ከሥርጉተ ሥላሴ (ሲዊዘርላንድ ዙሪክ)

ንጋት ላይ እንደ ሀገሬ ገበሬ ካሊሜን ተከናንቤ ጉብ አልኩ። ያው ብራና እና ኮቢን በማገናኘት ሰንበት ላይ ከእናንተ ከውዴቼ ጋር ለመታደም ፈለግሁ። ከተሳካና ሃሳቤ ተሳክቶ ጡሑፌ መልክ ከኖራት መንገዱ ጨርቅ ያደርግላታል። ይገርማችኋል … በነፃነት አንደበት እርምቷን፣ ወቀሳዋን፣ ነቀሳውን ለመቀበል ተሰናድታለች። ሸብ አድርጋ መልካሙን መቀነት ተድባ ሽብሽቦዋ ላይ፤ ከራሷ ተረከዝ ላይ ደግሞ ቀልቤዋን ውሽክ አድርጋ፤ ለስታዋን ከአናቷ በፈገግታ አውጣ እንሆ ገሰገሰች ናፍቆቶቿን ፍለጋ …. የሀገሯ ጠረን ሽው አላትና … አሁንማ በተያዘ በተረዘዘው ጠብታ ጠሪ ሆነች …

እንዴት ናችሁ ውዶቼ? … ያላመረኝ ነገር ሲከነክነኝ ሰነበተ። የትውልዱ መንፈስ ጤናማ ሆኖ ብክል የሚያደርጉ ጠንጋራ አመለካከቶች በወጉና በጊዜው ካለተቀጡ፤ ነገ መርቅዘው ካለአቅማና ካለወርዳቸው ታሪክን በመጋፋት እንዳይንጠራሩ በማሰብ በተገቢው ተዳስስው መልክ መያዝ ያለባቸው ጉዳዮች በጥልቅ ዕይታዎች ካለፈው ግርምታ ጹሑፌ ጋር ታዳሚ ቢሆኑም፤ በተናጠል አውጥቶ ብልታቸውን እንደ አግባብነታቸው ማዬት ግን ግድ ሆነ። ሲበተን – ሲረጭ እዬቆ ሲሄድ መርዝ እንደ ማገናዛቢያ ተቆጥሮ እሳት እንዳይጭር ሚዛን ላላቸው የነገ ሀገር ተረካቢዎች ማነፃጸሪያ ሥራዎችን መሥራት ያስፈልጋል።

በቅድሚያ ግና አንድ የጸሁፌ ታዳሚ ለሰጡኝ ገንቢ አስተያዬት ቅድሚያ መስጠትን ወደድኩ። ባለፉት ጹሑፌ „ሞገደኛው ተክሌ“ እይልኩ ነበር የፃፍኩት። ታዳሚዬ እንዲገነዘቡልኝ የምሻው ይህን ስም እኔ ሳልሆን እራሱ የተጠቀመበት ስለመሆኑ መግለጽ እፈልጋለሁ „ጥምረት“ እንደ ተመሰረተ …..
ሞገደኛው ተክሌ በነሃሴ 29.2011 ላይ “ታየኝ እኮ፡ ሀረርና ወለጋ ገጥሞ፡ የ“ኦሮሚያ”ን ሪፐብሊክ ሲመሰርት ችግሩ ግን፡ ግንቦት ሰባትና እኛ ጋር ነው።“ https://ecadforum.com/Amharic/archives/621/ የዛሬን ያላዬ …. ወቼ ጉድ …
እራሱ የሰጠው ሥም ነው። ደግሞ „ሥምን መላእክ ያወጣዋል“ እንዲሉ እኔም የተመቸኝ ስለመሆኑ ያን ጊዜ ከጻፉኩት አስተያዬት ዝቅ ብሎ ማንበብ ይቻላል – ከትሁት ምስጋና ጋር። አሁንም በዚህው እቀጥላለሁ። ያቀበለው መላዕክ እንዳለ ስለማምን …. ልኩና ግጥሙም ሥም ነው።
ሀ. ቁምነገር ….
ድርጀት ማለት አንድ ወይንም ከዛ በላይ ያሉ ሰዎች የሚያስማማቸውን ጉዳይ በተሰበሰበ – ፍላጎታቸውን ማዕክል ባደረገ ሁኔታ የሚመሰረቱት የሰዎች ማህበር ነው። ድርጅት ሴቶች በጾታቸው፤ የኃይማኖት ሰዎች በዕምነታቸው፤ ፖለቲከኞች በዓላማቸው፤ ወጣቶች በዕድሚያቸው፤ ሙያተኞች በሙያቸው፤ ሃብታሞች በኢኮኖሚ አቅማቸው፤ የማህበራዊ ኑሮ አድናቂዎች በስሜታቸው፤ የጥበብ ሰዎች በጸጋቸው ዙሪያ ኃይላቸውን፣ ጉልበታቸውን፣ ጊዚያቸውን ፈቅደው በመስጠት ባጸደቁት ወይንምም በደነገጉት ህግጋት ሥር ለመተዳደር የሚፈጥሩት የአቅምና የመንፈስ ጥምር ማዕዶት ነው።
ለእኔ መቼ ተጀመረ ለሚለው ጌታችን መዳህኒታችን እዬሱስ ክርስቶስ ለአዳም ከአካሉ ሄዋንን የፈጠረለት ዕለት ድርጀት ተፈጠረ ብዬ አምናለሁ። ከዚህ ስነሳ ጋብቻ የመጀመሪያው የድርጅት ጽንሰ ሃሳብ ተግባራዊ የሆነበት ማህበራዊ ተቋም ነው። ጋብቻ የሁለት ሰዎች ብቻ ሳይሆን የማህበረሰቡ ሁለንትና ውህዳዊ ቅንበር ነውና። ከዚህ ቀጥሎ ሁለተኛው የድርጅት እድገት ምልክት የኖህ መርከብን የድህነት ስበስብ ተቋም ነውም ባይ ነኝ።

አንድ ዓላማና ግብ ያለው ድርጅት ሲሆን በዚህ መልክ ከሰው ልጅ እድገት ጋር ድርጀት ከፍ እያለ ሄዶ ዛሬ ካለበት ደረጃ ደርሷል። ሀገር ድርጅት ነው። አኽጉርም ድርጀት ነው፤ ዓለምም ድርጅት ነው። ሀገር ማለት ለእኔ መሬቱ ብቻ ሳይሆን ህዝቡም ነው። ሀገር ማለት በዓለም ዓቀፍ ደረጃ ዕውቅና ባላው ደንበር የተከለለት መሬት ማለት ሲሆን፤ ህዝብ ማለት ደግሞ በዛ ዕውቅና ባገኘ ክልል ውስጥ ኑሮውን ያደረገ የሰዎች ማህበር ማለት ነው። የሁለቱ ጥምረት ነው የአንድ ሀገርን ምስል ሊሰጠን የሚችለው። አኽጉርም ሆነ ዓለምም ለእኔ የሚሰጠኝ ትርጉም በዚህ መልክ ነው።
በድርጅት ዙሪያ ቅንጅት ሲዊዘርላንድ ሚያዚያ 29.2006 ሲመሰረት ጄኔባ ዩንቨርስቲ አዳራሽ ትቢያዋ ሥርጉተ ሥላሴ አፍ ካለው መቃብር ብቅ ብላ ትንሽዬ ገለጣ ቢጤ አድርጋ ነበር። ያን ጊዜ … ማለት በዕለቱ አቶ አንዳርጋቸው ጽጌ ስለ ድርጅታቸው ቅንጅት፤ ዶር አሰፋ ነጋሽ የወያኔ የጤና ፖሊስና ጦሱን በሚመለከት ሰፊ የሆነ ትንተና በመረጃ የተደገፈ ገለጣ አድርገው ነበር።
ከዛ በኋላ ደግሞ ዘርዝር አድርጌ የድርጅት ጽንሰ ሃሳብ፤ ምን ማለት ነው? ድርጀት ምንድን ነው? ድርጀት ለማን? ድርጅት ለምን ያስፈልጋል፤ በጸረ ወያኔ ትግልስ የድርጅት ሚና ምንድን ነው? አፈጻጻም ሂደቱስ በሚል በጸጋዬ ድህረ ገፄ በድምጽ በስፋት ሰርቼው ነበር። ጊዜ ከኖረዎት ጎራ ይበሉና ከክፍል 1 እስከ 6 በዚህ ሊንክ http://www.tsegaye.ethio.info/maedot.html1 ማዳመጥ ስለሚቻል በዝርዝሩ መሄድ አያስፈልግኝም።

ድርጅት ለነፃነት ትግል ገዢ መሬት ነው። እንኳንስ ነፃነትን ለተቀማ ሀገርና ህዝብ ቀርቶ ነፃነት ባለበት ሀገርም የተሰበሰበ የተማከለ፣ የተደራጀ፣ መልክ ዬያዘ ጉዳይ ዓላማና ተግባሩን በሥልጡን – በቅልጡፍ – በታቀደ አኳኋን ለመከወን ከእለት ኑሮ ጀመሮ መንፈስን – አካልን – ፍላጎትን – ራዕይን – ተስፋን – ማደራጀት ለድል ያበቃል። ምርተ – ዝቀሽ – ሰብላማ፤

እንደ እኛ ለአለችች መተንፈሻ ቧንቧዋ በጉልበተኛው ወያኔ ለታፈነ እናት ሀገር ደግሞ ብቸኛው መድህን ነው። አቅምን የመጠነ፤ ኃይልን ያሰባሰበ፤ የሀገርን ልዑላዊነት ያከበረ፤ ከህዝቡ ብሶትና ችግር የተነሳ፤ ወቅቱንና ፍላጎቱን የተረዳ መሪ ድርጅት በጣም ያስፈልገናል። በዚህ ስሌት መደራጅት መብትና ፈቃድ ሆኖ ኢትዮጵያ ላይ ግን፤ ርግጫውና ፍጥጫው፤ ግፊያውና መከራው፤ ባይታዋርነቱና ቅጣቱ የጠነባት ቢሆንም ነፃነትን ፍለጋ የተደራጁ ኃይሎች አሉን። መከራውን ከረመጡ ላይ ሆነው በጸጋ የሚቀበሉ። ውጪ ሀገርም የሀገራችን ጉዳይ ያገባናል፤ ይመለከተናል የሚሉ ወገኖችም በነፃነት ተደረጀተው ትግሉን ተያይዘውታል። አንድ ድርጅት ሲደራጅ በፈለገው ምርጫ ስለሚሆን አደረጃጃቱ የሲቢክስ ወይንም የፖለቲካ ፓርቲ ንቅናቄ ወይንም ግንባር ሊሆኑ ይችላል። ስያሜውም ከፍላጎቱና ከይዘቱ ይመነጫል።

ለ. የሲቢክስ ድርጅቶች መብራት ናቸው ለፖለቲካ ፍላጎቶች ተፈጻሚነት ….
የሲቢክስ ድርጅቶች ገፍተው ከታገሉ የመፍትሄ ቁልፍ ናቸው። ጸጥ ያለውን አብዛኛውን ኃይል የማሰባሰብ አቅማቸው ሙሉዑ ስለሚሆን። የአብዛኛውንም ፈቃድ ስለማይነፈጉ በርካታዎች ሊታደሙባቸው ይችላሉ።። አቻችለው መስመር የማስያዝ ሂደታቸው በአንጻራዊነት የተመቸ ነው። እርግጥ ወገንተኛ ናቸው። ወገንተኝነታቸው ግን በመጫን ሳይሆን አለስልሶ በማቀራረብ። ነፃነት ለአባልተኞቻቸው የመስጠት አቅማቸውም ያልተገደበ ነው። የበታችና የበላይ ግንኙነቱም ቤተሰባዊ ነው። ቢሮክራሲያዊ ነገር ግጥማቸው አይደለም።
በዚህ መሰል ግንዛቤ የሚጓዙ፤ ወይንም ይህ ስሜት የሚማርካቸው የሰዎች ስበስብ ብቻ ሳይሆን ሀገሮችም አሉ ይህን መሰል አቋም የሚያራምዱ። እኔ እንደማስበው ሲዊዝ እንዲህ ያለ ማዕካላዊ ፍላጎትን የማስተናገድ አቅም እንዳላቸው አያለሁ በሀገር ደረጃ።
ምን ለማለት ነው እነዚህ ከፖለቲካ ሥልጣን ዕይታ ባሻገር የተላያዩ የማህበረሰቡን ሙያዊ፤ መክሊታዊ፤ ዕምነታዊ ፍላጎቶችን አስቀድመው የሚነሱ እንቅስቅሴዎች ቅናዊ ዕይታ ከተሰጣቸው፤ ሙሉ ድጋፍና አክብሮት ከተለገሳቸው፤ አዎንታዊ ስሜትን ካልተነፈጉ፤ ለማድምጥ ጆሮ ከተሰጣቸው ለነፃነት ትግሉ ማገር ናቸው። ከስሚንቶ ባላይ የእንቁላል ውሃ ናቸው። ታውቃላችሁ አይደለም የቀደሙ አግናባት በእንቁላል ውሃ እንደሚገነቡ?! በጎንደር ደብረብርሃን ሥላሴ ዙሪያ ያሉት አግናባት የእንቁላል ግንብ ነው የሚባሉት። ውበታቸውም ጥንካሬያቸውም ተፈጥሯዊ ወይንም ኦርጋኒክ ነውና። የሲብኪስ ማህበራት ወይንም ድርጅቶች የሲናሪዎ ችግር ስለሌለባቸው ለአባላቶቻቸው ሆነ ለደጋፊያቸው እንዲሁም ለአድናቂዎቻው ቅርብ ናቸው። ፕሮቶኮሉ የተሰረዘ ነው። ይህ ደግሞ ኃይለኛ ሞገድ ፈጥሮ ድርጅታቸው መንገድ ጠራጊና ተደማጭ ያደርግላቸዋል። ፍላጎት ለውጤቱ እራሱን ይገብራል ደስ ብሎት ….
ሐ.አብነት!
„የድምጻችን ይሰማ“ የእስልምና ዕምነታዊ ሰላማዊ እንቅስቃሴ ወደር የለሽ፤ ዓላማውን ጠንቅቆ የተረዳ፤ በአንዲት ቅንጣት መልእክት እልፎችን የማስተዳደር ብቃትና ክህሎትን የተቀዳጀ፤ ማንም ሀገር – ማንም ህዝብ ፈጽሞ ያላገኘው፤ ያላለፈበትም ሥልጡን ብልህ እንቅስቃሴ ነበር። አመራሩ በመሪው ሙሉ ድምጽና ፍላጎት ይለፍ የተሰጠው እጹብ ድንቅ እንቅስቃሴ ነበር። ከሰማይ የተፈቀደልት። ጥበቃም የተደረገለት። እጅግ ረቂቅ ፍጹም ድርጊትን የታጠቀ፤ መደማመጠን ያነገሰ፤ ልዑቅ እንቅስቃሴ ነበር። ፍቅሩ፣ መምህርነቱ፣ ተስፋነቱ፣ ብርሃናማነቱ መሆኑ ብቻ ሳይሆን የማይጠፋ … ዘላለማዊ ጧፍ …. ነው። ኢትዮጵዊነትን በአግባቡ በተግባር የተረጎመ። የእንቅስቃሴው ጸሐዮች በሀር ውስጥም ሆነ በውጭ ደግሞ ሴቶች …. ነበሩ። እንዴት እንደምወዳቸው …. አትጠይቁኝ። ትንግርት!
„የድምፃችን ይሰማ“ እንቅስቃሴ አሁን እንኳን ይህ ሁሉ ፈተና በሀገር ውስጡም በውጭም በቀንዳሙ ወያኔም በስፋት እዬተፈተነ ነጥሮ በመውጣት ድንግልናውን በጥር 24.2014 እኤአ በድጋሚ አስመስክሯል። የሰሞናቱ ድንቅ ተግባር የተስፋ ሰብላማ ማህደር አድርጎታል። ታምርና ገድል ነው ለዘመኑ። ለሰላማዊ ትግል የማይደክም ድንቅ ተቋም።
ቀደም ባለው ጊዜ የኢትዮጵያ ተማሪዎች ማህበር፤ የኢትዮጵያ ሰራተኞች ማህበር ሆነ አንጋፋው የመምህራን ማህበር በሀገራችን ወሳኝ ድህነታዊ ጉዞ የበቃ ተግባር ፈጽመው ነበር። የዛሬን አያድርገውና በወያኔ ለጠፍ ተሸበበ። የሚተጉ ወገኖች መኖራቸው ሳይዘለል ….
ከዚህ አንጻር ነው ሰፊ ጊዜ ሰጥተን ሞቅ ያለውን ተስፋችን በማረተ ማጭድ ሸክም የሚጭኑ አገላለጾች አግባብነታቸውን እንደ አለ በግልቡ ሳይሆን፤ ፊት ለፊታችን ቁጭ አድርገን፤ በአግባቡ ፈትሸን በደሙ ውስጥ ያለውን መርዝ ማስወጣት አስፈለጊ የሆነው። በዓይን ቀልድ የለምና! በትርጓሜ አቃንቶ መስመሩን መሳተከከል የእያንዳንዳችን መሰረታዊ ተግባር ሊሆን ይጋባል። ቀላል የትም አይደርስ ብሎ ማለፍ ኃላፊነት የጎደለው ጉዞ ነው ለእኔ – ለሥርጉተ።
„ እኛ ስንወለድ ዕምነት አልነበረንም፤ እኛ ስንወለድ ሃይማኖት አልነበረንም … እኛ ስንወለድ ጎሳ እልነበረንም “ ይህን መድህን ቃል፤ ይህን የህይወት ቃል፤ ይህን አጽናኝ ቃል፤ ይህን ቅዱስ መንፈስ የረበበት ቃል ባለፈው ሳምንት „የእኛ ነገር የተሸነፈ ርዕዮትና ሀገር ..“ በሚል ማገደኛው ተክሌ በጻፈው ጹሑፉ ላይ አንዲት ነጠላ ስሜትን ብቻ ለማጣቀሻ ወስዶ ….. “በኢትዮጵያዊነታችን ያጣነው ነገር ስላለ ብቻ ኢትዮጵያዊነታችን ይሰረዛል ማለት አይደለም”። ከባዕድ ስሜት ጋርም አዳብሎ ያስነበበን። ለዛውም ከጃዋርያን ጋር …. ማህጸንን ደም ያስለቅሳል ….
እኔ ዶር. ኦባንግ ኢትዮጵያ ነው የምለው። ዛሬ አይደለም እንዲህ ብዬ የምጠራው ከአምስት ዓመት በፊት እሱ በሚያደርጋቸው ንግግሮች ሥር የምጽፍቸው አስተያቶች ላይ ነበር። እርሰዎም አልለውም። ለምን አርቀዋለሁ? ለመንፈሴ ጥግ ነው። ከስሜቴ ውስጥ እኮ ነው ያለው። አምላኬን ፈጣሪዬን ቅዱስ እግዚአብሄርን አንተ ነው የምለው። አንተ ቅዱስ ገብርኤል እባክህን እርዳኝም እለዋለሁ። እናቴ ቅድስት ድንግል ማርያምንም ከሴቶች የተለዬች ሆና አንቺ እላታለሁኝ። ዶር ኦባንግንም አንተ ስለው በውስጤ አስቀምጬ ነው።

