ተፈርጅው ከመቀመጥ ምንም የጨመሩት ነገርየለም፡፡
[III] ፕሮጀክቱን ከማቀድ ጅምሮ እስከ ትግበራው ወቅት ጊዜ ድረስ የዓለም ባንክ ስራ አስፈጻሚዎች አቅመ ቢሶች ነበሩወይም ደግሞ የባንኩን የፖሊሰሰነድ ተራ ቁጥር 4.10 [መመሪያዎች እና ፖሊሲዎች የባንኩ ፕሮግራም የሰዎችን ክብር ሙሉበሙሉ እንዲያከብር፣ ሰብአዊ መብቶችን እንዲያከብሩ፣የኢኮኖሚያዊ እና ባህላዊ ጠቀሜታ ያላቸውን ነገሮች ሁሉእንዲያከብሩ የሚያረጋግጥ] የሚያስገድደውን ሰነድ ሆን ብለው የማያውቁ ደንቆሮዎች ናቸው፡፡ሆኖም እስከ አሁንም ድረስበአኟክ ማህበረሰብ ላይ የደረሰውን ጉዳት ከግንዛቤ በማስገባት ተመጣጣኝ የሆነ የመፍትሄ እርምጃ በመውሰድሁኔታውንእንደገና የማሻሻል እና ጉዳቱን የመቀነስ ስራ መስራት ይቻል ነበር፡፡ ይህንንም ለማድረግ የባንኩ ስራ አስፈጻሚዎች ተጠቃሚይሆናል የተባለውንህዝብ በመሰብሰብ በጋራ ከህዝቡ ጋር መመካከር እና ወደፊት በዚህ ፕሮግራም ጉዳት ሊደርስባቸውይችላል ከሚባሉ ህዝቦች ጋር በመመካከር ባህሉንበማያዛባ መልኩ ጥቅሞቻቸውን ሊያስከብር የሚችል የመፍትሄ እርምጃመውሰድ አስፈላጊ ነው፡፡ በዚህም መሰረት ቋሚ ህዝቦችን ለዘመናት ከኖሩበትቀያቸው በማፈናቀል ከኖሩበት የተሻለ ጥቅምበሌለበት ሁኔታ ማንገላታት ተገቢ አይደለም፡፡
[IV] በኢትዮጵያ ያሉ የዓለም ባንክ ስራ አስፈጻሚዎች ቆሎ አየቆረጠሙ መራመድ የማይችሉ ፍጡራን ናቸው፡፡ ቀኝ እጃቸውየግራ እጃቸው ምን እየሰራእንደሆነ የሚያውቁ ናቸው ፡፡ የዓለም ባንክ የማህበረሰብ ልማት ፕሮጀክት የኢኮኖሚያዊተጠቃሚነት ያላገኙትን ማህበረሰቦች የኑሮ ሁኔታ ቀጣይነትባለው መልኩ በማህበራዊ እና በመሰረተ ልማት ዝርጋታእንዲሁም የመሰረታዊ ትምህርት፣ የጤና፣ ሌሎች የማህበራዊ አገልግሎቶች ተደራሽ እንዲሆኑ እናየህብረተሰቡ የኑሮ ሁኔታእንዲሻሻል ማድረግ ማስቻል ነው፡፡ የጋምቤላ ህዝብ የመሰረታዊ አገልግሎቶች ፕሮጀክት 3 የአቅም ግንባታ ስራእንዲጠናከር፣ግልጽነት፣ ተጠያቂነት እና ትክክለኛ የሆነ የገንዘብ አስተዳደር በየክልሎቹ እንዲኖር እና መሰረታዊአገልግሎቶች ማለትም እንደ ትምህርት፣ ጤና፣ ግብርና፣የውኃ አቅርቦት እና ንጽህና እንዲሁም የገጠር መንገዶች ተሟልተውእንዲቀርቡ ለማድረግ ነው፡፡