ዶር ኦባንግ ኢትዮጵያ ለእኔ ጠያቂ ነው። የነፃነት ትግሉ ቤተሰቦች ስንጠፋበት የት ጠፋችሁ? ምን ልርዳችሁ? ብሎ የሚጠይቅ መንፈሳችን ነው። በ2012 የካቲት ላይ „ጠፋሽ“ ሲለኝ ጉልበተኞች ጠቀጠቁኝ መሸሸግ አለብኝ ስለው „ እኔ እታዘዝሻለሁ አለኝ። እባክሽን አብረሽን ሥሪ“ ነበር ያለኝ። እንደ እኔ በጣም በብዙ ሰው በውስጥ የተቀመጠ ሰው ቢኖር ዶር. ኦባንግ ነው። ግን ተመስጥሮ ነው።
መንፈሳችን የገዛው ጥሩ አያያዙ ነው። ጹሑፎቹ ሁሉ መጨረሻ ላይ የእግዚአብሄር ቃል አለበት። ፈጣሪውን ቅርቡ አድርጎ እያማከረ፣ ፈቃድም እዬጠዬቀ ነው ለነፃነታችን ታግሎ እያታገለን ያለው። ሰላም ፍቅር ምህረትን እያወጀ ህሊናው የታወረው ወያኔ በአሸባሪነት ወንጅሎ የፈረደበት ብርቅዬ የሰው ሰዋችን ነው። እንሱን እንኳን ተዉ እያለ ይመከራል፤ የአዲሲቱ ኢትዮጵያ የጋራ ንቅናቄ ፕሬዚዳንት ሁላችንንም በፍቅር ለመቀበል ለማስተናገድ የተዘጋጀ ነው።

በማናቸውም ጊዜ ሌት ይሁን ቀን እንደ እኔ ካለች ትቢያ እሰከ ሊቃናት ድረስ ደውለው ያገኙታል። ይህ ስደት ላይ ለምንኖር ለእኛ ለግፉዕና፤ በተለይም ለሴት የነፃነት ትግሉ ቤተኛ እጅግ አስፈላጊና መዳህኒት መንገድ ነው። እኔ በራሴ ስላማወቀው። ይህ የብዕረ -ሞገደኛው መንገድ ኢትዮጵያ በድላሻለች፣ ዝመችባት፣ ጦርነት እወጂባት፣ ምንሽ ናት፣ ግፊያት በአማራ ቆዳ በተዋህዶ መንፈስ የተጠቀለለች በሚል ቄንጠኛ ስሜትን በሚያቀጣጥል …. አቁስሎ ቁስልን እዬቀረፈፉ እንዲደማ፤ መግል እንዲቋጥር የሚያደርግ ነው። ለምን የጃውርን መንፈስ ከኦባንግ ጋር ማገናኘት እንደፈለገ ባይገባኝም ተወን ማለት አለብን። ይህ ወደ ዶር ኦባንግንም ኮተት ማለቱን እኔ የማዬው በዋዛ አይደለም። እም! …. የተላዬዬ ሃሳብ ሰንቃ ስታባትለን የከረመችው ብዕሩ … ስንት ቦታ በወጀብ ስታስመታ ባጅታ አሁን ደግሞ መርዝ መጋዝን …. ልትከዝንን። እእ! አይቻልም። እንብኝ! አ ሻም! አታምሪም እንበላት …. እናትን መጋፋት እንዴት? አኮ!
ዶር ኦባንግ ኢትዮጵያ …ጥቅምት 12.2013 ሲዊዘርላንድ ዙሪክ መጥቶ ነበር። የጋባዙት የአዲሱ ትውልድ ቅዱስ መንፈስ ያላቸው የወጣቶች የሰብዕዊ መብት ድርጅት ነበር … በምን ቋንቋ በምን ቃላት በምን ዜማ የስበሰባው ታዳሚዎችን ስሜት ልግለጽላችሁ ……..
እሱን ስናይ፣ እሱን ስናገኝ፣ እሱን ስናደምጥ፣ ድህነትን ሲያውጅ ቂም በቀልን ሲያወግዝ “ወገኖቼ ከወያኔም እኮ ጥሩዎች አሉ አስኪ ምርመሩት” ሲለን … አዬ አንተ ትሩ ሰው። የተዘጋጀለትን የክብር ቦታውን ትቶ መጥቶ ነበር ከ እኛ ጋር የተቀመጠው። ከአጠገቡ ለመቀመጥ ሽሚያ ነበር …
እስራኤል ላይም በነበረው ቆይታው … ወጣት የትግራይ ልጆች ስሰባውን ጠቅጥቀው ሲወጡ “የእኛ ትግል እናንተንም ነፃ ለማውጣት ነው” ነበር ያላቸው።
እጅግ የማከብራችሁ የሀገሬ ልጆች … ካለ እንደዚህ ዓይነት ፈውሶች እንደ በደላችን እንጨራረሳለን። ወያኔ አቁስሎናልና ወያኔ ሲለቅ፤ በቀል ተጠምቆ መጨፋጨፍ አይቀሬ ነው። ግን እንደ ዶር ኦባንግ ያለ …. እንደ ጋዜጠኛ አብርኃም ደስታ ዓይነት ወጣቶችን ንጹህ መንፈስ ጥሶ የሚሄድ ሞራልም ተፈጥሮም የኢትዮጵያዊነት ጨዋነት የለም። …. ይህ ሚስጢር ነው ለተፈቀደላቸው ብቻ የሚገልጽ። እስራኤል ላይ ፈልቶ የነበረውን ስሜት አብርዶ፤ አስታግሶ ወጣቶቹ አብዛኞቹ ተምልሰው ከወገናቸው ጋር ታዳሙ በኢትዮጵያዊነት፤ በዛ ድንቅ የወል ማራኪ መንፈስ „….. አቶ መለስ የሚነዳው ባቡር የጥላቻ ባቡር ነው…..አሁን ባቡሩ እየቆመ ነው” በ25.06.2013 እስራኤል ከተደረገው ንግግር የተወሰደ።
ሲከፋን ብቸኝነት ሲያለፋን፤ ዙሪያ ገባው ሲጨልምብን የወገን ነገር ሲቆጠቁጠን፤ እረፍት ሲነሳን መተንፈሻ ቧንቧ እሱ ነው።
እኔ የሳውዲ ችግር ሲመጣ ወዲያውኑ ነበር የደወልኩለት። አሞት ነበር፤ ግን ሥራ እንደ ተጀመረ ሲነግረኝ ተገስ አለልኝ። ሰው እኮ ነን፤ ማሽን አይደለንም። የፈለገ ጠንካራ ብንሆንም አንድ አጽናኝ ያስፈልገናል። “አንድ ዓይን ቢኖራት እሱንም በዘነዘና” እንዳይሆን ሃብቶቻችን በጥንቃቄ ልንይዝ ይገባል። እንዲህ ዓይነት መንፈስ ያለው ሰው በ100 ዓመት አንድ ጊዜ ብቻ ነው የሚፈጠረው። ለነገሩ እኛ ማድነቅም ማመስገንም ሆነ በቅን ዓይን ማዬትም አይሆንልንም። … ተበድለናል ይመስለኛል። ይህም ሆኖ ደግሞ ተስፋችን ላይ ዲዲቲ መነስነስ አይፈቀደም። ….. http://freedom4ethiopian.wordpress.com/2013/06/page/8/

ዶር ኦባንግ …. ስለ ሴቶችም ቀና አመለካከት ነው አለው …. ያለንን ተዝቆ የማያልቅ አቅምና ዕምቅ ጥሪት አሳምሮ ያውቃል …. የማረተ ማጭድ ሊያሸክመን የፈለገውን ጠቀራ ማሸቀንጠሪያችን ሌላው ድንቅ ገለጻ ….
“(መጋቢት 7 ቀን 2004 ዓ.ም. March 16, 2012)፦ የአገራችን ግማሽ ህዝብ የሚሆኑትን ሴት እህቶቻችን ያልተሳተፉበት የአዲሲቷ ኢትዮጵያ ምስረታ ስኬቱ ያማረ እንደማይሆን፣ ቢሆንም ራሱን ለጥፋት እንደሚያጋልጥ የአዲሲቷ ኢትዮጵያ የጋራ ንቅናቄ (አኢጋን) ዳይሬክተር አቶ ኦባንግ ሜቶ ተናገሩ።“አገራችን ሁሉም ዓይነት ሴቶች ያስፈልጓታል። አምላክ ለዚህ የተቀደሰ ተግባር የጠራው የተማሩትንና የተሻሉትን ብቻ አይደለም። ሁሉንም እንጂ! ስለዚህም በኦሞ ሸለቆ ከንፈሮቿ ላይ ሸክላ ከምታንጠለጥለው ውብ ጀምሮ በአዲስ አበባ ከንፈሮቿን ቀይ ቀለም እስከተቀባችው ቆንጆ፤ በቤንሻንጉል ጉሙዝ ባዶ እግሯን ከተዋበችው ጀምሮ በዋንዳቢቲ እስካጌጠችው የኦሮሞ ኮረዳ፤ በኦጋዴን በሒጃብ ካሸበረቀችው ኢትዮጵያዊት ጀምሮ ባማረ ጥለት እስከተዋበችው የአማራ ቆንጆ፤ ግማሽ አካሏ እርቃን ከሆነው የአፋር ድንቅ ጀምሮ በሹርባዋ እስከተዋበችው የትግራይ ሴት … ሁሉም ዓይነት ሴቶች ኢትዮጵያችን ያስፈልጓታል።” ሲሉ አቶ ኦባንግ ተናግረዋል።

http://ethiopiazare.com/the-news/2236-obang-speech-to-ewccc-conf

መ..ዶር. ኦባንግ ኢትዮጵያ ለወገኖቹ ትልቅ ጆሮ አለው በፍቅር የማዳመጫ፤ ኖሮይ ላይስ? …. ኦባንግ ሜቶ በተጋባዥነት የተገኙበት ይህ ውይይት ሲጀመር የማህበሩ ሊቀመንበር ወ/ሮ ዙፋን አማረ “ውድ ወንድማችን፣ ውድ የኢትዮጵያ ልጅ፣ኢትዮጵያዊያን ርዳታ በጠየቁበት ሁሉ ጊዜ፣ ገንዘብ፣ የቦታ ርዝማኔ ሳያግድህ ፈጥነህ ትደርሳለህና ሁላችንም ላንተ ታላቅ አክብሮት አለን” አሉ። ኦባንግ መድረኩን ተረክበው “የማደርገው ሁሉ ለህሊናዬና ነው። ማድረግ የሚገባኝን አደርጋለሁ። ግዳጄም ነው። ምስጋና አያስፈልግም ዛሬ ንግግር ሳይሆን ምክር እሰነዝራለሁ” የሚል ምላሽ ሰጡና ስለ መደራጀት፣አበክረው፤ተናገሩ።

“አማራጭ ቢኖረን ስደትን አንመርጥም ነበር። በአገራችን ግፍ ባይፈጸምብን ኖሮ አገራችን እንኖር ነበር”

https://www.facebook.com/ethionewss/posts/373710216047710

በ2009 እ.ኤ.አ አንድ ዓለምአቀፍ የ የኢትዮጵያውያን የጋራ አሜሪካን ሀገር ስበስባ ነበር። ከርንት አፊረስ ላይ በቀጥታ ይተላለፍም ነበር። ቀኑን አላስተወስውም ከዛ ላይ የሴቶች ተወካይ ዶር አበባ ተገኝተው ነበር። የሚናገሩት ከዶር ኦባንግ ቀጥለው ነበር። እንዲህም አሉ። ” እኔ በኦባንግ ንግግር በጥልቀት ተመስጬ ስለነበር ልናገር ያስብኩትን ሁሉ እረስቼዋለሁ። በጣም ነበር ስሜቴን የገዛው። ከዚህ በላይ መናገር አልችልም፡” ሴቶች ይህን ወንድም በምን መልኩ አዬት? እናት ባላት ጥልቅ ጸጋ ተረጎሙት።
ለማሰረጊያ በ2013 የተገኘው ድንቅ ፍሬ ….
በሀገረ አሜሪካ ታላቅ የምክክር ሸንጎ ከሹሞች ጋር “ኢትዮጵያና ድሕረ መለስ” ስለወገኖቹ ስለ ነፃነት ጥማታችን ዶር ኦባንግ ምን ተናገረ …“ህወሓት እስካሁን በነጻ አውጪ ስም አገር እየመራ እንደሆነ፤ መለስ ለህዝባቸው “ሬት” ለምዕራባውያንና “ማር” (የቤት ቀጋ፤ የውጭ አልጋ) ዓይነት መሪ እንደነበሩና የኢትዮጵያ ሕዝብ ላለፉት 22ዓመታት በመከራ ውስጥ ያለና የዛሬ 8ዓመት በዚሁ ቦታ ላይ ያማሞቶ ኢትዮጵያ በአቋራጭ መንገድ (ክሮስሮድ) ላይ እንደምትገኝ” መናገሩ አቶ ኦባንግ ካስታወሱ በኋላ “መቼ ነው መንገዱን የምናቋርጠው? ከስምንት ዓመት በኋላ አሁም አንሻገርም ወይ፤ አናቋርጠውም ወይ” በማለት ተሰብሳቢውን ያስደመመ ለሰብሳቢዎቹ ግልጽ ጥያቄ ጠይቀዋል፡፡
አቶ ኦባንግ ሲቀጥሉም “ኢትዮጵያውያን የምንጠይቀው በጣም ቀላል ጥያቄ ነው፤ አሜሪካኖች የሚመኩበትን ሰብዓዊ መብት እኛ ተነፍገናል፤ ..” አሜሪካኖች ነጻ እንድታወጡን አንጠይቃችሁም። የኢትዮጵያ ህዝብ እንዴት ነጻ እንደሚወጣ ያውቃል። እናንተ ግን በነጻነት መንገዳችን ላይ ዕንቅፋት አትሁኑብን፤ (የነጻነት መንገዱን አትዝጉብን)። ከመንገዱ ላይ ገለል በሉ … እስካሁን ያልተሞከረ መንገድ አለ … እሱም እርቅ ነው … ከመንግሥትም ሆነ ከተቃዋሚው በኩል ዓመኔታ የሚጣልባቸው አሉ … ” አቶ ኦባንግ ሜቶ፡፡ http://www.goolgule.com/ethiopia-after-meles/

የእኔ ጌጦች ይህን አልማዝ ያመረተ ህሊና ኢትዮጵያዊነትን የሰበከ አንደበት ታሪክና ትውልድን፤ ዕመነትንና መከባበርን፤ ፍቅርና ናፍቆትን፤ ፍልቅ ስሜትና ተስፋን ለነገ ያጫ፤ ለዛም ቀን ተሌት በተጠራበት ቦታ ሁሉ አቤት ወዴት ብሎ የሚታዘዝን መንፈስ ነው ከጃዋርውያን ጋር አዳቅሎ አቶ ሞገደኛው ያቀረበው። ስለሆነም እዬተስተዋለ በጥንቃቄ ይምርምር እንላላን እኔና ብዕሬ። በሉ እንግዲህ … የነጠረውን ፍርድና ዳኝነት ከጨዋውና ሚዛን ከሆነው ወገኖቼ ንዑድ መንፈስ ውስጥ አስቀምጬ እኔ በለመደ እጄ በሌላ ጉዳይ ዙሪያ ከች እስክል ድረስ ሞቅ ደመቅ ባለ ፍቅር፤ በዘንካታው ኢትዮጵያዊ ትህትና እሰናበታለሁ። ደህና ሁኑሉኝ …. የኔዎቹ መንፈሶቼ።
• ማሳሰቢያ ዛሬ ማገናዘቢያ ሊንኮች በርከት ብለዋል። የግድ ነበር። ነገን ሲታሰብ ከተቻለ በተሟላ መረጃ መሆኑ እጅግ ጠቃሚና አስፈላጊም ነው። ሰው ቋሚ አይደለም …. ጊዜም፤ ከተረት ተረትም መዳንም ይቻላል።
• የሀገረ እስራኤል ወገኖቻችን ፎቶ ከከረነት አፊረስ ድህረ ገጽ፤ የዶር ኦባንግ ከጎልጉል፤ የሲወዝ ፎቶ ከእኛው ቤት፤
“ከጎሳ ይልቅ ለሰብዕዊነት ቅድሚያ እንስጥ!” የአዲሲቱ ኢትዮጵያ የጋራ ንቅናቄ መሪ ቃል ።
እግዚአብሄር አምላክ ኢትዮጵያዊነትን ከሚዋጋ ጠላታዊ ስሜት ያድነን! አሜን!
እግዚአብሄር ይስጥልኝ።

ድንበሩ፤ ጎንደር – መተማ

መቼ መሰላችሁ በ 1999 ሚሊኒየሙ እንደ ነገ ሊጠባ እንደ ዛሬ በሉት እኔ እና ጓደኞቼ ወደ መተማ ለአንድ ስራ ተጉዘን ነበር፡፡ በነገራችን ላይ፤ ወደ መተማ ስትሄዱ ጭልጋ ላይ ከደረሳችሁ በኋላ በጣም ብትንደረደሩ መተማን አልፋችሁ ሱዳን ጋላባት የመግባት እድላችሁ የሰፋ ነው፡፡ የሱዳኗ ጋላባት እና የእኛቱ መተማ ማለት አፍንጫ እና አፍ እንደማለት ናቸው፤ አረ አፍንጫ እና አፍ በጣም ይራራቃሉ… እኛም እዛ ለመድረሳችን ማስረጃ እንዲሆነን ከ ሱዳኗ ጋላባት ገበያ ሸበጥ ጫማ ገዝተን ነበር፡፡

በዛ ጉዞ ከነበረን ትዝታ ውስጥ ፈፅሞ የማይረሳን አርበኞች ግንባር ፈፀማቸው የሚባሉት ጀብዱዎች እና የአካባቢው ህዝብ ለግንባሩ የነበረው አድናቆት እና ፍቅር ነበር፡፡ ቦታው አርበኞች ግንባር አባላት ሲመቻቸው መሳሪቸውን ሳይመቻቸው ደግሞ ቀበቷቸውን ታጥቀው የሚንጎማለሉባት ስርፋ ነበረች፡፡

በአካባቢው ከሱዳን ጋር ስላለን ድንበር ጉዳይ ከመተማ ወደ ውስጥ ገብተው ያሚገኙ ገበሬዎች ጥቂት ጥቂት አጫውተውኛል፡፡

በሱዳን እና በኢትዮጵያ መካከል ያለው ድንበር ሰፊ አውላላ ሜዳ ነው፡፡ ባለፈው ጊዜ ፕሮፌሰር መስፍን ሲናገሩ እንደሰማነው ሁለት አይነት ድንበር አለ አንደኛው መንግስት የሚያውቀው ሌላኛው ደግሞ ህዝቡ የሚያውቀው ነው፤ እንደ ፕሮፍ አባባል …ህዝቡ ይሄ ነው ሀገሬ የሚለው እና መንግስት ይሄ ነው ካርታዬ የሚለው አንዳንዴ ይለያያል አንዳንዴ ደግሞ ይመሳሰላል፡፡

የአካባቢው ገበሬዎች ስለ ድንበሩ አካባቢ ሲያወሩ አካባቢው ለዘመናት ሲጋደሉበት የነበረ አካባቢ ነው፡፡ ብዙ ጊዜ የመጋደሉ መነሾ ጎንደሮች የዘሩትን የሱዳን አርብቶ አደሮች በከብት ሲያሳጭዱት በሚነሳ ግጭት መሆኑን ስሙን የዘነጋሁት ገበሬ አውግቶኝ ነበር፡፡ ገበሬው እንደነገረኝ አካባቢው ላይ ሱዳኖችም የእኛ እኛም የእኛ የምንለው ሰፊ መሬት አለ እኛ እህል እንዘራበታለን እንርሱ ደግሞ ከብት ይዘሩበታል፡፡ በዚህም የተነሳ የሀገሬ ገበሬ እና የጎረቤታችን አርብቶ አደር ማዶ ለማዶ ሆነው ይታኮሳሉ፤ ይጋደላሉም፡፡

ባለፈው ጊዜ አንድ የሱዳን ድረ ገፅ ጽፎት አንዱ ወዳጄ ደግሞ አጋርቶን እንዳየሁት ሱዳኖች ከኢትዮጵያ ጋር የድንበር ግጭት ደጋግሞ ሲከሰት የነበረበት አካባቢ ችግር መፈታቱን ጽፈዋል፡፡ አክለውም በአካባቢው ላይ መንግስታቸው ወደ አስራ ሰባት መንደሮችን ሊያሰፍር እቅድ መያዙን አውርተዋል፡፡

ማን መሬት ላይ ማን ይሰፍራል… ይሄ በውል አለየም፡፡ ሰዳኖች የገዛ መሬታቸው ላይ ነው ይሄንን መንደርተና ሊያሰፍሩ ያቀዱት ወይስ የገዛ አውላላ ሜዳቸውን ሊስጠብቁ ነው… (ትላንት ስለ ፕሮፍ ስናወራ ያነሳነውም ይሄንኑ ነው)

የሀገሬ ሰዎች መሬታቸው ላይ እንኳንስ መንደር መስርተውባቸው ይቅርና ሳሬ ላይ ከብት ተለቀቀ ብለው የሚታኮሱ ናቸው፡፡ መንግስታችን በአካባቢው ላይ ያለውን እንደ አርበኞች ግንባር የመሳሰሉ ታጣቂዎችን ለመቆጣጠር ሲል መሬቱን ለሱዳኖች “እንሆ በረከት” ሊል አይችልም ብሎ የሚከራከር ካለ እርሱ ኢህአዴግ መስተፋቅር ያሰራችበት ምስኪን አፍቃሪዋ ብቻ ነው፡፡ እንደዛም ሆኖ ግን መንግስት አይምሮውን ጨለፍ አድርጎት መሬቱን ለመስጠት ሲስማማ የአካባቢው ገበሬዎች የሚያስቀምሱ ናቸው ብሎ ማሰብም ከባድ ነው፡፡

ትልቁ ቁምነገር መንግስት እንዲህ አይነት ትልልቅ ጉዳዮች ላይ ውሳኔ ሲያደርግ ለህዝቡ ግልጽ ሊሆን ይገባዋል፡፡ ገንዘብ ሲቸገር ብቻ ቦንድ ግዙልኝ ብሎ ወደ ህዝቡ መምጣት ከመንግስትነት ወደ የኔብጤነት ዝቅ የሚደርግ አሰራር ነው!