የባንኩ የስራ አስፈጻሚዎች በምቹ ወንበሮቻቸው ላይ ተንፈላስሰው በመቀመጥ ክትትል የማድረግ እና ሁለቱንምፕሮግራሞች የማስተባበር ስራቸውንአልሰሩም፡፡ በዚህም መሰረት የአኟክ ማህበረሰብ ቅሬታውን እንዳቀረበው ሁሉየጋምቤላ ህዝብ ከጉዳት እና ከአደጋ ላይ ተጥሎ ይገኛል፡፡ በሌላ አገላለጽየባንኩ የስራ አስፈጻሚዎች ስራቸውን በአግባቡባለመስራታቸው ምክንያት የአኟክ ማህበረሰብ ለምነቱ ወደተሟጠጠ ጠፍ መሬት ላይ ተወስዶ እንዲሰፍርተደርጓል፣እንዲሁም ትምህርት ቤቶች፣ ክሊኒኮች፣ የውኃ ጉድጓዶች ወይም ሌሎች መሰረታዊ አገልግሎቶች የሌሉበት አዲስ መንደርበግዳጅ እንዲመሰርትተደርጓል፡፡ ከሁሉም በላይ ደግሞ ጥቂት የአደጋ ተጋላጭ የሆኑ የአኟክ ማህበረሰብ አባላት እናልጆቻቸው በመንደር ምስረታ ፕሮግራሙ ምክንያት በረኃብህይወታቸው አልፏል፡፡ ሌሎቹ የግዳጅ የሰፈራ ፕሮግራሙንየተቃወሙትን የአኟክ ማህበረሰብ አባላት በቁጥጥር ስር በማዋል፣ የድብደባ፣ የስቃይ እናየግድያ ሰለባ ዒላማ እንዲሆኑተዳርገዋል፡፡ ይህ ድርጊት የጋምቤላ እና የዓለም ባንክ ከመሆኑ በስተቀር ጥንታዊ የሮማ ከተማ የሆነችውን የፖምፔየእሳትቃጠሎ እና እርባናየለሽ ድርጊትን ከመፈጸም የሚለየው ነገር የለም፡፡
በኢትዮጵያ ባሉ የዓለም ባንክ ስራ አስፈጸሚዎች እጆች ላይ ደም አለ!
[V] በኢትዮጵያ በአኟክ ህዝብ ላይ የዓለም ባንክ ያደረሰውን የሰብአዊ መብት ረገጣ ለመደበቅ ሲባል ዓለም ባንክ እራሱጥፋተኝነቱ እንዳይተወቅ የዝምታሽረባ ዱለታ በማካሄድ ላይ ይገኛል፡፡ የጋራ ጉባኤ ተልዕኮ ዋና ዓላማው በፕሮጀክቱ ሁሉምአካሎች ላይ የሚታየውን መሻሻል ለመገምገም እና የትግበራድጋፍ ለማድረግ ነው፡፡ የዓለም ባንክ እ.ኤ.አ መስከረም 2012ለህዝቡ የመሰረታዊ አገልግሎቶች ፕሮጀክት 3 ማስፈጸሚያ የሚውል 600 ሚሊዮን ዶላርሰጥቷል፡፡ የመሰረታዊአገልግሎቶች ፕሮጀክት 3 መተግበር ከጀመረበት ጊዜ ጀምሮ የዓለም ባንክ ሶስት የጋራ ግምገማዎች ያደረገ ሲሆን በአኟክህዝቦች ላይስለደረሰው ጉዳት አንዳችም ቃል ትንፍሽ ሳይል አልፎታል፡፡ የዓለም ባንክ “የኢንቨስትመንት የማበደር ፖሊሲ(OP/BP 10.00)” ስለፖሊሲው፣ ስለአካሄድስርዓቱ፣ ስለፕሮጀክቱ አፈጻጸም እና ክትትል በተበዳሪው ወይም በፕሮጀክቱተጠቃሚዎች፣ ስለፕሮጀክቱ አፈጻጸም እና ስለስምምነቱ የተፈጻሚነት ደረጃዝርዝር የሆነ የፖሊሲውን መግለጫ ይሰጣል፡፡የዓለም ባንክ ስራ አስፈጻሚዎች በስራዎቻቸው ላይ ለጥ ብለው ተኝተዋል ወይም ደግሞ አውቀው ሆንብለው ስለባንኩየኢንቨስትመንት እና ክትትል ፖሊሲ ምንም አናውቅም በማለት አድፍጠዋል፡፡
[VI] በኢትዮጵያ የዓለም ባንክ ስራ አስፈጻሚዎች የባንኩ ገንዘብ በወረዳ ደረጃ ቁጥጥር ይደረግበታል ሲሉ ግልጽ የሆነውሸትን ዋሽተዋል እንዲሁም ታላቅየልብ ወለድ ትረካን ተርከዋል፡፡ የዓለም ባንክ ሰነድ በተራ ቁጥር OMS 2.20 ላይየተቀመጠው ባንኩ ከሁሉም ነገር በላይ ከገንዘብ ጋር የተያያዙ ተግባራትከተበዳሪው ዓለም አቀፍ ስምምነት አንጻርአካባቢን፣ ጤናን፣ እና አጠቃላይ የህዝቦችን ደህንነት በሚያረጋግጥ መልኩ መታየት እንዳለባቸው ያስገነዝባል፡፡OP/BP 10.02 የሰነዱ ክፍል እንደሚያመላክተው በፕሮጀክት ትግበራ ወቅት ባንኩ የገንዘብ አጠቃቀሙን እና አያያዝ ሁኔታእንዲሁም ያለው ገንዘብ በቂመሆን አለመሆኑን መከታተል እና መገምገም እንዳለበት በግልጽ ያመላክታል፡፡
በኢትዮጵያ ያሉ የባንኩ ስራ አስፈጻሚዎች አቅመቢሶች ወይም ደግሞ ሆን ብለው ታላቅ ኃላፊነትን ይዘው ኃላፊነታቸውንግን በአግባቡ ለመወጣት ግንግድ የሌላቸው ደንታቢሶች ናቸው፡፡ ወረዳዎች ከክልሎች እና ከዞኖች በመቀጠል በሀገሪቱያልተማከለ አስተዳደራዊ ስርዓት ማዕቀፍ ውስጥ በሶስተኛነትደረጃ ላይ ይገኛሉ፡፡ ወረዳዎች በጣም ጉልህ የሆነ የሙስናወንጀል የሚፈጸምባቸው ማዕከላት ናቸው፡፡ እ.ኤ.አ በ2010 በተደረገው ሀገር አቀፍ ምርጫለህወሀት 99.6 በመቶ የድምጽውጤት እንዲገኝ ያደረጉት የወረዳ ምክር ቤቶች ናቸው፡፡ እንደዚሁም ሁሉ በኢትዮጵያ ያሉ የዓለም ባንክ ስራአስፈጻሚዎችየራሳቸው የሆነውን ስራ እና ሙያዊ ተግባራቸውን እርግፍ አድርገው ትተው በጭፍንነት ታማኝነት ለሌላቸው እና ስለገንዘብአያያዝ እናአስተዳደር ምንም ዓነት እውቀት ለሌላቸው ለወረዳ ሙሰኛ ባለስልጣኖች ሰጥተው በህዝብ ስም ለህዝብ የመጣንየብድር ገንዘብ እንዲባክን በማድረግ ላይይገኛሉ፡፡ (ምንድን ነበር የሚያስቡት? ያንን ጣያቄ እንዲጫር አድርግ!)
[VII] [ይህ ግኝት የገንዘብ ተጠያቂነት ጉዳይ እስከተነሳ ድረስ እጅግ በጣም የሚያስገርምና የሚያስደንቅ ነው፡፡] በኢትዮጵያያሉ የዓለም ባንክ ስራአስፈጻሚዎች የባንኩን ገንዘብ ከሙስና ለመከላከል የሰሩት አንዳችም ነገር የለም፡፡ ለዚህም ነው“በመጀመሪያ ብቁ ያልሆነ የፋይናንስ አደጋ“ የሚል ሀረግየተጨመረው፡፡ የዓለም ባንክ OP/BP 10.00 እና የትንተና መሳሪያዎች (የህዝብ ወጭ እና የገንዘብ ተጠያቂነት) (ህወገተ) በተቀባይ ክልሎች የሚላከውገንዘብ እንዳይባክንየተዘጋጀው፡፡ እነዚህ ፖሊሲዎች እና የትንተና መሳሪያዎች አጠቃላይ በሆነ መልኩ የሙስናን አደጋ ይከላከላሉ ባይባልምአጠቃላይበሆነ መለኩ ግን ዕቅድ፣ ክትትል እና ግምገማዎች የሚካሄዱ ከሆነ በተቀባይ አገሮች ላይ አዎንታዊ የሆነ ውጤትንያመጣሉ፡፡ በኢትዮጵያ ያሉ የዓለምባንክ ስራ አስፈጻሚዎች ስለገንዘብ አደጋ የህዝብ መሰረታዊ አገልግሎቶች ፕሮጀክት 3ንእንዳለ ለሙሰኞች እና ለዘራፊዎች ትተውታል!