በነገራችን ላይ ለነገ ጎንደር ላይ በሰማያዊ ፓርቲ የተጠራው ሰልፍ መልእክትም ይሄው ነው፡፡ መንግስት ከጎረቤት ሀገራት ጋር በመንሾካሾክ መስራቱን ያቁም… ግልጽነት እና ተጠያቂነት ያለበት አስራር ይስፈን!

በጠባቦች ፍልስፍና
በጭፍኖች ጉርምስና
በአጉራ ዘለሎች እርግጫ
በሳዲስቶች የግፍ ጡጫ
በራስ ወዳዶች በደል
እናት ሐገር ስትበደል
የእናት ሐገርን ስቃይ
ጣሯን
የእምዬን ምሬት
አሳሯን
ከሞት በማይሻል ዝምታ
ከሞት በማያስጥል ጉምጉምታ
ራሳችንን እጉልበታችን ስር ቀብረን
በእህህ የሆድ ዝማሬ
በውስጥ ዜማ ደንቁረን
ባለግዴታ ትከሻችን
በውዴታችን ሟሙቶብን
ባለብረት ሞራላችን
በእሳት እንደጭድ ላሽቆብን
ከእግር እስከራሳችን መክነን
እናድናት ዘንድ ቢሳነን
ይህቺ ምድር
የዓለም ብርሐን የነበረች
በሀያል ጨለማ አደረች
የሰው ሐገር የነበረች
በሰው ረሐብ አረረች።
እስክንድር ልሳነወርቅ
2006 ዓ/ ም

መመካከር፤ መተቻቸት አእምራችንን ያሰፋዋል የሚል እምነት ስላለኝ የተሰማኝን ለማካፈል ስለሆነ ጽህፏ ለምን እንደ ምትበጅ ሰከን ብላችሁ እንድታነቧት በትህትና አሳስባለሁ፟፦

ኢትዮጵያን የሚጠብቋት ልጆቿ መሆኑ አይታበልም። ሲጠብቋት ግን በዘር፤ በጐሳ በቋንቋ ሳይለያዩ በጋራ መሆን አለበት። በዚህ ሁኔታ አገራችን ታፍራ ተከብራ ኑራለች። አንድነቷን ጠብቃ በቆየች አገራችን ላይ የተደቀነው አደጋ እጅግ ከባድ ነው። የአገራችን ችግር ውስብስብ ሆኖ የጐሳ ፖለቲካን ብሎም ዘረኝነትን መዋጋት ሲቻል ባለፈ ታሪክ ዙሪያ የሚደረገው እሰጥ አገባ ችግሩን እያሰፋው ከመሄድ ውጭ መፍትሄ አይገኘለትም።

በተለይ በአጼ ምኒሊክ ዙሪያ የሚናፈሰው “ወሬ” ልበለው በጣም ትውልዱን እንደሚጐዳ እርግጠኛ ነኝ። ያሳዝናል ቀዳማዊ ኃይለስላሴን፤ ደርግን፤ ወያኔን መውቀስ፤ ሁሌ መውቀስ መቼነው ዋናውን ጠላት ለይተን የምናውቅ? ለእኔ ዋናው ጠላት ዘረኛው ወያኔ/ ኢሕአዴ ነው። መጥኒ ለዚህና ለመጭው ትውልድ?። ውሀ እያሳሳቀ ይወስዳል እንዲሉ የዘር ፖለቲካም እያባበለ ሰዎች ሳይወዱ ከማን አንሸ እልሕ እየተናነቃቸው እንዳንጠፋፋ መስከን ግድ ይላል።

ኢትዮጵያ እንደ አገር ልትፈጠር የቻለችው በአንድ በሄር ወይም ብሄረሰብ ተጋድሎ ሳይሆን አማራው፤ ጉራጌው ትግሬው፤ ሽናሽኑ፤ አገው፤ እስላም ክርስቲያኑ ውዘተ በከፈሉት መራር የሕይወት ዋጋ ነው። በዚህ የተነሳ ኢትዮጵያ ታላቅ አገር ለመሆን በቅታለች። ይሁን እንጂ ከአስተዳደር ድህነት ነፃ የሆነበችበት አጋጣሚ አልታየም። ይህ ለምን ሆነ ብሎ መጠየቅ ተገቢ ይመስለኛል። የኢትዮጵያ ሕዝብ ካለበት ችግር ተላቅቆ የመብቱ ባለቤት ሆኖ በፈለገበት ቦታ ተዛውሮ የመስራት፤ መንግስትን ሲፈልግ የመሾምና የመሻር የማይገሰስ መብቱ እውን እንዲሆን በስውርና በግልጽ ገዥዎችን ከመታገል የተቆጠበበት ጊዜ የለም። እንዲሁ ከተማሪዎች ጀምሮ እስከ ፖለቲካ ድርጅቶችና ሚዲያዎች ድረስ የተለያዩ የትግል ስልቶች ተካሂደዋል።

ሕዝባቸውን ከጭቆና ነፃ ለማውጣት የተለያዩ ፖለቲካ ድርጅቶች ሕዝባቸውን ለማደራጀትና ለማታገል እንዲሁም የተሟላ ዜና ለሕዝባቸው ለማዳረስ በፈቃደኝነት የተዋቀሩ ሚድያዎች እንደነበሩና አሁንም እንዳሉ ይታወቃል። ይሁን እንጂ የዘር ፖለቲካውን በጋራ መታገል ሲቻል ዛሬ ባለፈ ታሪክ ዙሪያ አጼ ምኒሊክ፤ አጼ ቴዎድሮስ፤ አጼ ዮሐንስ ወዘተ ይህን አደረጉ፤ በሚል አላስፈላጊ ውዝግብ ውስጥ ባልተገባ ነበር። እነዚህ አለኝታዎቻችን እኮ በዘር፤ በጐሳ በቋንቋ፤ በሃይማኖት ሳይከፋፈሉ ኢትዮጵያን አስረክበውናል። በነበራቸው አቅም ሰርተው አልፈዋል። እናም ከሰሩት ሥራ ውስጥ ጠቃሚውን በመውሰድ ጐጅ የሚባለውን ማሻሻል ሲቻል የተጀመረው ትግል ፈር እንዲስት ማድረግ ለማን እንደሚበጅ አንባቢ ፍርዱን ይሰጥ ከማለት ውጭ ሌላ የምለው አይኖረኝም።

ከላይ ይህን ካልኩ ዘንዳ ስው ስለመሆናችን አንዳንድ ነገሮችን ልጠቃቅስ። ሰው መጀመሪያ ሲወለድ ይዞት የሚወለድ የተለየ ዘር ሳይኖረው ሰው የሚለውን ሥም ይዞ ወዚህች ምድር እንደሚመጣ ታሪክ ይነግራል። ሰው ሲወለድ ሰውነቱንና ሕይወቱን ይዞ ብቅ ሲል አማራ፤ ትግሬ ጉራጌ ሽናሽን፤ ወላይታ፤ ኦሮሞ ወዘት ነኝ ብሎ አይደለም። ሰው ከምንም ዓይነት ዘር ወይም ጨቋኝ ቤተሰብ ልውለድ የማለት ምርጫ የለውም። ሰው ጾታውን ቤተሰቡን፤ ቆዳውን፤ ቀለሙን ወይም ዜግነቱን መርጦ አይወለድም። ነገር ግን ይህ እውነተኛ የሰው ልጅ ታሪክ ሆኖ እኛለ አንዳንድ እውቀት አለን የሚሉ ሰዎች ዘርን ለይቶ ያልተወለደን ህብረተሰብ በመለያየት ለዝና፤ ለሥልጣን ሲባል ሰዎች የዘር ሐረግ እየቆጠሩ በጥላቻ እንዲተያዩ በመደረጉ በሰዎች ዘንድ መከባበርና አንድነት ጠፋ። ክፋትና መጨካከን ተስፋፋ። ይህን እሆናለሁ ብለን ባንወለድም ቅሉ ከተወለድና ካደግን እንድናስብበት ከእግዜአብሄር በተሰጠን አእምሮ ከፉና ደጉን የመለየት ኃላፊነት የራሳችን ሆኖ እያለ ለምን እንደማንጠቀምበት ግራ ያጋባል።

በአገራችን ላይ እየደረ ያለው ችግር ለማንም ትውልደ ኢዮጵያዊ ግልጽ የሆነ ይመስለኛል። ችግሩ እንዲወገድ ሁሉም ፓርቲዎች ለዴሞክራሲና ለመልካም አስተዳደር እንደሚታገሉ ፕሮግራማቸውን በወረቀት ላይ አስቀምጠው ሲነግሩን እንሰማለን። ይሁን እንጂ አብዛኞች ለኢትዮጵያ ሕዝብ በሚጠቅም ሁኔታ እየታገሉ አይደለም። ምክኒያቱም በደጋፊነትም ሆነ ውጭ ሆኖ እንደሚስተዋለው ከሆነ የፖለቲካ ድርጅት መሪዎች ጥቃቅን ልዩነቶቻቸውን ወደ ጐን በመተው ሳይሆን ከዚህ በፊት የለሉ ቁርሾዎችን እያፈላለጉ እርስ በርስ ሲወነጃጀሉ ይታያሉ። አንዳንዶች ደግሞ ለአንዲት የቆየች ኢትዮጵያ የሚጠቅም ሥራ መስራት ሲጠበቅባቸው ኢትዮጵያን በመበታተን ሥራ በመጠመዳቸው አሳዛኝ መሆኑ አልቀረም። ጠቅለል ባለ መልኩ ሕዝቡን የመብቱ ተጠቃሚ ማድረግ ቀርቶ ራሳቸውን ከድሃ አስተሳሰብ ነፃ አላወጡም ቢባል ቢያንስ ነው።

አንድ የፖለቲካ ድርጅት መሪ ትግል ሲል መጀመሪያ ብዙ መመዘኛዎችን ሊያሟላ ግድ ይለዋል። ይህ ሲባል ቅድሚያ የራሱን ማንነትና ይዞት የተነሳውን ፕሮግራም አበጥሮ ሊያውቅ ይገባዋል። ወደፊት ትግሉን ለመግፋት ደካማና ጠንካራ ጐኖቹን ማለት በትግሉ ጉዞ ላይ የሚሳካና የማይሳካለት መሆኑን አስቀድሞ ማወቅ ይጠበቅበታል። የፖለቲካ ፕሮግራሙ ከሕዝብ ጋር መሄድና አለመሄዱን፤ የደጋፊዎቹን ወይም የአባላቱን ማንነት ማወቅ ያስፈልገዋል።

ከላይ በመጠኑ የተጠቀሱትን ካገናዘበ በኋላ የፖለቲካ ትግሉን የትርፍ ሰዓት ሳያደርግ፤ እውቀትና ጉልበቱን መርምሮ በምን መልክ መጠቀም እንደሚችል ጥርት ባለ ሁኔታ ሊያውቀው ይገባል። ከዚህ በተጨማሪ አንድ ድርጅት ከሌሎች ድርጅቶች ተለይቶ ለስኬት እንደማይበቃ ተረድቶ ተባብሮ ለመታገል ዝግጁ መሆኑን ማመን አለበት። ከዚህ ሳንወጣ ጥንቃቄ ሊደረግበት ያውም እጅግ አስፈላጊ የሚሆነው መሪው ትግል ሲል ለአገርና ለሕዝብ ጥቅም ሲል መሥዋእትነት ሊከፍል እንደሚችል እርግጠና ስለመሆኑ ከሕሊናው ጋር ተሟግቶ ውሳኔ ላይ መድረስ አለበት። ነገር ግን በአቋራጭ ለሥልጣና ለዝና ሲል ትግል መጀመር ያለበት አይመስለኝም።( ይህ የራሴ እምነት ነው) ምክንያቱም የዝና ትግል ለአገርም ሆነ ለሕዝብ ብሎም ለራሱ የሚሰጠው ጥቅም ስለማይኖር ፈጥኖ ይከስማል። ተመልሸ ትግል ልቀጥል ቢልም አይታመንም። ስለዚህ ለስኬቱም ሆነ ለውድቀቱ ቁልፉ መነሻው ይሆናል ማለት ነው።

የፖለቲካ ደርጅት መሪ ለዝና ሲል ትግል መጀመር የለበትም ስል ያለምክኒያት አይደለም። ከዚህ በፊት የታዩት የትግል ዓይነቶች መጀመሪያ የአንበሳነት ባሕሪ አሳይተው ፈጥነው የከሰሙትን ማቢ ማድረግ ይቻላል። ይህ ማለት መጀመሪያ ሲነሱ መድረሻቸው ምን ሊሆን እንደሚችል ግንዛቤ ስላልነበራቸው ነው ማለት ይቻላል ስለዚህ ከአላማ የለሽ የትግል ሩጫ ለመዳን መጀመሪያ የመሪውን ውሳኔ ይጠይቃል። እንደሚታወቀው አንድ ሰው ወይም ቡድን የፖለቲካ ድርጅት ለመመስረት በጣም ቀላል ነው። እንዲሁ በትግል ሥም ሌሎች እንዲከተሏቸው /አባል እንዲሆኑላቸው/ መጠነ ሰፊ ቅስቀሳ ማድረግም ቀላል ነው። አንዳንድ ሰዎች የፖለቲካ ድርጅቶችን ምንነት ማለት ፕሮጋማቸውን በውል ሳያገናዝቡ ከአገር ፍቅር አንፃር ይሁን በዋህነት አባል ይሆናሉ። የህቡዕ ድርጅት እንደሆነ ይነገራቸውል፤ የሚታዘዙትን ወርሃዊ መዋጮ መክፈል ይጀምራሉ። ይሁን እንጅ የድርጅቱ አካሄድ ያላማራቸው ወጣ፤ ገባ ማለታቸውን እየተመለከትን ነው። በመሆኑም ራሱን ለእውነት ያላነሳሳ ህቡዕ ድርጅት ብዙ ሳይቆይ ባለበት መርገጥ ይጀምራል። የዚህ ዓይነት የፖለቲካ ድርጅት የሚያመላክተው ነገር ቢኖር ድርጅት ፈጣሪዎች ከራሳቸው ጥቅም አንፃር መሆኑን ነው። የዚህ ዓይነት አደረጃጀት መጨረሻው ብዙ ሳይጓዝ ተሸናፊ ስለሚሆኑ በሕዝብና በደጋፊዎች ላይ እምነትን ያሳጣሉ።

የፖለለቲካ ድርጅት መሪዎች እንዲተባበሩ ሕዝቡ ከ20 ዓመታት በላይ ደጋግሞ ቢጠይቃቸውም የሕዝባቸውን ጀሮ ለማዳመጥ ዝግጁ ሆነው አልተገኙም። ሕዝቡም የተባበሩ ጥያቄው ተቃባይነት ባለማግኘቱ ዛሬ ዛሬ ተባበሩ የሚለውን ቀይሮ “ተሰባበሩ፤ ወይም አርፋችሁ” ተቀመጡ፤ የትግሉ አቅጣጫ አልገባችሁም እስከ ማለት የደረሰ ስለመሆኑ ከአንዳንድ ምንጮች መረዳት ይቻላል። መቼም ይህን እውነት ማንም ጤነኛ አእምሮ ያለው ሰው መገንዘብ ያዳግተዋል ለማለት አይቻልም።

የኢትዮጵያ ሕዝብ በመረጠው መንግሥት የመተዳደር ፍላጐቱን በ1997 ምርጫ ወቅት አሳይቶ ነበር፡፤ይሁን እንጂ የፈለገውን ግን ሳያገኝ ቀርቷል። ለዚህ በዋናነት የተጠያቂነት ድርሻ ያላቸው የፖለቲካ ድርጅት መሪዎች መሆናቸው አይካድም። ለዚህ ብዙ ማስረጃ ሳያስፈልግ በቅንጅትና በኅብረት ጊዜ የተደረገውን ተመልሶ ማስታወስ በቂ ነው። ሕዝቡ በተቃዋሚዎች ላይ ያለው እምነት እየተሟጠጠ ተስፋ የመቁረጥ አጋጣሚዎች ሰፍተዋል። ቀጣዩ ምርጫ 2007 እየተቃረበ ሲመጣ ኢሕአዴግ አስቀድሞ እየተዘጋጀ ስለመሆኑ መረጃዎች ይጠቁማሉ። ባንፃሩ ተቃዋሚዎች ለሚቀጥለው ምርጫ ምን ያሕል ተዘጋጅተዋል የሚለውን በውል ለመረዳት የሚያዳግት ነው። ምክንያቱም ተቃዋሚዎች ካለፈ ስህተታቸው ተምረው ምን ያልህ ሕዝቡን አደራጅተዋል? እንዳለፈው ችግር ቢፈጠር ለቆሙለት አላማ መስዋዕት ለመክፈል ቁርጠንነታቸው ምን ያህል ነው? ወይስ እንዳለፈው ቆሳቁሰው ሕዝቡን አጋልጠው ለተወሰነ ጊዜ ታስረው ሲፈቱ ውጭ ለመውጣት? ይህ ጉዳይ ምርጫው ሲደር በእውን የሚታይ ስለሚሆን ይታሰብበት ከማለት ውጭ በእርግጠኝነት ይህ ይሆናል ለማለት ያስቸግራል። ይሁን እንጂ በተቃዋሚዎች ዙሪያ የሚታዩ መጐሻሸሞች መኖራቸው አይካድም። አንድነት ከሌለ ደግሞ የሕዝቡ ተስፋ መጨለሙ አይቀሬ ነው።