ስለዓለም ባንክ የአሰራር ሁኔታ እና ቅዱስ ስላልሆነው ዓለም አቀፍ የድህነት አቃጣሪ ወትዋቾች የልማት አጋርነት ቡድንእየተባለ ለሚጠራው መንግስታዊያልሆነ አካል አዲስ አይደለሁም፡፡ የእነዚህን አካላት ዘገባዎች አጥንቻለሁ፣ እናምፖሊሲዎቻቸውን፣ የትግበራ ሰነዶቻቸውን፣ መመሪያዎችን እና ለህዝብየሚሰጡ መግለጫዎችን እንዲሁም ሌሎችንህትመቶች እስካሁን ድረስ አጥንቻለሁ፡፡ ከዚህ አንጻር ስለፖሊሲዎቻቸው፣ ተሞክሯቸው እና በኢትዮጵያእያከናወኗቸውስላሉት ተግባራት ግንዛቤ አለኝ ብዬ መናገር እችላለሁ፡፡
“በኢትዮጵያ ሙስናን መመርመር“ በሚል ርዕስ ተዘጋጅቶ የተለቀቀውን ባለ 417 ገጽ የዓለም ባንክን ዘገባ ከጸሀፊዎቹበስተቀር ምናልባትም ከማንምበበለጠ ሁኔታ ለበርካታ ጊዜ ደግሜ እና ደጋግሜ ያነበብኩት እኔ እሆናለሁ የሚል ግምትአለኝ፡፡ በእርግጥ ያንን ዘገባ ለበርካታ ጊዜ አንብቤዋለሁ፣ እናምምን ያህል ጊዜ እንደሆነ ለህዝብ ለመናገር ሀፍረትይሰማኛል፡፡ ያንን ዘገባ በመጠቀም በኢትዮጵያ ኢኮኖሚ እና የህወሀትን የሙስና ግዛት ለማጋለጥ በርካታበሙስና ላይያነጣጠሩ ተችቶችን በማዘጋጅበት ጊዜ ተጠቅሜበታለሁ፡፡
የሙስና ዘገባ ማዘጋጀት ንጹህ አየር የመተንፈስ ያህል አስፈላጊ እንደሆነ እቀበላለሁ፡፡ የዓለም ባንክ የሙስና ዘገባ እንደዚህእንደ ኢትዮጵያ ያለ ጥልቀት፣ወርድ እና ስፋት ያለው በሌሎች ሀገሮች ላይ እስከ አሁን ድረስ አላየሁም፡፡ አንድ ነገር ህልውከሆነ ለማወቅ እፈልጋለሁ፡፡ የዓለም ባንክ በኢትዮጵያያለውን የሙስናን ጥልቀት እና ስፋት ጥልቀት ባለው ሁኔታ አጥንቶበማቅረቡ እና የህወሀት የሙስና የግዛት አድማስ በመጋለጡ የተሰማኝ ደስታ ወደርየለውም፣ ከዚህም በላይ ይህንን ጥናትያቀረበውን እና እውነታውን የኢትዮጵያ ህዝብ እንዲያውቀው ያደረገውን ዓለም ባንክን ከልብ አመስግኘ ነበር፡፡“በኢትዮጵያ ሙስናን መመርመር“ የሚለው የዓለም ባንክ የጥናት ዘገባ የግልጽነት እና የተጠያቂነትን ጉዳይ አስመልክቶ አዲስምዕራፍ ለመክፈትእንደቻለ እምነት አለኝ፡፡ በኢትዮጵያ ወይም በሌሎች ሀገሮች ያሉትን የባንኩን ፕሮግራሞችንየሚያስፈጽሙትን ሁሉንም የዓለም ባንክ ሰራተኞች የመክሰስዓላማ የለኝም፡፡ ጥቂት የሆኑ መልካም ስብዕናን የተላበሱ እናስለኢትዮጵያ እውነቱን ብቻ የሚናገሩ እና በመሸበት ማደር የሚፈልጉ እውነተኛ እና ሀቀኛየዓለም ባንክ ሙያተኞች አሉ፡፡ከእነዚህም መካከል በዓለም ባንክ ውስጥ የሚገኙ ወልፍጋንግ ፌንግለር የተባሉት ታዋቂ የኢኮኖሚ ጠበብትአንዱናቸው፡፡