ቢሆንም የኢትዮጵያን የቆየ ታሪክ ወደ ኋላ ተስበን ስንቃኝ ሕዝቡ እርስ በርሱ በመተማመን፤ በመመካከር በጋራ ችግሮቹን በመፍታት አገሩን ከጠላት ጠብቆ የቆየ ኩሩ ሕዝብ ነው። ለመሰረቱና ለአንድነቱ ማስረጃ አማራው፤ ከትግሬ፤ ኦሮሞው፤ ከወላይታ፤ ጉራጌው ወዘተ ዘር ሳይለይ ተጋብቶ ተዋልዷል። ኦሮሞ ’ትግሬ፤ አማራ፤ ሶማሊ፤ ወዘተ አጋዥና አጋር ከሆነው ወንድሙ ጋር በሕግ የምትተዳደር የሰዎች መብት እኩልነት የሰፈነባት ኢትዮጵያን ለማሳደግ አንዱ ብሄር ሌላኛውን ብሄር በጥላቻ ዓይን አይመለከትም ነበር። ዛሬም ቢሆን የምናየው ሕዝቡ አገሩን፤ ኃይማኖቱን ወዳድ በመሆኑ በአንድነቱና በዜግነቱ ስለሚኮራ ለከፋፋዎች በር ላለመስጠት፤ አንድነቱ እንዳይናድ የሚያደርገው ተጋድሎዖ ከፍተኛ ነው። ነገር ግን የአገር አንድነትና የሕዝብ መብት እንዳይረጋገጥ በተፈጠረው የጐሳ ፖልቲካ ከአጥናፍ እስከ አጥናፍ የተረጨውን መርዝ ለመቋቋም አጋዥ የፖለቲካ ድርጅት እንደሚያስፈልገው እየጠየቀ ነው። ለሕዝቡ ጥያቄ ምላሽ የሚሰጡ የተለያዩ ተቃዋሚ ድርጅቶችና ስቪክ ማኅበራት መኖራቸው እውነት ነው። ይሁን እንጂ ስንቶች ናቸው ለመስዋእትነት የተሰለፉ የሚለውን በውል ለመለየት አስቸጋሪ ነው።

መሪነን የሚሉ አንዳንድ ግለሰቦች ልዩነቶችን ከማጥበብ ይልቅ በጐሳ ፖለቲካ ምክኒያት አንዱን ብሄር ጨቋኝ አንዱን ተጨቋኝ በሚል የቋንቋ ልዩነት እንዲፈጠርና የሕዝቦች ጭቆና እንዲራዘም፤ ራሳቸውን ከሥልጣን ወንበር ለማውጣት ሲሉ በጋራ የኖረን ሕዝብ በመለያየት አንዱ ብሄር ከሌላውኛው ጋር እንዲጋጭ በማድረግ የወንድማማችነት ባህሪ መልኩን እየቀየር በጥላቻ እንዲተያይ የማይፈነቀል ድንጋይ የለም። ያለው መንግሥት በሕዝብ ምርጫ ሳይሆን በጉልበት መቀመመጡ ሃቅ ነው፡፡ ይህ መሆኑ እየታወቀ ሁሉም ባይባሉ አብዛኛች የፖለቲካ ድርጅት መሪዎች ያላቸውን ልዩነት በማጥበብ በጉሳ ቁንቋ ብሎም በሃይማኖት ሳይወሰኑ ያላቸውን ችግር በሰለጠነ አስተሳሰብ በውይይትና በስልት ኃይላቸውን አስተባብረው ለአገራቸውና ለሕዝባቸው ሲሉ አብረው መስራት ይጠበቅባቸዋል።ይህ ሲባል ተቃዋሚ ብቻ ሳይሆን ያገባኛል የሚል ኢትዮጵያዊ ሁሉ የመተባበር ግዴታ ያለበት ይመስለኛል። ይህ ካልሆነ ግን ለጭቆናው መራዘም የሁሉም ድርሻ እንዳለው ማወቅ ያስፈልጋል።

እርግጥ ነው መንግሥት ሥልጣኑን ለማስቀጠል ሲል ተቃዋሚ የሚላቸውን ሁሉ ለመደፍጠጥ የሚችለውን ሁሉ እያደረግ ነው፤ ይህ ደግሞ የሚጠበቅ ነው። ባንፃሩ ተቃዋሚ ነን የሚሉ የፖልቲካ መስመር ዘርግተው በጋራ መንቀሳቀስ የሚጠበቅ ነው። ነገር ግን ከሕዝቡ ውጭ ሆነው ሳያደራጁ ለሥልጣን ሽኩቻ ሲጉሻሸሙና ሲሰዳደቡ ማየት ምን ያህል ዝቅጠት መሆኑ ሊሰመርበት ይገባል። በሥመ ተቃውሞ ያለ ተስፋ አሮጌውን አመት በአዲስ ዓመት መተካትም አድሮ ጥጃ ማለት ቢያንስ ነው። ይህ ሲባል ሁሉንም ፖለቲካና ስቪክ ማኅበራትን በጥቅሉ ለማጣጣል እንዳልሆነ አንባቢ ልብ ሊል ይገባል። ጠንካራ ተቃዋሚዎችና ሚዲያዎች አሉ፤ይሁን እንጂ ትግሉ ወደፊት እንዳይገፉ አብዛኞች በለበጃ ሰርጅተው ለመጣል በሚያደርጉት የውስጥ ሴራ ባሉበት ዳዲ እያሉ እንዲያውም እየከሰሙ ማንነታቸው እስከ መረሳት የደረሱ እንዳሉ መታወቅ ያለበት ይመስለኛል።

ኢትዮጵያዊያን ስንባል ከዓለም የተለየ ባህሪ እንዳለን እርግጥ ነው። ብዙ ዝርዝር ውስጥ ሳንገባ አያቶቻችን፤ አባቶቻችንና እናቶቻችን እንደ ዛሬው በጉሳ፤ በሃይማኖት ሳይለያዩ አገራቸውን ከውጭ ወራሪ ሃይል ለመከላከል መተኪያ የሌለ ሕይወታቸውን መስዋታቸው ነው። ስለዚህ በጋራና በአንድነት በመቆማቸው የአፍሪካ የነፃነት ተምሳሌ ለመሆን የበቁት በዚህ ሁኔታ ይመስለኛል። ብሄራዊ አንድነቷን ጠብቀው ለዚህ ትውልድ የቆየችው በሕዝቡ አንድነት በጀግና ልጆቿ ደምና አጥንት በፀረ-ኮሎኒያሊዝም አቋማቸው ነው።

ከታሪክ እንደምንረዳው ቀደምት መንግሥታት በሕዝብ ላይ ጭቆና ቢያደርሱም የኢትዮጵያን ብሄራዊ ጥቅም አሳልፈው ባለመስጠት በማጠናከረው ነው ያቆዩአት። የማይካድ ነገር ቢኖር በፊውዳሉ ሰረዓት በሥልጣን ይገባኛል የእርስ በርስ ውጊያ ነበር። ነገር ግን የአገራቸውን አንድነት፤ ታሪካቸውን ለማናጋት እንዳልነበር ታሪኮቿ ይነገሩናል። በመሆኑም የኢትዮጵያ ሕዝብ በዘር በሃይማኖት በጾታ ወዘተ ሳይለያይ ተጋብቶ ተዋልዶ አብሮ የኖረ ሕዝብ ነው፡፤ መከራውንም ደስታውንም በጋራ ተካፍሎ ይህችን አገር ለኛ አስረክቧል። በእኛ ዘመን በተፈጠረው የጉሳ ፖለቲካ ምክንያት አገርና ሕዝብ ተጉድቷል፡፤ በሚፈጠረው የዘር ፖለቲካ የአገሪቱ አንድነት የሕዝብ መብት በከፍተኛ ደረጃ ተናግቷል። ብዙዎች ታሰረዋል፤ ተሰደዋል ከስራቸው ተፈናቅለዋል፤ ከቀያቸውም የተፈናቀሉ መኖራቸውም ሃቅ ነው፡፤

በአገራችን ሰላምና መረጋጋት ሊመጣ ከተፈለገ ሁሉም ብሄር-ብሄረሰቦች ለፍትህ ሲሉ በጋራ ከቆሙ ትክክለኛው እኩልነትና አንድነት እውን ይሆናል። ከነዚህ ከቀደምት ከአባቶቻችን የምንማረው ነገር ቢኖር የአገርና የሕዝብ ችግር የሚፈታው በጉሳ ፖለቲካ ጥላቻን በማናፈስ እንዳልሆነ ልብ ልንለው ይገባል። በአገራቸን ለውጥ እንዲመጣ ከተፈለገ የግድ እርቀ ሰላም አስፈላጊ ነው። ኢትዮጵያ የእምነት መፍለቂያ ብልህና አዋቂ ሰዎች ስላሏት ይቅር መባባል የሚከብድ አይሆንም። አንዳንዶች በኢትዮጵያ ውስጥ ፈረንጆች በኢሕአዴግ ላይ ተጽኖ አድርገው ሰላም ሊያመጡ እንደሚችሉ ሲናገሩ ይደመጣሉ። ይህ በጣም የተሳሳተ ስሌት ነው፡፤ ከዚህ በፊት ፋሽስት ጣሊያን አገራችን በወረረበት ጊዜ ጃንሆን የውጭ አገር ፈረንጆችን እርዳታ በጠየቁ ጊዜ ምን መልስ እንደተሰጣቸው ማወቅ ያስፈልጋል። ፈረንጅ “ሰላቶ” ከራሱ ጥቅም ባሻገር ለኢትዮጵያ ጥቅም ያስባል ብሎ መገመት መጃጃል ይሆናል። በፈረንጅ ከማመን በራስ ሕዝብ ላይ በመተማመን የአገሩን ሰርዶ በአገሩ በሬ እንዲሉ መድሃኒቱ የራስ ሕዝብ ነው።

አንዳንድ ፖለቲከኞች የውጭ ዲፕሎማሲ እንደሚጠቅም ያምናሉ፤ ይህን እኔም እጋራዋለሁ። ይሁን እንጂ ከተሞክሮ አንፃር እውነታዎች ሲዳሰሱ አውሮፓና አሜሪካ 20 ዓመት መቀመጥ ብቻውን ለውጥ ይመጣል ብሎ ለመገመት ያዳግታል። ስለሆነም ትክክለኛ ለውጥ እንዲመጣ ከተፈለገ ለአገራቸውና ለሕዝባቸው ሲሉ የወንበር ጥም ሳያጠቃቸው አገራቸው ገብተው ሕዝባቸውን መታደግ አለባቸው። ሌላው የጠላቴ ጠላት በሚል በዋናነት ለአገራችን ውድቀትና ለባሕር በራችን መዘጋት ኤርትራ መሆኗ የኢትዮጵያ ሕዝብ ከቶም የሚረሳው አይደለም። ስለሆነም ገና አማራጭ የለም በማለት ከኤርትራው ኢሳይያስ አፈወሪቂ ጋር ተባብሮ ኢትዮጵያን እታደጋለሁ ማለት የሚቻል አይመስለኝም። ከኢትዮጵያ ሕዝብ መረጃ እንዳገኘሁት ከሆነ በኤርትራ በኩል በሚደረገው ትግል ነፃ እወጣለሁ የሚል እምነት የለውም። እንዲያውም ወሬውን መስማት አይፈልግም። እውነቱ ይህ ነው። ከዚህ ቀደም የጨነቀው እርጉዝ ያገባል እንዲሉ በኤርትራ በኩል ከተቻለ ጥሩ ነው የሚል አመለካከት ነበረኝ። ግን ኢሳይያስን ማመን ጉም መጨበጥ ስለሚሆን በበኩሌ የኤርትራ ጉዳይ አያምረኝም።

በመጨረሻም፦ መንግሥት በዘረኝነት ሥልጣን ከአንዱ ወደ ሌላ እንዳይሸጋገር ቆርጦ መነሳቱ አሊ አይባልም። በሌላ በኩል ደግሞ ሕዝብ ሳይወክላቸው አንዳንዶች እንገነጠላለን የሚል መርዝ እየረጩ መሆኑ የአደባባይ ምስጢር ነው። ስለዚህ ዘረኝነትና መገንጠል በዚህ ዓለም ላይ ለማንም አልበጀ። የሚያዋጣው ለችግር መፍትሄው ይቅርታ ነው። ቀጣዩ ትውልዱ ከዚህኛው ትውልድ የተሻለ እንዲሆን ከዚህ በፊት የነበረውን ጐጅ አስተሳሰብ በተሻለ ሁኔታ ሰርቶ ለሚቀጥለው ትውልድ የማስረከብ ኃላፊነት ያለበት ይህ ትውልድ ይመስለኛል። ለዚህ ተግባራዊነት ደግሞ የእያንዳንዱን ቆራጥ ውሳኔ ይጠይቃል። በብልሹ አስተዳደር ምክኒያት በራሱ አገር ኑሮ ላለመሞት የተሻለ አገር ፍለጋ መሄድ ተገቢ ቢሆንም ለችግሩ መፍትሄይ አይሆንም። ውጭ ሆኖ ትግል በታሪክ አልታየም።

ከዚህ ላይ ለእያንዳንዳችን የሚሆን ጥሩ ምሳሌ አለ። ማዘር ትሪስ እንዳለችው በዚህ ዓለም ላይ የበሽታዎች ሁሉ በሽታ ለማንም ሰው ምንም አይነት መፍትሄ የማይሰጥ ሰው ሆኖ መኖር ነው ያለችው ሊያነቃቃን ይገባል።
የሰው ልጅ የአንድን ሰው ችግር ለማቃለል እንደ ተፈጠረ አድርጐ ራስን ማየት መጀመር ወቅት አሁን ነው። የምሁር ማንነቱና መታወቂያው ለለውጥ ጥሩ ፈር ቀዳጅና ለችግሮች መፍትሄ ሰጭ ሲሆን ነው። መፍትሄ ሰጭ ካልሆነ ግን አልቻልኩም ብሎ ለሌላ ሰው መስጠት ይጠበቅበታል እንጂ መፍትሄ አልባ ሙጭጭ ማለት የለበትም። ስለሆነም ሁሉም ተቃዋሚዎች የታሪክ ሰው መባል ከፈለጉ የሕዝቡን ጀሮ ማዳመጥ አለባቸው። ለአገርና ለሕዝብ ሲባል እርቅ አድርገው ፕሮግራማቸውን አቻችለው ውጤት ሊያመጣ በሚያስችላቸው የትግል ስልት ላይ ወደፊት መገስገስ ይጠበቅባቸዋል። ሕዝቡም በተስፋ ከጐናቸው ይቆማል። ለሙሉ ፖለቲካ ሥራቸው አባላትም ደመዝ ሊከፍሉ እንደሚችሉ ከተሞክሮ መረዳት ይቻላል። ገና ለገና ላም አለችኝ በሰማይ ወተቷን አላይ እንዲሉ አውሮፓና አሜሪካ ተቀምጦ ፈረንጅ በኢሕአዴግ ላይ ተጽዕኖ ያደርጋል ብሎ የመጠበቅ ተስፋ መቆም አለበት። ፈረንጅ እኮ ጥቅሙን እንጂ የኢትዮጵያ መፈራረስ ደንታው አይደለም። የኢትዮጵያ ሕዝብ እምነቱ ትግሉ አገር ቤት መሆኑን ነው። ከዚህ ዘረኛ መንግሥት ለመላቀቅ መስዋዕት ግድ ይላል። ከዚህ ውጭ ሩቅ ሆኖ በሪሞት ኮንትሮል ትግል መምራት ከዚህ በፊት በታሪ አልታየም።

ስለዚህ ተቃዋሚዎች ሕዝቡን የማያዳምጡና የማይተባበሩ ከሆነ ሦስት አማራጭ እንዲኖራቸው ማስገደድ የሚያስፈልግ ይመስለኛል። አንደኛው ምርጫ ከሕዝባቸው ጐን ሆነው እያደራጁ እንዲያታግሉ፤ ሁለተኛው ምርጫ ይህን ማድረግ የማይችሉ ከሆነ አርፈው መቀመጥና ትግሉን ለሚችል ተቃዋሚ ቦታውን መልቀቅ ይሆናል፤ ሦስተኛው ምርጫ ኢንተርኔት ላይ ለሚያደርጉት ትግል ድጋፍ መንፈግ፤ ገቢያቸው እየነጠፈ ስለሚሄድ ባሉበት ደርቀው እንዲቀሩ ማድረግ።
ስለዚህ ያላቸው ምርጫ የራሳቸው ይሆናል ማለት ነው። ለዛሬ በዚህ አበቃሁ።

ኢትዮጵያ ለዘላለም ትኑር !!!!!!

ታክሎ ተሾመ

ለአስተያየት info@ethiofitih.com

Taklo.teshome@gmail.com

(ቃልኪዳን ካሳሁን)

እንደሚታወቀው ኢትዮጵያዊያን በመላው አለም እንደሚኖሩ ይታውቃል። ከኦሮሚያ ይሁን ከአማራ፣ ከሶማሌ፣ ከደቡብ ፣ አፋር፣ ትግራይ፣ ቤኒሻንጉል፣ ድሬ . . . . . . .. ብቻ ከየትም ይምጡ የሁሉም ኢትዮጵያዊ የስደት መንሾ “በፖለቲካ አልያም የተሻለ ህይወት ፍለጋ” ከመሆን አይዘልም።
(በሀገሩ መኖር ማን ይጠላል . . . . . . . )

Read full story in PDF/ ሙሉውን ለማንበብ እዚህ ይጫኑ

አብርሃ ደስታ ከመቀሌ

ዓረና-መድረክ ለጥር 18, 2006 ዓም በዓዲግራት ከተማ ህዝባዊ ስብሰባ መጥራቱ ይታወሳል። ዓዲግራት ከተማ ከመቐለ በስተሰሜን በኩል በ120 ኪሎሜትር ርቀት ላይ ትገኛለች። የስብሰባው ዓላማ ከዚህ ቀደም በዉቅሮ፣ ማይጨው፣ ዓብይ ዓዲና ሽረ ከተሞች እንዳደረግነው ሁሉ የዓረና ፓርቲ ዓላማዎችና ፖሊሲዎች ከህዝብ ጋር ለማስተዋወቅ እንዲሁም ህዝብን ፖለቲካ ማስተማርና ማደራጀት ነበር።

ስብሰባ ለማካሄድ ተፈቀደልን። የማዘጋጃቤት አዳራሽም ተሰጠን። ስብሰባ ለማድረግ ማስፈቀድና አዳራሽ ማግኘት በቂ አልነበረም። ህዝብ በስብሰባው እንዲሳተፍ የጥሪ ወረቀት መበተን ነበረብን። በማይክሮፎንም ማወጅ ነበረብን። ዓረና በዓዲግራት ከተማ ስብሰባ መጥራቱ ለማብሰር የዓረና ፓርቲ ልኡክ ወደ ዓዲግራት ከተማ ሐሙስ ጥር 15, 2006 ዓም ተላከ።

ዓርብ ጥር 16, 2006 ዓም ጧት የልኡካን ቡድኑ ለሁለት ተከፍለው ዓዲግራት አቅራቢያ በሚገኙ የዕዳጋ ሐሙስና የፋፂ ከተሞች የስብሰባው ቅስቀሳ አደረጉ። ወደ ፋፂ የተላከው ቡድን የተሳካ ቅስቀሳ አድርጎ በሰላም ወደ ዓዲግራት ሲመለስ በዕዳጋ ሐሙስ የነበረ ቡድን ግን “ሕጋዊ አይደላችሁም” በሚል ሰበብ የዓረና ፓርቲ የህዝብ ግንኙት ሐላፊ የሆነው አቶ ዓምዶም ገብረስላሴና መምህር ሃይለ ገብረፃዲቅ ታሰሩ። ከሰዓታት እስር በኋላ ተፈቱ። ወደ ዓዲግራትም ተመለሱ።

ዓርብ ከሰዓት በኋላ እኔና አቶ አስገደ ገብረስላሴ ዓዲግራት ከተማ ገባን። ሁላችን በዓዲግራት ተሰባሰብን። ለሁለት ተከፍለን ቅስቀሳ ለመጀመር አንድ ቡድን ከፒያሳ ወደ መነሃርያ አቅጣጫ ሲንቀሳቀስ ሌላው ደግሞ ወደ ስታዲዮም (እንዳ ምስዮን) አከባቢ ተንቀሳቀሰ። ወደ መነሃርያ አከባቢ የተንቀሳቀሰ ቡድን በዓዲግራት ህዝብ ብዙ ድጋፍ አገኘ። ህዝቡ የሚበላና የሚጠጣ ያቀርብልን ነበር። ወረቀት በመበተንም ይተባበረን ጀመር። ይህ ሁሉ ሲደረግ የከተማው ሰራተኞች፣ የደህንነት ሰዎች፣ የፖሊስ አባላት እየተከታተሉ ያዩ ነበረ።

ብዙ ሳይቆይ ህፃናት መረበሽ ጀመሩ። ለህዝብ የተበተነ ወረቀት እየነጠቁ መቅደድ ጀመሩ። ለዓረና አባላትም መሳደብ ጀመሩ። የዓረና አባላትም ቅስቀሳቸው ቀጠሉ። ልጆቹ በዓረና አባላት ላይ አክታ መትፋትና አፈር መበተን ተያያዙት። ልጆቹ የዓረና አባላትን ከበው የጥሪ ወረቀቱ ለህዝብ እንዳያደርሱ አደረጉ።

የዓዲግራት ወጣቶችም የሚረብሹ ወጣቶችን ለመበተን ሞከሩ። አልተሳካም። ምክንያቱም ልጆቹ በባለስልጣናቱ ይደገፉ ነበር። የቀበሌ ካድሬዎች አፈርና ድንጋይ ማቀበል ጀመሩ። የዓዲግራት ሰዎች ረብሻው የተቀነባበረ መሆኑ ሲረዱ የዓረና አባላት ለማዳን በባጃጅ ከአከባቢው ወጥተው ወደ ፖሊስ ጣብያ እንዲሄዱ ለማድረግ ጥረት ጀመሩ። ለረብሻው የተደራጁ ወጣቶች ደግሞ ባጃጆችን በመክበብ የዓረና አባላትን እንዳይወጡ አደረጉ። በዚህ ግዜ በዓዲግራት ወጣቶችና ለረብሻው በተደራጁ ሃይሎች መካከል ግጭት ተፈጠረ። የዓዲግራት ወጣቶች አሸነፉና ረባሺዎቹ ህፃናት ትንሽ ከፈቱና የዓረና አባላት ካከባቢው ወጥተው ወደ ፖሊስ ጣብያ አመሩ። አንድ የዓረና አባል ግን እዛው ቀረ። ህፃናቱ ሊደበድቡት ሲሉ የዓዲግራት ወጣቶች አዳኑት። እሱን አጅበው ሳይደበደብ ፖሊስ ጣብያ አደረሱት። ፖሊስ ጣብያ ሂደው ግን ሰሚ አላገኙም። በተጨማሪም እየተከታተሉ የነበሩ የከተማው ባለስልጣናት የዓረና አባላትን ይተባበሩ የነበሩ የዓዲግራት ወጣቶችን ያስፈራሩ ነበር።

መነሃርያ አከባቢ የነበሩ የዓረና አባላት በባጃጆች ካከባቢው ሲርቁ የረብሻ ቡድኑ ወደ ሌላኛው የዓረና ቡድን መጣ። እንዳሚስዮን አከባቢ የጥሪ ወረቀት እያደልን ነበር። ህፃናቱ የጥሪ ወረቀቱ ለህዝብ እንዳናድል ከበቡን። መሳደብ፣ አክታ መትፋትና አፈር መበተን ጀመሩ። ስራችን አቁመን ሁኔታውን ስንገነዘብ ህፃናቱ በጣም ብዙ ናቸው። ብዙዎቹም ሁኔታው ለማየት የተቀላቀሉ ይመስላሉ። በድራማው ግራ የተጋቡ ናቸው።

በህፃናት ተከበናል። ህፃናቱ ከ12-16 ዓመት ይሆናሉ። ከህፃናቱ በኋላ የቀበሌ ካድሬዎች አሉ። ከቀበሌ ሰራተኞቹ ጎን ሲቪል የለበሱ ፖሊሶች ነበሩ። ከፖሊሶቹ ጎን ብዙ ወጣቶች ነበሩ። ወጣቶቹ የህወሓት የደህንነት ተጠሪዎች መሆናቸው በኋላ ተነግሮናል። ከደህንነት ሐላፊዎቹ ጎን የከተማውና የምስራቃዊ ዞን አስተዳዳሪዎች ነበሩ። የከተማና የዞን አስተዳዳሪዎች መሆናቸው ያወቅኩት ማታ ቢሮአቸው ገብተን ሲንነጋገር ነበር።

አብርሃ ደስታ

ፖሊስ ስርዓት እንዲያስይዝልን ጠይቀን ፍቃደኛ ሳይሆን ሲቀር የተመለከቱ ህፃናት እኛን በድንጋይ መውገር ጀመሩ። የቀበሌ ሰራተኞች (ሴቶች ናቸው) ለህፃናቱ ድንጋይና አፈር ያቀብሉ ነበር። የከተማው ሰራተኞች (ከንቲባው ጨምሮ) ከህፃናቱ ጋር ይገናኛሉ። ባለስልጣናቱ ለህፃናቱ ትእዛዝ የሚሰጡ ይመስላሉ። ህፃናቱም በድንጋይ የመደብደብ ተግባራቸው አጠናክረው ቀጠሉ። እነ አቶ ከንቲባም በመኪና ዉስጥ ተቀምጠው ትእይንቱ በካሜራ ይቀርፁ ነበር። ግብረ መልስ አልሰጠንም። ዝም ብለን ተደበደብን።

ወጣቶቹ ደብዳቢዎች ከድንጋይ ወደ ቦክስ (ቡጢ) ተሸጋገሩ። መጀመርያ በቦክስ የተመታው አቶ ዓምዶም ገብረስላሴ ነበር። አራት የዓዲግራት ኗሪዎች በግጭቱ ገብተው አቶ ዓምዶምን ከደብዳቢዎች አዳኑት። አቶ አስገደ ገብረስላሴ የህፃናቱ የድንጋይ መጫወቻ ሆነ። ብዙ የዓዲግራት ወጣቶች እኛን ለማዳን ጣልቃ ገቡ። ሁኔታው ትንሽ ተረጋጋ። እዛው የነበረ ፖሊስ ሊተባበረን ስላቻለ ወደ ፖሊስ ጣብያ መሄድ እንዳለብን ገባን። ግን እንዴት እንሂድ?!

አንድ በሁኔታው የተገረመ ባለባጃጅ መጣ። “ና ግባ” አለኝ። ወደ ፖሊስ ጣብያ እንዲወስደኝ ነገርኩት። ወደ ባጃጁ ስጠጋ እኔን ለመደብደብ አምስት ወጣቶች መጡ። ሦስቱ ለመምታት አስበው አልተሳካም። ሦስቱን ስከላከል ሁለቱ ግን መቱኝ። ትንሽ ወደ መራቅ አሉና ክፍተት ሳገኝ ወደ ባጃጁ ገባሁ። እስክገባ ድረስ ባለባጃጁ ከህፃናቱ ድብደባ ይከላከልልኝ ነበር። ባጃጅ ዉስጥ ከገባሁ በኋላ ባለባጃጁም እኔን ለመውሰድ ሲገባ ህፃናቱ አፈር ይዘው በዓይኔና ጀሮዬ ይበትኑ ነበር። በሌላኛው የባጃጇ በር ደግሞ ትላልቆቹ ወጣቶች እኔን ለመደብደብ ሞከሩ። ግን የግራ በሩ አይከፈትም ነበር። መስተዋቱ ሰበሩት። እኔን ለመምታት ሲሉ ባጃጇ ተሰባበሯት። ትንሽ ከደበደቡኝ በኋላ የዓዲግራት ወጣቶች መጥተው ደብዳቢዎቹን ያዙዋቸው።

ባለ ባጃጁ ተነሳ። ወደ ፖሊስ ጣብያ ወሰደኝ። የከተማው የፖሊስ አዛዥ አግኝቼ “ሰው እየተደበደበ ነው፤ እርዱን!” አልኩት። ይሳለቅብኝ ጀመር። እያወራሁት እያለሁ እኔን ትቶ ከሌሎች የደህንነት ሰዎች ጋር ያወራል። “አንተንኮ ነው እያናገርኩ ያለሁት” አልኩት በንዴት። “ወደኛ ምን ልታደርጉ መጣቹ” አለኝ። ወደ ሌላ ፖሊስ ሄድኩና “ኧረ ሰው እየሞተ ነው። አድኑን በኋላኮ ትጠየቃላቹ!” እያልኩ ብዙ አወራሁ። ፖሊሱ ዝም ብሎ ያዳምጠኛል። መልስ ግን አይሰጠኝም። በግምት ሃያ ደቂቃ ለሚሆን ግዜ መልስ ሳይሰጠኝ ቆየ (አስቡት በዚህ ግዜ አቶ አስገደ፣ አቶ ዓምዶምና መምህር ሃይለ በዱርየዎቹ እየተደበደቡ ነው)። ከተወሰነ ግዜ በኋላ ለአንድ ፖሊስ ጠርቶ “ና ከሱ ጋር ሂድ” አለው። የታዘዘው ፖሊስም “መሳርያ የለኝም” አለ። “ዝም ብለህ ሂድ!” “ዝም ብዬማ አልሄድም መሳርያ ያስፈልገኛል…” ወዘተ እየተመላለሱ ተነታረኩ። መጨረሻ ሁሉም ነገር ትተውት ወደ ቢሮአቸው ገቡ።

እኔ ከፖሊሶች ጋር ስነታረክ እነ አስገደና ዓምዶም በድንጋይ እየተደበደቡ ከእንዳሚስዮን ፒያሳ ቴሌ ገቡ። ፒያሳ አከባቢ ሲደርሱ ድብደባው እየከበደ ሲመጣ ብዙ የዓዲግራት ኗሪዎች በጉዳዩ ገብተው ለማዳን ሞከሩ። ደብዳቢዎቹን አባረሩልን። አጋጣሚው ተጠቅመን ወደ ምስራቃዊ ዞን አስተዳደር ቢሮ ቅጥር ግቢ ገባን። ህዝቡ ተመለሰ። ደብዳቢዎቹ ግን እኛን ተከትለው ገቡ። በቅጥር ግቢው የዞኑ የህወሓት አስተዳዳሪዎች ነበሩ። ዱርየዎቹ ድንጋይ መወርወር ሲጀምሩ ባለስልጣናቱ ወደ ቢሮአቸው በመግባት ከፎቅ መስኮት ከፍተው ድብደባውን ይከታተሉ ነበር። እኛ ስንደበደብ እነሱ ይስቁ ነበር። የደቡብ አፍሪካውያኑ የአፓርታይድ ገዢዎችን የጭቆና ስልት አስታወሱኝ።የአስተዳዳሪዎቹ ሁኔታ ገረመንና ለመቅረፅ ሞከርን።

ከተወሰነ ግዜ በኋላ ሁኔታው ተረጋጋ። የዞኑ ባለስልጣናት በአቶ ማሞ (የምስራቃዊ ዞን ዋና አስተዳዳሪ) ቢሮ ሰበሰቡን። “እያያቹ አስደበደባችሁን” አልናቸው። የዞን አስተዳዳሪዎች ደግሞ “ህፃናት ልጆች ደብድባችኋል፤ ትከሰሳላቹ” አሉን። የዞኑ የፖሊስ አዛዥ ኮማንደር ገብረሂወት ሐጎስ ደግሞ ቅስቀሳ እንደምታደርጉ ለኛ አላሳወቃችሁም። ለዚህም ነው ጥበቃ ያላደረግንላቹ” አለ። እኛም ለከተማው ከንቲባ ፅሕፈትቤት ማሳወቃችንና እንደተፈቀደልን ነገርነው። አቶ ደሳለይ ተፈሪ የተባለ የዞኑ የህወሓት የፕሮፓጋንዳ ሐላፊ ህፃናቱ የፈለጉትን የማድረግ መብት እንዳላቸውና ማንም ሊያስቁማቸው እንደማይችል አስፈራራ። አልማዝ ነጋ የተባለች የዞኑ የህዝብ ግንኙነት ሐላፊም “ልጆቹ የረበሿቹ ያለፍላጎታቸው ስለቀረፅዋቻቸው ነው” ስትል አከለች።

ብዙ ከተጨቃጨቅን በኋላ አቶ ማሞ የዞኑ አስተዳዳሪዎች ባሉበት ስንደበደብ በካሜራ መቅረፃችን ለማስረጃ እንዳንጠቀምበት በመስጋት “ያለ ፍቃዳችን ስለቀረፁን እዚህ ያሉ ሁሉም ተይዘው የቀረፁትን ቪድዮና ያነሱትን ፎቶ እንዲሰረዝ …!” በማለት ለፖሊስ አዛዡ ትእዛዝ አስተላለፈ። ሞባይሎቻችንና ካሜራዎቻችን በፖሊስ ተይዘው እኛም በእሱር ወደ ፖሊስ ጣብያ ተወሰድን። ሞባይሎቻችንና ካሜራዎቻችን በአንድ የህወሓት ካድሬ የሆነው (የህወሓት የወጣቶች ጉዳይ ኤክስፐርት) ያለፍቃዳችን ተፈተሹ። የሚፈተሽ ፈትሸው፣ የሚሰረዝ ሰርዘው ንብረታችንን መለስሉን። የድብደባው ማስረጃዎች አጠፉብን።

ከሌሊቱ ሰባት ሰዓት አከባቢ ከፖሊስ ጣብያ ወጣን። አቶ አስገደና አቶ ዓምዶም ሆስፒታል ተወስደው ስለነበር ጠበቅናቸው። ለግዜው ሙሉ የሕክምና አገልግሎት እንደማያገኙ ስለተነገራቸው ለቅዳሜ ጧት ተቀጥረው ተመለሱ። ወደያዝነው አልጋ ገብተን ስናርፍ ከሌሊቱ ዘጠኝ ሰዓት አልጋችን በ አነፍናፊ ዉሻ ተፈተሸ።

ቅዳሜ ጧት አስገደና ዓምዶም ህክምና ለማግኘት ሆስፒታል ሄዱ። ሌሎቻችን ቅስቀሳ ጀመርን። ቅስቀሳ ስንጀምር ለፖሊስ ማሳወቅ አለብኝ ብዬ ፖሊስ ጣብያ ጎራ አልኩኝ። ፖሊስ ጣብያው ስገባ ግን አንድ የሚገርም ነገር አየሁ። ዓርብ ከሰዓት ከደበደቡኝ ዱርየዎች አንዱ ፖሊስ ሁኖ የፖሊስ የደንብ ልብስ ለብሶ ፖሊስ ጣብያው ዉስጥ አገኘሁት። ዝም ብዬ ወደ ጓደኞቼ ተመለስኩ። በሰላም ቀሰቀስን። የዓዲግራት ወጣቶች ወረቀት መበተኑ እያገዙን በተወሰነ ግዜ ብዙ ቦታዎች ለማዳረስ ሞከረን።

ቅዳሜ ከቀኑ ስድስት ሰዓት አከባቢ ሲሆን ልጆቹ እንደገና መረበሽ ጀመሩ። ባለ ባጃጅ የዓዲግራት ወጣቶች ለህፃናቱ እየደበደቡ በተኗቸው። ፖሊሶችም ለባለባጃጆች ማስፈራራትና ማስጠንቀቅ ጀመሩ። ሁኔታው ስላላማረን ለምሳ ብለን ቅስቀሳው አቆምን። ለምሳ ስንገባ ድርየዎቹ ተደራጅተው መጥተው ስንበትነው የነበረው ወረቀት ነጠቁን። ሦስት የዓዲግራት ከተማ ወጣቶች ተናደው ከዱርየዎቹ ጋር ተጣሉ።

ቅዳሜ ከሰዓት በኋላ ቅስቀሳው ለማካሄድ ስንንቀሳቀስ ገና ሳንጀምር የተደራጁ ወጣት ደብዳቢዎች የድንጋይ ናዳ አወረዱብን። አቶ አስገደ ገብረስላሴና አቶ ስልጣኑ ሕሸ በድንጋይ ተመቱ። የዓዲግራት ወጣቶች አዳኑን። ዱርየዎቹ እኛን ሲደበድቡ የዓዲግራት ወጣቶች ደግሞ እነሱን መደብደብ ጀመሩ። ዱርየዎቹ ሩጦው አመለጡ። አስገደ ወደ ፖሊስ ጣብያ ደወለ። ሁኔታው ካስረዳቸው በኋላ ስልኩ ተዘጋ። ደግመን ብንደውል ስልኩ ዝግ ሆነ።

ወደ ፒያሳ ተመለስን። ዱርየዎቹ ተከተሉን። የዓዲግራት ህዝብ ተሰብስቦ እያየ ዱርየዎቹ እኛን መደብደብ ጀመሩ። ባለስልጣናቱም እየተከታተሉ ይቀርፃሉ። ሲጨንቀን ወደ ዞን ፖሊስ ፅሕፈትቤት ቅጥር ግቢ ለመግባት ሞከርን። እኛ ለመግባት ስንሞከር የምስራቃዊ ዞን የህዝብ ግንኙነት ሐላፊዋ ወይዘሮ አልማዝ ነጋ አገኘናት። ለጥበቃው “እንዳታስገባቸው!” አለችው። ከዱርየዎቹ ድብደባ ለማምለጥ ወደ ዞን ፖሊስ ፅሕፈትቤት ለመግባት ስንጥር የፅሕፈትቤቱ ጥበቃ ወደ ህንፃው እንዳንገባ ከለከለን፣ እሱም በዱላ ደበደበን። የዞኑ ፖሊስ አዛዦች ከፎቅ እያዩን ነበር።

ዝም ብለን ተደበደብን። ቪድዮ ይቀርፁ የነበሩ ተስፋ የቆረጡ ይመስላሉ። ለካ የነሱ ዓላማ እኛ ስንደበደብ ግብረመልስ እንድንሰጥና ህፃናቱን ስንደበድብ ለመቅረፅና ከህፃናት ጋር እንደተጣላን በማስመሰል ለማቅረብ ነበር። ሳይሳካላቸው ሲቀር አንዲት ሰለማዊት ገብሩ የተባለች የቀበሌ ካድሬ “የእህቴ ልጅ በዓረናዎች ተደበደበ” በሚል ሰበብ ወደ ፖሊስ ጣብያ ለመውሰድ ፈለገች። እኛ ግን ወደ ፖሊስ ጣብያ የሚወስደን አጥተን ነበር የምንደበደበው። ፖሊሶች ወደ ፖሊስ ጣብያ ለመውሰድ ፍቃደኛ አልነበረም፤ ልጆች እየመታን እስክንቀረፅ ድረስ።

ሲጨንቃቸው አንድ የዓዲግራት ኗሪ ወደ ፖሊስ ጣብያ ሊወስዱን ፈለጉ። ሁኔታውም አረጋጉ። ወደ ፖሊስ ጣብያ ገባን፤ እኛንም ደብዳቢዎቻችንም። ፖሊሶቹ “ተደበደብን” ስንላቸው “ህፃናትን ደብድባችኋል” አሉን። አቶ አስገደ ገብረስላሴ “ህፃን ደብድበሃል” ተብሎ ክስ ተመሰረተበት። ተበዳይ ነኝ ያለ ልጅ (ከደብዳቢዎቹ አንዱ ነው) “ወረቀት እንካ ለናትህ ስጣት አሉኝ። እምቢ ብዬ ‘ሕድሪ መለስ አይነዕብርን’ የሚል ፅሑፍ ያለው መፈክር ሳሳያቸው በጥፊ መቱኝ” አለ። አቶ አስገደ ግን እንኳን ልጅ ሊመታ ወረቀትም አያድልም ነበር። እኛን ነበር የሚያስተባብረው።አብዛኞቹ ህፃናትና ሁኔታውን የሚከታተሉ ወጣቶች ተበተኑ። ዋነኞቹ እኛን ለመደብደብ የተደራጁና የተከፈላቸው ወጣቶች ብቻ በፖሊስ ጣብያው ቅጥር ግቢ ቀሩ።