እ.ኤ.አ በ2011 አሁን በህይወት የሌለው መለስ ዜናዊ በኢትዮጵያ ረኃብ እና የምግብ እህል እጥረት የለም በማለት ለመካድሙከራ አድርጎ ነበር፡፡ ፌንግለርግን ሽንጣቸውን ገትረው ፊትለፊት ተከራከሩት፡፡ ፌንግለር እንዲህ አሉ፣ “በአፍሪካ ቀንድያለው የረኃብ ቀውስ ሰው ሰራሽ ነው፡፡ ድርቆች በተደጋጋሚይከሰታሉ፣ ሆኖም ግን ያንን ድርቅ ለማስወገድ በሚል ሌላመጥፎ የሆነ እና ሌላ ድርቅ እና ረኃብን ሊያመጣ የሚችል ፖሊሲ ትነድፋላችሁ፡፡ በሌላአባባል በኢትዮጵያ ለረሀብበተደጋጋሚ መከሰት ትልቁ ችግር ድርቁ ሳይሆን የመልካም አስተዳደር እጦት ነው::”
ሁልጊዜ ስለሚከሰተው ረኃብ ዓለም አቀፍ የእርዳታ እና የብዙህን አገሮች አንድ ዓይነት የቢሮክራሲያዊ ቋንቋን በመፍጠርለማደናገሪያነት በመጠቀም ረሀብየሚከሰተው በመልካም አስተዳደር እጦት እና ትክክለኛ ፖሊሲ ቀርጾ መንቀሳቀስ ሳይቻልበመቅረቱ የሚለውን ቸል በማለት ሌሎችን ፍሬከርስኪ ነገሮችንእያመጡ ህዝብን በማደናገር ላይ ይገኛሉ፡፡
በኢትዮጵያ የዓለም ባንክ ዳሬክተር የሆኑት እንደ ጓንግ ዠ ቸን ረዥም ለብ ወለድ ትርኮችን መናገር የሚችሉ ሰዎች አሉ፡፡እ.ኤ.አ ታህሳስ 2012 ቸን እንዲህብለው ነበር፣ “በኢትዮጵያ ጠንካራ የኢኮኖሚ ዕድገት በመፈጠሩ ምክንያት የድህነትደረጃውን እ.ኤ.አ በ2004/05 እና 2010/11 ባሉት ዓመታት መካከልቀደም ከነበረበት ከ38.7 በመቶ ወደ 29.6 በመቶበማውረድ ባለፉት አምስት ዓመታት ሁለት ሚሊዮን ተኩል የሚሆኑ ዜጎች ከድህነት ተላቅቀዋል…መንግስት እ.ኤ.አበ2014/15 ድህነትን ወደ 22.2 በመቶ ለማድረስ የያዘው ዕቀድ በጣም የተጋነነ ይመስላል፣ ሆኖም ግን ሊደረስበት የሚችልነው፡፡“
እንደ አቡጀዴ ከመቀደድ በላይ የሚያሳፍር ምን ነገር ሊኖር ይችላል ወገኖቼ?!
በአሁኑ ጊዜ ያለንበት ዓመት 2015 ነው! ስለዚህ በኢትዮጵያ በአሁኑ ጊዜ ድህነት በ22.2 በመቶ ወርዶ ይታያልን!? አቤትቅጥፈት! ወይ አይን ማውጣት!
ይገባኛል! በርግጥ ጉዳዩ ይገባኛል፡፡ የዓለም ባንክ ሰዎች ህወሀት እራሳቸውን ጥሩ አድርጎ እንዲስላቸው እነርሱ ደግሞህወሀትን ጥሩ ስዕል እንዳለውአድርገው ያቀርባሉ፡፡ የዓለም ባንክ ሰዎች ለህወሀት ትክክለኛውን ነገር ከተናገሩ ለእነርሱለእራሳቸውም ትክክለኛውን ነገር ይናገራሉ ማለት ነው፡፡ እነርሱስለህወሀት ስህተት ተናጋሪ ሆነው መቅረቡን አይፈልጉምምክንያቱም እነርሱም የሚያደርጉትን ያውቃሉና፡፡ በዚህም መሰረት ህወሀትን ለመጠበቅ ሲሉህዝብ በረሀብ እያለቀ እናበድርቅ ሲጎዳ በዓይናቸው እየተመለከቱ ለዝምታ ጸጥታው ዱለታ ተባባሪ ሆነው ህሊናቸውን ሸጠው ይታያሉ፡፡
የህወሀት ሙስና፣ ኢኮኖሚውን ማስተዳደር ያለመቻል እና በጋምቤላ ክልል በሰው ልጆች ላይ እየፈጸሙ ያሉት የመብትድፍጠጣ ተንሰራፍቶ እየታየየዓለም ባንክ ሰዎች ዓይናቸውን ጨፍነው፣ ጆሯቸውን ደፍነው ሆኖም ግን አፋቸውን ከፍተውየቅጥፈት አፈታሪክ በማውራት በኢትዮጵያ ልብወለድ የሆነየኢኮኖሚ ዕድገት እንዳለ አድርገው ይነግሩናል፡፡