ወጣቶቹ በፖሊስ ጣብያው ቅጥር ግቢ ዉስጥ እኔ በትክክል የማላውቀው ነገር ያጨሱ ነበር። ሲጋራ እንዳልሆነ ግን እርግጠኛ ነኝ። አንድ የዓዲግራት ኗሪ የሆነ የዓረና አባል እንደነገረኝ ከሆነ ግን ልጆቹ ያጨሱት የነበረውን “አሺሽ” (ሐሺሽ) ነው። አክሎም ልጆቹ የታወቁ የ አደንዛዥ ዕፅ ተጠቃሚዎች መሆናቸውና ከሌላ ቦታ ወደ ዓዲግራት እንደመጡም ነገረኝ። አውርተን ሳንጨረስ አቶ አስገደ ወደ መርማሪ ፖሊስ ቢሮ ስለተጠራ አብረን ገባን። ከዱርየዎቹ አንዱ ሲያጨሰው የነበረውን ነገር ጨርሶ ወደ መርማሪ ፖሊስ ቢሮ ገባና በእጁ መታኝ። እኔም “ስርዓት አስይዝልን እንጂ ይህ’ኮ የሕግ ቦታ እየመታኝ እያየኸው እንዴት ዝም ትለዋለህ?” ብዬ መርማሪ ፖሊሱን ጠየኩት። መርማሪ ፖሊሱ ልጁ ሲመታኝ እያየ ነበረ። “ከፈለክ ክሰሰው አሁን ግን አትረብሸኝ ስራ ላይ ነኝ” አለ።

አስገደ ገብረስላሴ ታሰረ። ከተወስኑ ሰዓታት በኋላ ተለቀቀ። አልጋ ወደያዝንበት ሆቴል አመራን። አንድ የህወሓት አባል ስለ ሁኔታው ይነግረኝ ነበር። ማን እንዳቀናበረው፣ የታቀደው ነገር፤ ለእሁድ ምን ለማድረግ እንደታሰበ ወዘተ … ። ሁሉም ነገር አጫውቶኝ ሳይጨርስ ካድሬዎች ይከታተሉን ነበርና ሳያዩት ጥሎኝ ሄደ። ፖሊሶች ተከትለው መጡ። ለአስገደ እንደሚያስሩት ነገሩን። እንደገና ዋስ አምጣ አሉት። ቅዳሜ ከምሽቱ ሦስት ሰዓት አከባቢ ነው። ዋስ አስፈረመ። ፖሊሶቹ አልጋ የያዝንበት ሆቴል በተደጋጋሚ ይፈትሹት ገቡ። ወደ ሆቴሉ የሚገባና የሚወጣም ይቆጣጠራሉ።

እንደገና የከተማው የፖሊስ አዛዥ ጨምሮ ሦስት ፖሊሶች መጥተው ለእሁድ ስብሰባው ጥበቃ እንደማያደርጉልን ነገሩን። ያቀረቡት ምክንያትም የሳይክል ዉድድር ስላለ ፖሊሶች ወደዛው ስለሚሄዱ በስብሰባው የሚገኙ በቂ የፖሊስ ሃይል ስለሌለ ነው አሉን።

እኛም አልጋችን ዉስጥ ሁነን ተነጋገርን። ፖሊስ ጥበቃ አያደርግልንም፣ ለስብሰባ የሚመጣ ሰው የፀጥታ ችግር ሊደርስበት ይችላል፣ በኛ ላይም የተቀነባበረ አዲስ የድብደባ ስልት መዘጋጀቱ ሰምተናል፣ አባሎቻችን ክስ ተመስርቶባቸዋል፣ ታስረው በዋስ የተለቀቁም አሉ። ከባድ ድብደባም ደርሶብናል። ከፍተኛ የሆነ ድካም ይሰማናል። ስለዚህ ስብሰባው ሊያካሂድ የሚችል የሰው ሃይል ስለሌለንና ፀጥታ የሚያስከብር አካል ስለሌለ ስብሰባው ሰረዝነው። ስለዚህ ስብሰባው የተሰረዘው መንግስት ፀጥታ የማስከበር ሐላፊነቱ በ አግባቡ ስላልተወጣ ነበር።

እሁድ ጧት (ጥር 18, 2006 ዓም) ወደ መቀሌ ተመለስን። ደብዳቢዎቹ ግን የዓዲግራት ተወላጆች ወደ ሆኑ የዓረና አባላት ቤት እየሄዱ ድንጋይ መወርወር ተያያዙት። ህዝብም ያባብርራቸው እንደነበር ሰምተናል። እሁድ ማምሻው በሁኔታችን የተናደዱ ካድሬዎች ተሰባስበው መምህር ፍፁም ግርሙ ወደሚኖርበት አከባቢ በመሄድ አሳሰሩት። መምህር ፍፁም ግርሙ የዓዲግራት ከተማ ተወላጅና ኗሪ ሲሆን የዓረና ፓርቲ የማእከላዊ ኮሚቴ አባልና የህዝብ ግንኙነት ምክትል ሐላፊ ነው። እንዲሁም የምስራቃዊ ዞን የዓረና አባላት አስተባባሪ ነው።

ከእሁድ በኋላ በደረሰን መረጃ መሰረት የድንጋይ ውርወራ ፖለቲካው የተቀነባበረው በህወሓት ፅሕፈት ቤት ሁኖ ደብዳቢዎቹም የዓዲግራት ተወላጆች ያልሆኑና ከሌላ አከባቢ ተቀጥረው፣ ተከፍሏቸው የተደራጁ፣ የተሰለፉ ናቸው። አብዛኞቹ ደብዳቢዎች ኤርትራውያን ስደተኞች ነበሩ። ህወሓት ኤርትራውያን ስደተኞችን የተቃዋሚ ፓርቲ ስብሰባዎችን ለመረበሽ ማቀዱም ሰምተናል።

ይኸው ህወሓት ወደ ድንጋይ ውርወራ ፖለቲካ አወረድናት። ድሮም ህወሓቶች ድንጋይ መወርወር እንጂ ሐሳብ መወርወር መቼ ይችሉበታል። ድንጋይ መወርወር የፍርሐት ምልክት ነው። ፈሪዎች ይሸነፋሉ።

ኢትዮጵያዊው ቱጃር ለለውጥ ብለው በኮንትራት ታክሲ በመሄድ ላይ ናቸው። እሳቸውን የጫነው ታክሲ መስቀል አደባባይ ላይ ሲደርስ በድንገት ቀጥ ብሎ ቆመ። ሾፌሩ ተደናጋጠ። መኪናውን እንደገና ለማስንሳት ብዙ ሞከረ። ከብዙ ሙከራ በኋላ ጥረቱ ስላልተሳካለት ቱጃሩን ለትብብር ጠየቃቸው። እንዲህ ሲል። “ወጣ ብለው ይግፉ።” ቱጃሩ በመገረም ሾፌሩን አዩት። ”ይግዙ” ማለትህ ነው ሲሉም መለሱለት። እኚህ ሰው መኪናውን ከመግፋት ይልቅ አዲስ መኪና መግዛት ይቀላቸዋል። የቤቶች ድራማ ላይ እከ ደከ አስር ጊዜ “እኔን ነው?” የሚለው ወዶ አይደለም። ማመን የሚቸግሩንን ነገሮች ማጣራት ስንፈልግ እንደጋግማለን።

በዚያን ሰሞን በኦቦ ሌንጮ ለታ የወጣው ዜና ብዙዎችን አስገርሟል።

“ሃገር ቤት ገብተን በመታገል አዲስ ታሪክ እንሰራለን።” የሚል ነበር የዜና እወጃው ርዕስ። ይህን ርዕስ እንዳየሁ አይኔን በደንብ ጠረግ ጠረግ አደረግኩና እንደገና አነበብኩት።

“ታሪክ እንሰራለን” የሚለው ሃረግ በስህተት የሰፈረ ነበር የመሰለኝ። ሌንጮ ለማለት የፈለጉት “ታሪክ እናነባለን” ይሆናል በሚል ጥርጣሬ ደጋግሜ ያየሁት። ያነበብኩት ነገር ትክክል ነው። ይህንኑ ቃል ከራሳቸው አንደበትም ሠማሁ። በስህተት የሰፈረ ዜና አልነበረም። ታሪክን ማንበቡም ሆነ መስራቱ ቀርቶ “ሃገር ቤት ገብተን አዲስ ታሪክ እንጽፋለን።” የሚል ቢሆን እንኳን ግርታውን ይቀንሰው ነበር።

በፍትህ ሳይሆን ይልቁንም በአዋጅ በምትተዳደር ኢትዮጵያ፤ እጅና እግራቸውን ብቻ ይዘው በመግባት ታሪክ መስራት የሚችሉ ከሆነ በምትሃት አልያም በመለኮታዊ ሃይል ብቻ መሆን አለበት። ሌንጮ ሃገር ቤት ገብተው ሰላማዊ ትግል ለማድረግ መወሰናቸው ላይ ምንም ችግር የለብኝም። የዚህ ውሳኔ ትክክለኝነት የሚዳኘው አስቀድመው በሚተቹ እና በሚተነብዩ የፖለቲካ ነብያት አይደለም። ፍርድ የሚሰጠው ሂደቱ በተግባር ሲፈተን ብቻ ይሆናል። ይህን ለማየት ደግሞ ብዙም ሩቅ አይሆንም። በጎረበጠ የፖለቲካ መንገድ ላይ ጉዞ ለማድረግ ወደ ሃገር ቤት ለመግባት መወሰናቸው ግን አስመራ ላይ፤ በሻእቢያ ከታገቱት የኦነግ መሪዎች የተሻለ ውሳኔ ይመስላል። ታሪክ ለመስራት አስመራ የመሸጉት እነ ዳውድ ኢብሳ ታሪክ ሆነው ቀርተዋል።

ችግሩ ያለው “ታሪክ እንሰራለን” ማለቱ ላይ ነው። እንደዚህ አይነት የፖለቲካ ትግል ውሳኔ ላይ መድረስ ቀላል ነገር አይደለም። ከመቅጽበት የመጣው ይህ ውሳኔ ልክ እንደ ኦሎምፒክ ውድድር ዝግጅቱን እንዳጠናቀቀ አትሌት ይመስላል። አትሌቲክስም ቢሆን የአካል ብቃትና በቂ ዝግጅትን ይጠይቃል። ፖለቲካ ደግሞ ዘው ብለው ገብተው ታሪክ የሚሰሩበት በኦሎምፒክ የውድድር መድረክ አይደለም። እነ ሌንጮ እየነገሩን ያሉት አዲስ አበባ ገብተው በባላገሩ አይደል ላይ ለመወዳደር አይደለም። በባላገሩ የጫወታ ደንብ ጥሩ ስራ የሰራም፤ አስቀያሚ ስራ የሰራም ይሸለማል። ሌንጮ ታሪክ እንሰራለን የሚሉት “ስልጣን ወይንም ሞት!” የሚል መፈክር አንግቦ እስካፍንጫው የታጠቀ ሃይልን በመጋፈጥ ነው።

ታሪክን ለመስራት ብቃት ያላቸው ድርጅቶች በኢትዮጵያ የፖለቲካ መድረክ ጠፍተው አያውቁም። ከኦሮሞ ድርጅቶችም ቢሆን እነ ኦቦ ቡልቻ ደመቅሳ እና ፕ/ር መረራ ጉዲና አሉ። የኦሮሞን ህዝብ አደራጅተው በምርጫም፣ በፓርላማም፣ በሰልፍም፣ በእርግማንም፣ በጸሎትና ምልጃም፣ በወረቀትም … ብዙ ተጉዘዋል። የእነዚህ ድርጅቶች አባላት እንደጥጃ እየተለቀሙ እስር ቤቱን ከማጨናነቃቸው በቀር ታሪክ ሲሰሩ አላየንም። አንድ እርምጃ ወደፊት፤ አስር እርምጃ ወደኋላ እየተጓዙ ሄደው…ሄደው በመጨረሻ ራሳቸውም ታሪክ ከመሆን አላለፉም። ይህ ለአቶ ሌንጮ ለታ እንግዳ ነገር አይደለም። አቶ ሌንጮ በኢትዮጵያ የፖለቲካ መድረክ በከባድ ሚዛን ደረጃ የሚመደቡ ናቸው።

በዛሬይቱ ኢትዮጵያ በፖለቲካ ታግሎ ታሪክ ከመስራት ይልቅ ነድጅ ቆፍሮ ታሪክ መስራት እንደሚቀል ለሌንጮም አዲስ ነገር አይደለም። እርግጥ ነው። የታሪክ ትርጉም አሰጣጣችን ላይ እንለያይ ይሆናል። የገዥው ፓርቲ የታሪክ ትርጉምም ከልማት ጋር ይያያዛል። በዘመናችን ብዙ ታሪኮችን እየሰማን ነው። ልማታዊ አስተሳሰብ ያለው ሰው ሁሉ ዛሬ ታሪክ ሰሪ ይባላል። ታሪክ ሰርተው የሚሸለሙ የልማት አርበኞችን በቴሌቭዥን እናያለን። በአነስተኛና ጥቃቅን እየተደራጁ የኮብል-ስቶን ድንጋይን እያናገሩ ያሉ ወጣት ምሁራንም በታሪክ መዝገብ ላይ እየሰፈሩ ይገኛል።

ኦቦ ሌንጮ ታሪክ የሚሉን እንዲህ አይነቱን ድራማ እንደማይሆን እርግጠኞች አይደለንም። እኝህ የፖለቲካ መሪ ታሪክ መስራት ከነበረባቸው ግዜው አሁን አይደለም። በሽግግሩ ዘመን 20 ሺህ ጦር እና 20 መቀመጫ ይዘው በነበሩበት ጊዜ ለዚህ እድሉ ነበራቸው። ያንን እድል ይዘው ታሪክ ከመስራት ይልቅ ድርጅታቸው ጥቁር ነጥብ ጥሎ ነበር ያለፈው። አቶ ሌንጮ ታሪክ መስራት ከነበረባቸው በሽግግሩ መንግስት የኢትዮጵያ መሪ ሆነው በተመረጡ ግዜ ነበር። በወቅቱ ምን ነበር ያሉት? “በዚህ ላይ አልተዘጋጀሁበትም።” ሲሉ የእድሉን በር ራሳቸው ዘጉት። በርግጥ ያን ጊዜ ከኦሮሚያ የመገንጠል አዙሪት ውስጥ አልወጡም ነበር። ትልቅ ህዝብን ይዘናል እያሉ፤ የመገንጠል ጥያቄን ሲያነሱ በአለም ላይ የመጀመሪያዎቹ ብቻ አይደሉም። የኦሮሞን ህዝብ በፖለቲካ አናሳ ማድረጋቸው የታያቸውም ከ40 አመታት በኋላ መሆኑ ነው። በዚያን ወቅት ኢትዮጵያን መምራት እንችላለን ለማለት በራስ መተማመን አልነበራቸውም። አንድ ሰው አንድ ድምጽ በሚል መርህ ምርጫ አድርገው ከመጓዝ ይልቅ፤ እንደ አናሳ ጎሳ “መገንጠል አለብን” የሚል ያታሪክ ስህተት ውስጥ ነበሩ።

ከኦሮሞ ነጻ አውጭ ግንባር ወጥተው የኦሮሞ ዲሞክራቲክ ግንባርን መመስረታቸው ከታሪክ ተወቃጭሽነት ሊያድናቸው ይችላል ። ይህንን በማድረጋቸው የሰማይና የምድርን ያህል ርቆ የነበረውን የፖለቲካ መስመር ሊያጠበው እንደሚችል ግልጽ ነው። ዛሬ የመገንጠልን ጥያቄውን ውድቅ አድርገው ለዲሞክራሲና ለፍትህ መታገል መምረጣቸው ታሪክ ሰሪ ሊያደርጋቸው አይችልም። ይህ ሊሆን የሚችለው ለውጥ አምጥተው ፍትሃዊ ስርዓት ማስፈን ሲችሉ ብቻ ነው።

ሌንጮ ለታ አዲስ አበባ በመግባት ታሪክ እሰራለሁ ሲሉ ይህ የመጀመርያቸውም አይደለም። እ.ኤ.አ. 1993 የስራ ባልደረባቸውን ከከርቸሌ ለማስፈታት አዲስ አበባ ዘው ብለው ገብተው ነበር። እኝህ ሰው ሲገቡ ቦሌ ላይ ልዩ አቀባበል ተደረገላቸው። በብረት ተጠፍረውም ከርችሌ ተወረወሩ። በወቅቱ አዲስ አበባ ላይ ተካሂዶ በነበረው የግዮኑ የሰላም እና እርቅ ጉባዔ ላይ ለመሳተፍ ሲገቡ የታሰሩ ልኡካንን እዚያው ተቀላቀሉ።

ሌንጮ በዚያ ሰዓት ታሪክ ይሰራሉ ብለን ጠብቀን ነበር። ግን ይቅርታ ጠይቀው ከእስር ለመውጣት አንድ ሳምንትም አልፈጀባቸውም። በወቅቱ ከአቶ ሌንጮ ለታ ጋር ረጅም ቃለ-መጠይቅ አድርጌ ይህንን ታሪክ በማሳትመው ጋዜጣ ላይ ለህዝብ ይፋ አድርጌዋለሁ። እርግጥ ነው። የሌንጮ ለታ ፖለቲካ እውቀት የሚደነቅ ነው። በፖለቲካ ብስለታቸውና ትንተናቸው ከማደንቃቸው የፖለቲካ ሰዎች አንዱ ናቸው። ፖለቲካ ማወቅ እና ህዝብን መምራት ግን በጣም የተለያዩ ነገሮች ናቸው። ብዙውን ግዜ የሰዎችን የፖለቲካ ብቃት የምንለካው በንግግር ችሎታው ብቻ ነው። ጥሩ የፖለቲካ መሪ አስተዋይም መሆን አለበት። የመሪ አስተዋይ አለመሆን ደግሞ ችግር የመፍታት ብቃታ ማጣቱን ነው የሚያሳየን። ኦነግ ከ40 አመታት በላይ በትግል ላይ እንደሆነ ይነገረን እንጂ ድርጅቱ ድል አድርጎ አይተን አናውቅም። የሽግግሩን መንግስት ላይም ቢሆን የተገኘው በድል አድራጊነት ሳይሆን ከህወሃት እና ከሻእቢያ ጥሪ ተደርጎለት ነበር።

በአሁኑ የአዲስ አበባ ጉዞ ሌንጮ እንደቀድሞው ልዩ አቀባበል ላይገጥማቸው ይችላል። በእርግጠኝነት ለመናገር ከጉዞው በፊት አንዳች ቅድመ ሁኔታዎች ወይንም ስምምነቶች ይኖራሉ። ይህ ካልሆነ ግን እኝህን ሰው በቀይ መስመር ላይ ማስቆም ወይንም ደግሞ ማኖ ማስነካቱ አይቀሬ ነው። እሳቸውን ቀይ መስመር ላይ ለማቆስም በጣም ቀላል ነው። የበደኖው፣ የዋተሩና የአርባጉጉ ፋይሎች እየተመዘዙ ማውጣት ብቻ ይበቃል። አልያም ቦሌ ላይ እነ ዋልታ ብቅ ብለው በካሜራ ይቀበሏቸዋል። ልማቱን እንዲያደንቁ ይጠየቃሉ። በእስር ያሉ ወገኖችና “ሽብርተኞች”ን ማውገዛቸውም የግድ ነው። በዚህ መስመር ላይ ከሄዱ ”አባ ጸበል ይርጩን” ብለው እንደገቡት እንደነ ስም አይጠሬ ተዋርደው ይመለሱና የፖለቲካ ሞትን ዳግም ይቀምሷታል።

ለእንደዚህ አይነቱ “ልማታዊ” የተቃውሞ አስተሳሰብ ሳይገዙ ታሪክ መስራት ከተቻለ ግን ተአምር ይሆናል። ለማንኛውም መልካም ጉዞ…

(ጌታቸው ዘብ-ጎ )