እ.ኤ.አ ታህሳስ 2012 የዓለም ባንክ እንዲህ የሚል ዘገባ አውጥቶ ነበር፣ “የኢትዮጵያ ኢኮኖሚ ከአፍሪካ አህጉር የኢኮኖሚዕድገት ሁለት ጊዜ እጥፍ በሚሆንመልኩ እ.ኤ.አ ከ2004 ጀምሮ በየዓመቱ በአማካይ በ10.6 በመቶ የሀገር ውስጥ እድገትእያስመዘገበ የመጣ ሲሆን ከሰሀራ በታች ካሉ ሀገሮች 5.2 በመቶዓመታዊ የኢኮኖሚ ዕድገት ጋር ሲነጻጸር እጅግ ትልቅመሆኑን አንድ የዓለም ባንክ አዲስ ዘገባ ይፋ አድርጓል፡፡“
በእርግጥ የዓለም ባንክ የወያኔ ሸፍጥ እንደሆነ ያውቃል…! ከምንም ጥርጣሬ በላይ በሆነ መልኩ እንደሮኬት እየተተኮሰየሚነገረን የቅጥፈት የኢኮኖሚዕድገት መጣኔ እና ሌሎችም ተመሳሳይ የሆኑ በህዝብ ላይ የሚደረጉ የቅጥፈት አሀዞች ሁሉበመለስ ዜናዊ የቁጥር መመቀያ የስታቲስቲክስ ቢሮ እየተመረቱእየወጡ ለዓለም ባንክ፣ ለዓለም አቀፉ የገንዘብ ድርጅት እናለሌሎችም እንደ ሀገራዊ እና የውጭ ድርጅቶች እንደ በቀቀን እንዲደግሙት በጸጥታ እየወጡየሚሰጡ እና በመጨረሻምመለስ ሁለተኛ ዘገባ አቅራቢ ሆኖ ባዶ የተፈበረከ ቁጥር እየጠራ እድገት ነው እያለ ከረባቱን እና መነጽሩን እያሳመረሲያሰለችንኖሮ በእግዚአብሔር ትዕዛዝ ሲሰናበት አሁን ድግሞ የቅጥፈት ጓዶቹ የሆኑትን ደቀመዝሙሮቹን ተክቶልንአልፏል፡፡ “የመለስ ዜናዊ የቅጥፈት ኢኮኖሚክስ“በሚል ርዕስ አቅርቤው በነበረው ትችቴ ላይ ያቀረብኩትን ትንተና ከዓለምባንክ ወይም ደግሞ ከሌላ በመምጣት ማንም ሙያው እና እውነታው አለኝየሚል ቀርቦ ማስተባበል እንዲችል የመሞገቻመድረክ ለመክፈት ጥሪ አቅርቤ ነበር፡፡ ሙግቴንም ማንም ተቀበሎ ሊሞግተኝ አልቻለም። ሆኖም ዉቸትአንዴት ዉነትንልሞግት ይችላል?
የሞተ እርዳታ/Dead Aid መጽሐፍ ደራሲ የሆነችው ዳምቢሳ ሞዮ በመጽሐፏ ላይ እንዲህ የሚል ጹሁፍ አስነብባለች፣ “…የዓለም ባንክ የጥናት ግኝትእንደሚያመለክተው 85 በመቶ የሚሆነው የልማት ዕርዳታ ከታቀደለት ዓላማ ውጭ ነውየሚውለው፡፡ ለጋሽ ሀገሮች በጣም ሙሰኛ የሆኑ አገዛዞችንእየፈለፈሉ ነው፡፡ እ.ኤ.አ ከ1980 እስከ 1996 ባሉት ዓመታትውስጥ ብቻ የዓለም ባንክ 72 በመቶ የሆነው ዕርዳታ ለህጉ ለማይገዙ ሀገሮች የተሰጠ ነው፡፡የለጋሽ ሀገሮችን መለገስእንዲችሉ የሚቀርበው ዕርዳታ የመፈለግ ጥያቄ በምንም ዓይነት ሁኔታ እርካታን የሚያገኝበት ሆኖ አልተገኘም፡፡“
እ.ኤ.አ ህዳር 2014 በኢትዮጵያ የዓለም ባንክ የምርመራ ቡድን ዘገባ የሞዮን አባባል የሚደግፍ ንጹህ እና አወዛጋቢ ያልሆነማስረጃ አቅርቧል፡፡ ባለፉትሶስት አስርት ዓመታት ውስጥ ምን ያህል ትንሽ ነገሮች ተለውጠዋል?!