አፍንጫ ሲመታ አይን ያለቅሳል እንደሚባለው አበዋዊ የአነጋገር ዘይቤ ሰሞኑን የሰላማዊ ፓርቲ በኢትዮ-ሱዳን ድንበር ጉዳይ ያለው ሥርዓት ገዥ ኃይል(ህወሃት) የኢትዮጵያ ሀብት የሆነውን ለሙንና ውሃ ገቡን በአጭር ጊዜ ምርት አምርቶ የኢትዮጵያን የውጭ ምንዛሪ ችግር ሊቀርፍ የሚችለውን በርካታ የማሽላ አይነቶች፤ሰሊጥና ኑግ፤ጥጥና የሙጫ ዛፍ በብዛት የሚገኝበትን ለሀገር ውስጥ ፍጆታም ምሰሶ የሆነውን ሕዝብ እንደ መተንፈሻ ሳንባው የሚተማመነውንና እንደ ዐይኑ ብሌን የሚመለከተውን ሰፊውን የምዕራብ ኢትዮጵያ ክቡር ግዛት ለሱዳን ለመስጠት ከሕዝቡ በስተጀርባ በድብቅ ድንበር ማካለል ፊርማ በመፈራረሙ ምሥጢሩን ለህዝብ እናጋልጣለን በማለት የሰላማዊ ፓርቲ የጠራውን ሰላማዊ ሰልፍ እንዳይደናቀፍ በመስጋት ስከታተል ነበር። ትዕይንተ ሕዝቡን ለማካሄድ የሚደረገውን ቅስቀሳ በማዎክ የፓርቲው አባላትና ደጋፊዎች ላይ ይህ ነው የማይባል ወከባ እሥራት ተፈጸመ። ሕዝብ በዚህማ አትምጡብን አይቀሬ ነው ብሎ ከወጣ በኋላ መንገዶችን ከመስቀል አደባባይ ወደ አራዳ ፤ከመስቀል አደባባይ ወደ ብልኮ ፤ ከመስቀል አደባባይ ወደ ቼቸላ በትራፊክ በመዝጋት ሕዝብ ታግቶ እንደዋለ ከዘ-ሐበሻ ዘገባ ለመረዳት ችያለሁ። ዘ- ሐበሻ ትልቅ ታሪክ ሰርታለች ሁላችንም እናመስግናት። እናም ሰሞኑን ርቄ የምገኝ ብሆንም ከዚህ የተፈረደበት ሕዝብ አብራክ የተፈጠርኩ በመሆኔ ወላጆቼ ጥሬ ቆርጥመው አስከብረው ያቆዩዋትን ሀገሬን የበሉበትን መሶብ የሚደፉ ሰብአዊነትና ርህራሄ የበማይሰማቸው እምብርት የለሽ ሆዳሞች የተፈጸመው ተግባር እጅግ አሳዝኖኛል። በመሠረቱ ህዝቡ ሰላማዊ ሰልፍ እንዲወጣ የተደረገው በደሙና በጥንቱ አስከብሮት የኖረው መሬቱ ታሪካዊ ጠላት ለሆነችው ሱዳን በድብቅ ሊሰጥ በመሆኑ እንጅ ድንጋይ ለመወርወርና ጥይት ለመተኮስ ቢሆንማ መንገዱ ይህ አልነበረም። ያን ህወሃቶች ከዚህ አሳፋሪ ተግባራቸው የማይመለሱ ከሆነ ወደፊት የምናየው ይሆናል።

በህዝብ ላይ ለተፈጸመው ድርጊት ኃላፊነቱን የሚወስዱት እነማን እንደሆኑ ጠንቅቄ ስለማውቃቸው ጊዜውን ይጠብቅ በማለት የቀድሞ የደርግ ፖሊስ የነበሩ ደርግ ከወደቀ በኋላ አዲሶቹ ገዥዎቻችን ቦታውን ሲሸፍኑ ፖሊስ ከጨዋታ ውጭ ሆኖ ነበር። የኦሊሶችና የቤተሰቦቻቸው ሁኔታ ታይቶ በሕዝብ ላይ ግፍ ያልፈጸሙትን እየተገመገሙ እንዲመለሱ ሲደረግ ከክልል አንድ ሰው ጋር በመሆን የደርግ ፖሊስ የነበሩትን በጎንደር ከተማ ለመጀመሪያ ጊዜ እንዲመለሱና የድሮ ሥራቸውን እንዲቀጥሉ ካደረጉት አንዱ ስለነበርኩ ፖሊሶች ሕዝቡን መተባበር ሲገባቸው አግቶ ማዋልና የህዝቡ ስሜት እንዲታፈን ማድረግ ከትናንትናው አለመማር ይሆናል። እንኳን ይህ ውስጡ የነቀዘ ምስጥ እንደበላው አገዳ ባዶውን የቀረ ቅጥረኛ ገዥ ቡድን ማንም ቢሆን የህዝቡን ስሜት በኃይል አፍኖ በመያዝ የሥልጣን ዘመኑን ማራዘም አይችልም።!! «ለዚያውም ህወሃት ህወሃት እኮ እንኳን ዘንቦብሽ እንዲያውም የተባለ ነው።»ከዚህ ላይ አንድ የሚያሳዝነኝ ነገር ቢኖር የጎንደር ሕዝብ ሩህሩ ፤ትዕግስተኛ ፤ አርቆ አሳቢ ፤ለጋስና ተካፍሎ የሚያድር ሕዝብ ነው። ለምሳሌ ዛሬ ተመልሰው መጥተው ሊሰፍሩ ኤርትራውያን ውጡ በተባለበት ወቅት ሁሉም ኤርትራዊ ታፍሶ ፖሊስ መምሪያ ግቢ ውስጥ ነበር። ጎንደሬዎች ኤርትራዊ ወገኖቻቸውን ወደ አዲሲቱ አገር ለመሸኘት የመጡት ድንጋይ ይዘው አልነበረም። እንጀራ በመሶብ፤ወጥ በትልቅ መገፈጅ፤ ጠላ በመንቀልና በገንቦ ተሸክመውና አሸክመው እያለቀሱ ነበር ኤርትራዊ ወገኖቻቸውንና አብሮ አደጎቻቸውን የሸኙዋቸው። ታሪክ ለመተረክ ፈልጌ ሳይሆን በአይኔ ያየሁትና በቦታውም ስለነበርኩ ነው። በአጋጣሚ አንድ የአክስቴ ልጅ የተባበሩት መንግሥታት ውስጥ የሚሰራ ሌረፍት መጥቶ እዛው ፖሊስ መምሪያ ፊት ለፊት አብረን ቆመን የተመለከትነው ሁኔታ ነበር።

አለመታደል ሆኖ የትኛውም ገዥ ኃይል ሲመጣ ለዚህች ታሪካዊ ክ/ሀገር የሚሾሙ ባለሥልጣናት ቀዳሚ ተግባራቸው ዘረፋ ነው። ክፍሌ ዳዲ ይጠቀሳል።መላኩ ተፈራ የጎንደር ተወላጅ ሆኖ የፈጀው የጎንደርን ወጣት ነው። የዛሬዎቹ የህወሃት ነጭ ለባሾችና እንባ ጠባቂዎችም ይህን ሕዝብ የሚመለከቱት በጠላትነት ፈርጀው ነው። በረከት ስሞኦን ( መበርኻቱ ገበረእግዚአብሔር) ወላጆቹ እነማን እንደሆኑ ቢታወቅም ተወልዶ ያደገው ጎንደር ነው። በረከት ግን «ጎንደሬዎች ወሬ እንጅ ሥራ አያውቁም » ብሎ መተቸቱን ከአንድ ለገዥው ቡድን ቅርብ የሆነ ሰው አጫውቶኛል። አቶ በረከት የትኛውን የሥራ እድል ፈጥሮ ነው ጎንደሬዎች ሥራ እንደማናውቅ የከሰሰን? ሥራ ለመያዝ የድርጅት አባል መሆን መመዘኛ ሆኖ በሚሰራበት እንዴት ብሎ?ለማን ሲባል ምን ለማትረፍ? ሰሞኑን የአማራ ክልል ካድሬዎችን ሰብስቦ ስለ አማራው ሥነ-አእምሮና አመለካከት ገለፃ ያደረገው አለምነው መኮንን የተናገረውን በኢሳት ቀርቦ ተደምጧል። ለማረጋገጥ እንደቻልኩት ሁሉም ሰምቶታል። ይህ አሳዛኝ ፍጡር የሰደበው ራሱን ሲሆን የሚገርመው ደግሞ የዚህ የሚንቀው ሕዝብ ክልል ምክትል ሊቀመንበር ሆኖ ነው። አይ ! ነገን መርሳት ሆዳም! ይሏል ይህ ነው። የታደሰ ካሳ(ታደስ ጥንቅሹ)እና የሕላዊ ዮሴፍ፤ የተፈራ ዋልዋ ኮፒ እነሱ አዘውትረው የሚናገሩት ይህን ነበር። ታደስ አንድ ቀን እኔን ለማናደድ የአማራ ደም ቢመረመር ውጤቱ ትምክህትን እናገኛለን ነበር ያለው። እንግዲህ የአማራው ክልል እንደዚህ በመሰሉ ገፈፎች ነው የሚተዳደረው። በቅርቡ አንድ ከዚህ ጋር የሚያያዝ ሰፋ ያለ ጹሑፍ ለማቅረብ እየሰራሁ ስለሆነ ዛሬ የጎንደሩ ሰላማዊ ሰልፉ እንደ 1969ኙና በአባአምሃ ኢዮሱስ ወቅት የፈሰሰው ደም አይነት አለመፍሰሱ ተመስገን ለማለትና ስለተሰማኝ ሁኔታ ለመግለጽ ነው አመሰግናለሁ።
በቀጣይ እስከምንገናኝ በደህና ያሰንብተን።

የኢትዮጵያ ዳርድንበር ላለማስደፈር አንድ እንሁን!
ኢትዮጵያ በክብር ለዘልዓለም በክብር ትኑር!!

ከነፃነት አድማሱ

ይህ የያዝነው ወርሓ ለካቲት “የህወሓት ልደት የትግራይ ህዝብ ልደት ነው፣ ህወሓት ብቸኛ የትግራይ ህዝብ ነፃ አውጪ ነው፣ የትግራይ ህዝብ ታሪክ ከደደቢት ይጀምራል፣ የህወሓት አላማና ፍላጎት የትግራይ ህዝብ አላማና ፍላጎት ነው፣ የትግራይ ህዝብ ከህወሓት ሌላ አማራጭ የለውም ዙሪያው ሁሉ ገደል ወይም ጠላት ነው፣ በአጠቃላይ የትግራይ ህዝብ ህልውና ከህወሓት ህልውና ጋር የተቆራኘና ድርጅቱ ስልጣን ላይ ሲኖር ትግራይም የምትኖር ድርጅቱ ከጠፋ ወይም ስልጣን ላይ ከሌለ ደግሞ የትግራይ ህዝብም አብሮ የሚጠፋ ነው”……..እያሉ በመስበክ በሰማእታት መቃብር ላይ ቆሞው የውሸት ድራማ የሚሰሩበት፣ በትግራይ ህዝብ ደምና አንጡራ ሃብት ላይ የሚነግዱበት፣ በድምሩ “ጆሮውን ቆርጠው የሰጡት ውሻ ሥጋ የሰጡት ይመስለዋል” እንዲሉ የትግራይ ህዝብ ብሄራዊ ክብሩ፣ ዳር ድንበሩንና ብሄራዊ ጥቅሙን ለባዕድ ሽጠው ሲያበቁ ነፃ አውጥተናሃል!! ልማት አምጥተንልሃል!! እያሉ የሚዘምሩበትና የሚመፃደቁበት የካቲት 11 በዓል እየመጣ ነው። ይህ ዓይነቱ ጭፍን የፕሮፓጋንዳ መርዝ ደግሞ ዛሬ የመጣ ባህል አይደለም። ህወሓት ከተፈጠረበት ቀን አንስቶ እስካሁን ድረስ ለአርባ ዓመታት ያህል ለጀሮ እስከሚሰለች ድረስ በካድሬዎቹ አማካይነት ነጋ ጠባ በዚያች በተቀደሰች ምድር ትግራይ በአሁኑ በሃያ አንደኛ ክፍለ ዘመን የሚሰበክ የደደቢት የአደንቁረህ ግዛ ፍልስፍና መሆኑን ተራ የገጠር እረኛም ሳይቀር ያውቀዋል።

ይሁን እንጂ ህወሓት ከድርጅትነት ወደ ቡድናዊ አምባ ገነንነት፣ በኋላም ከቡድናዊ አገዛዝ ወደ ፍፁም የቤተሰባዊ መዝርፊያና የማፈኛ የግል ኩባንያ ሆኖ ከተሸጋገረ ወዲህ እኖሆ ዓሰርቱ ዓመታት አስቆጥሯል። በመጨረሻም “ጊዜ ዳኛ ታሪክ ምስክሩ ነውና” ድርጅቱ ከባለቤቱ ከቀድሞ ጠቅላይ ሚኒስቴር መለስ ዜናዊ ጋር አብሮ ግብኣተ መሬት ገብቷል። ላይመለስ አብሮ ተቀብሯል። አሁን ያለው “በድርቆሽ የተሞላ ህይወት የሌለው የቆዳ ግሳንግስ ወደ(ዓርሲ)” ተለውጦ ባንድ በኩል በአቶ ስብሓት ነጋ የ80 ዓመት ጎበዝ አለቃ የሚመራ ሲሆን በሌላ በኩል ደግሞ በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ በኤርትራውያን የሚገፋ አሮጌ ጋሪና በወታደር የሚጠበቅ የደረቀ ሬሳ ሆኖ ቀርቷል” የሚሉ ብዙዎች በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ ኢትዮጵያውያን ናቸው።

ይህ ምን ያህል እውነትነት አለው? አንድ የፓለቲካ ድርጅት ሞቷል ወይም ህይወት የለዉም ሲባልስ ምን ሲሆን ነው? ህወሓት ከበረሃ ጀግንነት ወደ ዱር አራዊትነት የተቀየረበት ጊዜስ መቼ ነው? እውነት የጥቂት ወሮ-በላና ከሃዲ መሪዎች በረሃ የገቡበትን ቀን የታላቁ የትግራይ ህዝብ ልደት ነውን? የትግራይ ህዝብ ከሌላው ሰማንያ ሚሊዮን የኢትዮጵያ ህዝብ ምን የተለየ ጥቅም ስላገኘ ነው የአንድ መርሲነሪ የፓለቲካ ድርጅት ልደት የህዝቡን ብሄራዊ በዓል ተደርጎ የሚያከብረው? ለመሆኑ የትግላችን ውጤት ነው እየተባለ የሚነገርለት ሕገ መንግስት እውነት ለትግራይ ህዝብ ይመለከተዋልን? የሚሉና ሌሎች ተዛማጅ ጥያቄዎችን እንድንመልስ ግድ ይለናል። ወደ ዋናው የጥያቄው መልስና አርእስተ ጉዳይ ከመግባቴ በፊት ግን ለአንባቢዎቼና ለነፃ ሚዲያ ደንበኞቼ በአክብሮት የምጠይቀው በዚሁ ፅሑፍ ዙሪያ በመቃወምም ሆነ በመደገፍ ከቂም በቀል፣ ከስሜታዊ አስተሳሰብ፣ ከጭፍን ደጋፊነት፣ በአጠቃላይ የግለ ስብእና፣ የሃሳብ ነፃነትና ሰብኣዊ መብት በማይጋፋ መልኩ በዋናው ጉዳይ ላይ ያተኰረ ክርክር ወይም ሃሳብ ቢያቀርቡ ለመማማርና በቂ መልስ ለመስጠት ዝግጁ መሆኔን በዚሁ አጋጣሚ ለመግለፅ እወዳለሁ። ፍርሃትን አስወግዶ የህሊና ባርነትን ሰብሮ በመውጣት የሀገርና የህዝብ ወገን ሆኖ መከራከር፣

ለሃቅ መመስከርና በፅናት መቆም ምንኛ ያኰራል!!!

በዘመነ መሳፍንት አንዲት የጎጃም አልቃሽ ““ጎጃሜ ቡዳ ነው ቡዳ ነው ስትሉ ስትሉ አላየህም ወይ ትግሬ እርስ በርስ ሲባሉ” ብላ ተናግራለች” በማለት ከዛሬ አስራ አንድ ዓመት በፊት የህወሓት አመራር ለሁለት ተሰንጥቆ ሲፈረካከስ ያዩ አንድ አዛውንት ያለፉትን የትግራይ ባላባቶችና መሳፍንቶች ታሪክ ከህወሓት ታሪክ ጋር በማነፃፀር እንደዋዛ አጫውተውኝ እንደነበር አስታውሳለሁ። በሌላ መልኩ ደግሞ ስለ ህዝቡ ጀግንነት፣ ጨዋነት፣ ታጋሽነትና አትንኩኝ ባይነት እያስታወሱ የዛሬው ትውልድ ግን ሐሙት የፈሰሰ እንዲሁ ወኔው ተኰላሽቶ መቅረቱ በጣም ያሳዘናቸው መሆኑን በቁጭት ገልፀውልኛል። ነገር ግን በወቅቱ የነገሩኝን ሁሉ ብዙም ልብ አላልኩትም ነበር። በኋላ ግን ስለ ህወሓት የተፃፉ መፃሕፍቶች በተለይም የቀድሞ የህወሓት ታጋይና አታጋይ የነበሩት አቶ አስገደ ገብረ ስላሴ የፃፉትን ጋህዲ በሚል ሶስት ተከታታይ መፃሕፍቶችን ሳነብ “ማየት ማመን ነውና” የትግሉ ባለቤትና የድርጅቱን መስራች የነበሩት ሰዎች እንኳን ሳይቀር የመሰከሩለት ህወሓት ከተፈጠረበት ቀን ጀምሮ እስካሁን ድረስ ተግባሩ ሲመረመር ከላይ አዛውንቱ የነገሩኝ አባባል በትክክል የሚገልፅ መሆኑን ለመረዳት ችያለሁ። “የህወሓት ታሪክ የርስ በርስ መላላት፣ ህዝብ ለህዝብ የማናቆርና ሀገርን የማፍረስ ታሪክ ነው” ቢባል ከእውነት የራቀ አይደለም። ይህን በሚመለከት ዝርዝሩን ለታሪክ ፃፊዎች ትቼ አንድ ሁለት አብነቶችን ብቻ ልጥቀስ። ህወሓት ከትጥቁ ትግል ዘመን ጀምሮ እስካሁን ድረስ ለ40 ዓመታት ያህል የዘለቀው አንድ ገዢ መፈክር ነበረው። እሱም “ የቻለ ይሩጥ!! ያልቻለ ያዝግም!! ያበቃለት ይለይለት!!? በትግርኛ (ዝኻኣለ ይጉየ! ዘይካኣለ ይሳለ! ዘብቀዐ ይታኣለ) የሚል ነው። ከመፈክሩም ጎን ለጎን በድርጅቱ የኪነት ቡድን የተሰራ ከአቶ መለስ መልክ ጋር የሚመሳሰል ፊት ለፊቱ ደግሞ ጣቱን ወደ ሰዎች ቀስሮ የሚያስፈራራ ሥዕል በየስብሰባውና ታጋዮች ባሉበት ሁሉ የሚለጠፍ ነበር።