የዓለም ባንክ አስመሳይነት በኢትዮጵያ፣
የዓለም ባንክ ተልዕኮ “በዓለም አቀፍ ደረጃ በአንድ ትውልድ የእድሜ ጣሪያ ስር አስከፊ የሆነውን ድህነትን ማጥፋት“ እና“የጋራ ብልጽግናን“ ማራመድየሚል ነው፡፡ ባንኩ ይህንን ዓላማ ለማሳካት በሚል በኢትዮጵያ ይህንን ተልዕኮ ለማሳካት ሲልየኢትዮጵያ የመሰረታዊ አገልግሎቶች ጥበቃ የሚልፕሮጀክት (መአጥፕ) ነድፎ በመተግበር ላይ ይገኛል፡፡ እንደ የዓለም ባንክዘገባ ከሆነ መአጥፕ በኢትዮጵያ ውስጥ አራት ክፍሎች አሉት፡፡ እነርሱም፡
1ኛ) በክልል እና በአካባቢ መንግስታት የሚሰጡ መሰረታዊ አገልግቶችን የማከፋፈል ስራ መስራት እና መከታተል፣
2ኛ) ለመጀመሪያ ደረጃ የጤና ክብካቤ አገልግሎት ንዑስ ፕሮግራሞች በጣም አስፈላጊ የሆኑ ግብዓቶችን ለማቅረብየሚያስችል አስተማማኝ የሆነ የገንዘብእገዛ ማድረግ፣
3ኛ) በክልል፣ እና በከተማ አሰተዳደሮች፣ በወረዳ እና በንዑስ ወረዳ ደረጃ አጥጋቢ በሆነ መልኩ ግልጽነት እና የህዝብ በጀትአጠቃቀም ስርዓትን መጠበቅእንዲሁም በበጀት ዝግጅት እና በአገልግሎት አቅርቦት ጊዜ ዜጎች ንቁ ተሳትፎ እንዲያደርጉማበረታታት እና ውክልናም እንዲኖራቸው ማድረግ፣ እና
4ኛ) የዜጎችን ድምጽ ለማጠናከር እና የሲቪል ማህበረሰብ ድርጅቶችን በመውሰድ እንዲሁም ዜጎች በበጀት ዝግጅት ሂደትላይ በንቃት መሳተፍ እንዲችሉየተመረጡ አካሄዶችን በመውሰድ የናሙና ሙከራ የአቅም ግንባታ ስራዎችን መስራት፡፡
የዓለም ባንክ እ.ኤ.አ ከ2006 ጀምሮ በኢትዮጵያ ለመአጥፕ ፕሮግራም እገዛ በማድረግ የ2 ቢሊዮን ዶላር ቃል ገብቶ እገዛበማድረግ ላይ ይገኛል፡፡ ባለፉትሁለት ዓመታት ብቻ ባንኩ ከፍተኛ የሆነ ማለትም 600 ሚሊዮን ዶላር ወጭ አድርጓል፡፡
እውነታው ግን የዓለም ባንክ ስራ አስፈጻሚዎች ተልዕኮ በአሳዛኝ ሁኔታ ከሽፏል፡፡ በአራቱ ክልሎች የሚካሄደውን የመአጥፕየመንደር ምስረታ ፕሮጅከት 3ዝርዝር የጉዳት ትንተና ሳይካሄድ በመቅረቱ ውድቀትን ተከናንበዋል፡፡ የባንኩን የድርጊትመርሀ ግብር እና መመሪያዎችን ሳይከተል የሚሰራ ስለሆነ ከባንኩእምነት ውጭ ተጻራሪ በሆነ መልኩ እየተካሄደ ስለሆነዓላማውን ስቷል፡፡ ባንኩ ፕሮግራሙን በሚተገብርበት ጊዜ ከአኟክ ማህበረሰብ ጋር ተቀራርቦመወያየት እና መመካከርስላልቻለ በህዝቦች ላይ የሚመጣው አሉታዊ ተጽዕኖ በመኖሩ ፕሮግራሙ ውድቀት ደርሶበታል፡፡ ስመአጥፕ ፕሮጀክት 3እናስለማህበረሰቡ የልማት ፕሮግራም ስለጉዳት ትንተና በሰነዱ ማዕቀፍ ላያ በተያዘው መሰረት ስላልተሰራ አቅመቢስመሆናቸውን በግልጽ አመላክቷል፡፡የዓለም ባንክ ስራ አስፈጻሚዎች ከአኟክ ማህበረሰብ ጋር ቀጥታ ግንኙነት እና ጥብቅትስስር ካለው ከመሬት እና ከሌሎች ሀብቶች ከማግኘት አንጻርስለህዝቡ የኑሩ መሻሻል ሁኔታ፣ ስለህዝቡ ደህንነት እናስለመሰረታዊ አገልግሎቶች ተደራሽነት ደንታ የላቸውም፡፡
በጋራ ግምገማቸው እና ፕሮጀክቱን በመተግበር ጊዜ ስለሚሰጡት እገዛ ዘገባዎች የይስሙላ እየቀባቡ የተሳሳቱ መረጃዎችንበመስጠት ወይም አስፈላጊያልሆኑ እውነታዎች ናቸው ብለው የሚያምኑባቸውን በማጥፋት ግልጽነትን እና ተጠያቂነትንእንዲጠፋ አድርገዋል፡፡ ብዙ የዕቅድ ስራዎችን፣ የክትትልወይም የቁጥጥር ስራዎችን ባንኩ እየሰራ አይደለም፡፡ ሙያዊ የሆነስራቸውን እና ግዴታዎቻቸውን እርግፍ አድርገው በመተው በመቶ ሚሊዮኖችየሚቆጠር ዶላር የሚካሄድ ፕሮግራምማስፈጸሚያን ገንዘብ በሙስና እስከ አንገታቸው ድረስ ለተዘፈቁ የወረዳ ኃላፊዎች አስረክበዋል፡፡ እኔ ይኸ ጉዳይበጣምያሳስበኛል፣ ለምን እንደሆነ ለማወቅም ጉጉት ያድርብኛል፡፡ለመሆኑ የዓለም ባንክ ስራ አስፈጸሚዎች በየዕለቱ ምን ሲሰሩ ነውየሚውሉት? (ነገስታታ ቀኑን ሙሉ ምን ይሰራልይ ብሎ መጠየቁ ይቀላል።)
ድምጼን ከፍ አድርጌ በመጮህ ምን ዓይነት ግራ የሚያጋባ መርሀግብር ነው የዓለም ባንክ በኢትዮጵያ በመተግበር ላይያለው?
እ.ኤ.አ ታህሳስ 2013 የዓለም ባንክ ቡድን ፕሬዚዳንት የሆኑት ጅምዮንግ ኪም እንዲህ የሚል ንግግር አሰምተው ነበር፣“በመልማት ላይ ባሉ ሀገሮች ሙስናየህዝቦች ቁጥር አንድ ጠላት ነው… ሙስናን በምንም ዓይነት መንገድ ልንታገሰውአንችልም፣ እናም ባለን ስልጣን እና ኃይል ተጠቅመን ይህንን እኩይድርጊት ለማጥፋት ከእርሱ ጋር በጽናት መታገል አለብን…እያንዳንዷ ዶላር በሙስና የተዘፈቀ ባለስልጣን ወይም ደግሞ የቢዝነስ ሰው ወስዶ ከኪሱየሚጨምራት ጤናዋን ለመጠበቅከተሰለፈችው ነፍሰጡር ሴት ወይም ደግሞ ትምህርትን ከምትፈልግ ልጃገረድ ወይም ልጅ፣ ወይም ውኃ፣ መንገድ፣እናትምህርት ቤቶችን ከሚፈልጉ ማህበረሰቦች ሰርቆ የሚውስዳት ናት፡፡ ከዓለምነው ግብ ለመድረስ እና አስከፊ የሆነውንድህነት እ.ኤ.አ በ2030 ከዓለምለማጥፋት እና የጋራ ብልጽግና ለማራመድ እያንዳንዷ ዶላር የወሳኝነት ሚናትጫወታለች፡፡“
ኪም እ.ኤ.አ በ2015 ወደ ጋምቤላ መጥተው ወንድሞቼንና እህቶቼን ቢጎበኙ እና የእርሳቸው ባንክ ስንት ትምህርት ቤቶች፣ሆስፒታሎች፣ ኪሊኒኮች፣መንገድች እና የውኃ ግድጓዶች በ600 ሚሊዮን ዶላር እንደሰራላቸው ለወገኖቸ እንዲነግሯቸውምኞቴ ነው፡፡
ድምጼን ከፍ አድርጌ በመጮህ: አዲስ አበባ ያለውን የዓለም ባንክ ሰራተኞች ቀኑን ሙሉ ሲያዛጉ ነው የሚዉሉት?!
(ይቀጥላል…)
ኢትዮጵያ በክብር ለዘላለም ትኑር!
ጥር 19 ቀን 2007 ዓ.ም
The post የዓለም ባንክ የሞራል ኪሳራ በኢትዮጵያ – ከፕሮፌሰር አለማየሁ ገብረማርያም appeared first on Zehabesha Amharic.