ስዕሉ በጋሃድ በአደባባይ መውጣት የጀመረው ደግሞ ልክ እነ ዶ/ር አረጋዊ በርሄና አቶ ግደይ ዘርኣፅዮን ከድርጅቱ ተለይተው ከወጡ በኋላና “ማርክሰ ሌኒስት ሊግ ትግራይ (ማሌሊት)” ከተመሰረተ አንድ ዓመት ባልሞላ ውስጥ ነበር። ስዕሉ ያልተለመደ ነገር ስለነበረ ብዙ ታጋዮችን በተለይም ያልተማሩ የገበሬ ልጆች የሆኑትን ታጋዮች ግራ አጋብቷል። አንዳንድ ቦታም ሌሊት በሳንጃ እየቀደዱ ይጥሉት ነበር። ከጊዜ በኋላ ግን ስዕሉ ተለመደ። የሚገርመው ግን በወቅቱ የድርጅቱን የኪነ ጥበብ አባል ሆኖ ስዕሉን ያቀነባበረ ሳኣሊውንም ጭምር ከጥቂት ወራት በኋላ ድርጅቱን ለቆ በመውጣት ዛሬ በስደት ዓለም በህወይት ይገኛል። ስሙን ያልጠቀስኩበት ምክንያት ደግሞ የሱ ፍቃደኝነት መጠየቅ ስላለብኝ ነው። የመፈክሩ ዋና አላማና ስትራተጂም የሚከተሉትን ሶስት ዋና ዋና ነገሮችን ያቀፈ ነው፡-

1. አንደኛ የአቶ መለስ ዜናዊና የአቶ ስብሓት ነጋ ቡድን ተቀናቃኝ ወይሞ ሞጎደኛ ተብለው የሚጠረጠሩትን ያመራር አባላት፣ ምሁራንና የጦሩ አለቆችን (ይህችን ባቄላ ካደረች አትቆረጠምም) በማለት ቀስ በቀስ የማፅዳት ስልትና ስትራተጂ ነው። ይህንንም ሰሞኑን በኢትዮ-
ሚዲያ ድሕረ ገፅ የወጣውን የነ ሙሴ፣ ዶ/ር አታክልት፣ ገሰሰው አየለን ጨምሮ ተኩሉ ሃዋዝ፣ መለስ ካሕሳይ፣ ዶ/ር አረጋዊ በርሄ፣ ግደይ ዘርኣፅዮንና ሌሎች በሽዎች የሚቆጠሩት የድርጅቱን ከፍተኛና መካከለኛ የአመራር አባላትን ያካትታል።

2. ሁለተኛው የመፈክሩ አላማና ስትራተጂ የትግራይ ብሄረተኝነትንና ብሎም የኢትዮጵያዊነት ስሜትን ከትግራይ ምድርና ከህዝቡ አስተሳሰብ ከስረ መሰረቱ በመፋቅና በማጥፋት በምትኩ በትግራይ ብሎም በሀገራችን የኤርትራ ሻዕቢያዊ አመለካከት የበላይነት እንዲይዝ ማረጋገጥ ነው። በዚሁ ዙሪያ በቅድሚያ የተመቱት የድሮ አስተሳሰብ፣ ሀገራዊ ስሜትና እንዲሁም በኤርትራ ጉዳይና በአገር አንድነት ጉዳይ ላይ የከረረ አመለካከት አላቸው ተብለው የሚገመቱትን ባላባቶችንና የሀገር አዛውንቶችን ናቸው። ቀጥሎም የተመቱት የትግራይ መሁራኖች ናቸው። በኤርትራና በሀገር ጉዳይ ዙሪያ የሚከራከሩና ጥያቄ የሚያነሱ ምሁራን እንደ ኤለክትሪክ ይፈሩዋቸው ነበር። በዚህ መሰረት “ሽዋውያን ተጋሩ” የሚል የቅፅል ስም መለጥፍ ብቻ ሳይሆን በዘፈንም ሳይቀር ቅስማቸው እንዲሰበርና አንገታቸው እንዲደፉ ተደርጓል። በዚህ ምክንያት የቻሉትን ከድርጅቱ ሸሽተው እንዲያመልጡ ያልቻሉት ደግሞ ለእስርና ለግድያ ተዳርጓል። በዚህ ምክንያት በሀገር ውስጥም ሆነ በውጭ የሚኖሩ የትግራይ ምሁራን ዛሬም ስለህዝባቸውና ሀገራቸው ጉዳይ ደፍረው ጥያቄ እንዳያነሱ ፍርሃት እንደ ወባ በሽታ በደማቸው ውስጥ ገብቶ እያዩ እንዳላዩ ዝም እንዲሉ ትልቅ ምክንያት የሆነውን ጠባሳ እስካሁን ድረስ አልሻረም። ዛሬ በአረና ትግራይ አባላትና ደጋፊዎቻቸው እየደረሰ ያለው ዱላም ከዚሁ የተለየ አይደለም። ለአንድ የአረና አባል ከአምስት በላይ ሰላዮች በመመደብ ኮቲያቸውን እየተከተሉ መውጫና መግቢያ ያሳጧቸዋል። ዛሬ ትግራይ ለነ ስብሓት ነጋና ሌሎች መሪዎች ታማኝ የሆኑትን የኤርትራ ተቃዋሚ ነን የሚሉ ድርጅቶች በነፃነትና በልበ ሙሉነት የሚንቀሳቀሱባት በአንፃሩ ከህዝቡ አብራክ የተፈጠሩ ለነ አረና ትግራይና ሌሎች ሀገር በቀል ድርጅቶች ግን በገዛ ሀገራቸው ተሸማቅቀውና በአደባባይ በዱላ እየተመቱ የሚኖሩባት ምድራዊ ሲኦል ሆና ትገኛለች። በመሆኑም ዛሬ ሰፊው የትግራይ ህዝብ ባንድ በኩል የትግራይ ሻዕቢያ በሌላ በኩል ደግሞ የኤርትራ ሻዕቢያ አጣብቅኝ ውስጥ ገብቶ በሁለት አለንጋ እየተገረፈ የሚገኝ ህዝብ ሆኗል። ታዲያ!! ለዘህ ሚስኪን ህዝብ አለሁልህ የሚል ወገን ማን ይሆን?

3. ሶስተኛው የመፈክሩ አላማና ስትራተጂ በህዝቡ የስነ ልቦናና የአካል ጥቃት በማድረስ በተለይም በትግራይ ምድር ፍርሃት፣ ሽብር፣ ጥርጣሬና ህወከት በማንገስና የህዝቡን ሁለንትናዊ አስተሳሰብ በመቆጣጠርና በማደንዘዝ ፀጥ ረጭ ብሎ እንዲገዛና ለጥቂት መሪዎች ዘላለማዊ ስልጣን አገልጋይ ሆኖ እንዲኖር ለማድረግ ነው። በሌላ አነጋገር ትግራይ ወፍ እንኳን ዞር የማይልባት፣ ሌላው ኢትዮጵያዊ በትግራይ ህዝብ ጉዳይ ላይ እንደማያገባው ተደርጎ መፈናፈኛ በማሳጣት በስመ ልማት እንደፈለጉ የሚግጥዋት የህወሓት የጓሮ አትክልት ሆና እንድትኖር ለማድረግ ነው። ልበ በሉ!! የትግራይ ህዝብ በጦርነት የደቀቀ ህዝብ ነው። ትግራይ ደርግ፣ ኢዲዩ፣ ጀብሃ፣ ሻዕቢያ፣ ኢሕአፓ፣ ህወሓትና ሌሎች ብረት ያነገቡ ሀይሎች የሚንቀሳቀሱባት ለአስራ ሰባት ዓመታት ያህል የጦርነት አውድማ ሆና ቆይታለች። ዛሬም ህዝቡ ከጥይት ጭኾት አልተላቀቀም። በኤርትራና በኢትዮጵያ በሁለቱም ሀገሮች ድንበር ከሩብ ሚሊዮን በላይ ሰራዊት በመሸገበትና በተፋጠጠበት የጦርነት ደመና ስር ሆኖ ዛሬ ነገ ውጊያ ይጀመራል እያለ በፍርሃት ተውጦ የሚገኝ ህዝብ ነው። በዚህም ላይ በየጊዜው ከያሉበት በታጣቂዎች እየታፈኑ ወደ ኤርትራ ተወስደው ደብዛቸው የማይታወቁ ንፁኃን ዜጎች ቁጥራቸው ቀላል አይደለም። በዚሁ ፍርሃት ቀያቸውንና ቤታቸውን እየለቀቁ ወደ ዓረብ ዓለም የሚሻገሩና ወደ ማሀል ሀገር በመሸሽ የኢትዮጵያ ዋና ዋና ከተሞችን በልመና ያጥለቀለቁት የየተኛው አካባቢ እንደሆኑ ማንም ኢትዮጵያዊ ያውቃል። እነዚህ ግጭቶችም እንደ ፓለቲካ መሳሪያና ማስፈራሪያ እየተጠቀሙ “እኛ ከሌለን ያ ሁሉ
ጠላት ይመለሳል፣ ሻዕቢያ ተመልሶ ይውጥሃል፣ ኦነግና ትምክሕተኞች ቂማቸው ይወጡቡሃል፣ የሽብርተኞች ዒላማ ትሆናለህ፣ በትግራይ የተተከሉ ፋብሪካዎች ተነቅለው ወደ ማሃል ሀገር ይወሰዳሉ፣ በትግልህ የቀበርካቸው ጠላቶች ከመቃብር ተነስተው ይመጣሉ፣ ወዘተ እያሉ ነጋ ጠባ ህዝቡን ማሸበርና ማደንቆር የተካኑበት ዋነኛ የአገዛዝ ጥበባቸው ሆኖ ይገኛል።

ወንድሞቼ ሆይ!! ታዲያ እንዲህ ዓይነቱ የቆሸሸ ታሪክ ያለው ድርጅት ዛሬ በትግራይ ህዝብና በተለይም በአረና አባላትና ደጋፊዎቻቸው ላይ የአራዊት ስራ ቢሰራ የሚያስገርም አይደለም። ህዝብን ሁሉ ጊዜ ማታለል የማይቻል መሆኑን ያልገባቸውና ጊዜውም ጥሏቸው እየሄደ መሆኑንም የማይቀበሉ እንደ ሾላ ፍሬ ውስጣቸው የበሰበሱ መሪዎች እስከ ህልፈተ ቀናቸው ድረስ “የደንቆ ልቅሶ መልሶ መላልሶ” እንዲሉ ዛሬም የሚናገሩት ቋንቋና የሚሰሩት ስራ ያው በጫካ የለመዱት ዓይነት ነው። ከላይ የተጠቀሰው የመፈክራቸው አላማና ስትራተጂም በትክክል ሲተረጎም “እምቢ ያለ ሰው ጥይት አጉርሰው” ከሚለው የደርግ ስርዓት መፈክርና ተግባር ጋር አንድ ዓይነት መሆኑን የኢትዮጵያ ህዝብ ይስቷል ብዬ አልገምትም።

የሚያሳዝነውና የሚያስገርመው ነገር ግን ትግራይን የጥፋትና የመከራ ሞዴል በማድረግ የሚፈፅሙትን ጉድ እንደ ኤይድስ ወረርሽኝ በሽታ ወደ ሌሎቹ ክፍላተ ሀገራትም እየተዛመተ መምጣቱ ነው። በዚሁ ነጥብ ዙሪያ በቀጣዩ ፅሑፌ ተመልሼ እመጣለሁ። ቸር ሰንብቱ።
Dalul2014@gmail.com

ጋዜጠኛ ተመስገን ደሳለኝ

ጎንደር እና ጥምቀት

የሁሉም መነሻና መድረሻ ዓላማ መንፈሳዊ ይሁን እንጂ እንደ መስቀል፣ ጥምቀትና ሬቻ… ያሉ አንዳንድ በዓላት ከመንፈሳዊነታቸው በተጨማሪ የባሕል መገለጫ እስከመሆን ደርሰዋል፡፡ ከዚህ የተነሳም በዓላቶቹ በሚከበሩባቸው ቦታዎች የሚገኘው ስፍር ቁጥር የሌለው ሕዝብ፣ ሰማያዊውን ፅድቅ ብቻ ሳይሆን፣ በባህላዊው አከባበርም በእጅጉ ስለሚማርክ ጭምር ነው፡፡

የሆነው ሆኖ በወዳጆቼ ጋባዥነት የዛሬ አስራ አምስት ቀን በጎንደር ከተማ በተከበረው የጥምቀት በዓል ላይ ተገኝቼ ነበር፤ በወቅቱም የታዘብኩት ጉዳይ ከሺህ ዓመታት በፊት የተፈፀመ አንድ ክስተትን እንዳስታውስ ገፊ-ምክንያት ሆኖኛል፤ ይኸውም በዘመነ ኦሪት የምድረ ባቢሎን ሰዎች አምላካቸውን ከመንበረ ሥልጣኑ ለመገልበጥ አሲረው ወደ ሰማይ የሚያወጣቸውን ታላቅ ግንብ መገንባት የጀመሩ ጊዜ አምላክ በድርጊታቸው ተቆጥቶ ቋንቋቸውን በማደበላለቁ ውጥናቸው በአጭር እንደተቀጨባቸው በመፅሀፉ የተተረከ ነው፡፡ …እነሆም ይህ በሆነ ከሺህ ዓመታት በኋላም የጎንደር ሕዝብ እና መንግስት በአንድ አደባባይ፣ በአንድ ድግስ ላይ ከመቼውም ጊዜ የበለጠ የመግባባት መንፈስ ርቆባቸው፣ ጉራማይሌነታቸው ደምቆ አስተውያለሁ፡፡

እንደሚታወቀው ኢህአዴግ መራሹ-መንግስት ከበረሃ ‹የብሔር ፖለቲካ› የተሰኘ መርዝ ቀምሞ መምጣቱ ሳያንስ፣ አረንጓዴ፣ ቢጫ፣ ቀይ ሰንደቃችን (ባንዲራችን) ላይም ኮከብ ይሉት ዲሪቶ ለጥፎ ‹ጨው ቢጠቀለልበት፣ ስኳር ቢቋጠርበት… ምንድን ነው? ያው ጨርቅ ነው!› ማለቱ ብዙሃኑን ኢትዮጵያዊ እጅግ አስቆጥቶት ነበር፡፡ በነዚህና መሰል ድርጊቶቹም የተነሳ ግንባሩ በሀገር ጉዳይ ላይ ዛሬም ድረስ መናፍቅ
ተደርጎ ተቆጥሯል፤ ደግሞም ነው! ምክንያቱም ያቺ ልባችንን በደስታ የምትሞላው ባንዲራ እስከ ደርግ ውድቀት ጧትና ማታ በክብር ስትሰቀልና በክብር ስትወርድ ነው የኖረችው፡፡ ያን ጊዜ በየመንገዱ መኪና ውስጥ ያለው ከመኪናው ወርዶ፣ እግረኛውም የደረሰበት ቦታ ላይ ቀጥ ብሎ ቆሞ፣ ጠዋት ከፍ አድርጎ ሲያውለበልባት፣ አመሻሻ ላይ ደግሞ በዝማሬ አውርዶ በክብር አጣጥፎ ሲያስቀምጣት ማየት በእውነቱ ልብን በከፍተኛ ሃሴት ይሞላ እንደነበር አይዘነጋም፡፡

ግና! ዛሬ ዘመን ተቀይሮ፣ ታሪክ ተሽሮ ስንት የደም መስዋዕትነት የተከፈለባት ውድ ባንዲራችን በተሰቀለችበት ዞር ብሎ የሚያያት ጠፍቶ ተበጫጭቃ ሰርግ ቤት የተጎዘጎዘ ወረቀት መስላ መታየቷ በቁጭት አንገብግቦ፣ በሀዘን ልብ ይሰብራል፡፡ እናም ብዙሃኑ ባንዲራ የሚያውለበልብበት አጋጣሚ በተፈጠረ ቁጥር ከፍ የሚያደርጋት ያችኑ ንፅኋን (የድሮዋን) ሰንደቅ ሆኖ ዘልቋል፡፡ ይሁንና ካለፉት ጥቂት ዓመታት ወዲህ ድንገት ከእንቅልፉ የባነነው ኢህአዴግ በየትኛውም ጊዜና ቦታ ሁሉ መውለብለብ ያለበት ኮከብ የታተመበት ባንዲራ ብቻ እንዲሆን በአዋጅ እስከመደንገግ ደርሷል፡፡ ይህንንም አዋጅ ተከትሎ በተለይም አዲስ አበባን ጨምሮ በዋና ዋና ከተሞች ባንዲራን በተመለከተ ጠበቅ ያለ ቁጥጥር ሲያደርግ ተስተውሏል፡፡

ሰሞኑን በጎንደር ከተማ ያያሁት ግን የዚህን ተቃራኒ ነው፤ ባንዲራችን የባህላዊም ሆነ ኃይማኖታዊ በዓላት ዋነኛ አድማቂ መሆኗ ነባር ልማድ ነው፤ እናም ጎንደር ላይ ዘንድሮ የጥምቀት በዓል በተከበረበት ወቅት በታቦታቱ ዙሪያ በተለያየ መልኩ የተዘጋጀውም ሆነ ሕዝቡ ያነገበው ሰንደቅ፣ አገዛዙ ‹‹ከዚህ ውጪ…›› ብሎ ለእስር እንደሚዳርግ በአዋጅ የለፈፈለትን ባለ ኮከቡን አይደለም፤ ይልቁንም በብዙሃኑ የሀገሬ ሕዝብ ልብ ላይ የታተመችውን ያችን ንፁህ አረንጓዴ፣ ቢጫ፣ ቀይ ባንዲራ ብቻ ነበር፡፡ …ኩነቱም የፓርቲ ‹ፖለቲካዊ ፍቺ› ሰጥቶ ሰንደቁን ላዥጎረጎረው ኢህአዴግ ‹‹እመራዋለሁ›› ከሚለው ሕዝብ ያለውን ዕርቀት አመላካች ሆኖ አልፏል፡፡

ሌላው የዕለቱ ጉራማይሌ ክስተት በተለያየ ቅርፅ የተሰሩ፣ የኢትዮጵያን መልከዓ-ምድር የሚያሳዩ ሶስት ግዙፍ ካርታዎች በመኪኖች ላይ ተጭነው ለዕይታ አደባባይ መቅረባቸው ነው፤ እነዚህ ካርታዎች የሚያመላክቱት የሀገራችን ሰሜናዊ ድንበር መለስ ዜናዊ እና ጓደኞቹ ትግራይ ላይ ተገድቦ እንዲቀር ከሻዕቢያ ጋር የተዋዋሉበትን አይደለም፤ ስመ-ጥሩው ጀግና አሉላ አባነጋ ጦሩን ሰብቆ ‹ቼ ፈረሴ› ብሎ እስከጋለበበት ቀይ ባህር ድረስ የሚዘረጋውን የቀድሞውን የኢትዮጵያ ይዞታ ያካተተ እንጂ፡፡

ይህ መሳጭ ትዕይንትም ሕዝብና መንግስት ያለፉትን ሃያ ሁለት ዓመታት መደማመጥ የማይችሉ (ቋንቋቸው የተደበላለቀባቸው) ሆነው እዚህ እንደደረሱ ማሳያ ተደርጎ ሊወሰድ ይችላል፡፡ ለዚህ አይነቱ ጉራማይሌ ግንኙነት ገፊ-ምክንያት ደግሞ የጎንደር ሕዝብ ሕገ-ወጥ በመሆኑ አልነበረም፤ ገዥው ፓርቲ ይቺን ሀገር ለመመስረት እልፍ አእላፍ ቀደምት አባቶች የሞቱላትን፣ ታሪክ የተሰራባትን ባንዲራ በማን ጋዜጠኛ ተመስገን ደሳለኝ አህሎኝነት ያሻውን የለጠፈባት ከመሆኑም በላይ የኢትዮጵያን ጥቅም ያላስከበረ የሀገር ግንጠላ ላይ መሳተፉ የፈጠረው ቁጭት ነው፡፡…መቼም የዕለቱን ኩነት ቋራ ሆቴል በረንዳ ላይ ከእኛ በጥቂት ሜትሮች ዕርቀት ተቀምጦ ቁልቁል ሲከታተል የነበረው በረከት ስምዖንየተጠናወተው የእብሪት ፖለቲካ አይነ-ልቦናውን ካልጋረደበት በቀር ይህ ጉዳይ የሚያስተላልፍለት አንዳች አገራዊ ምስጢር ያለው መሆኑ አይጠፋውም፡፡

ዛሬም መሬት ማስወሰዱ ቀጥሏልን?

ከእነዚህ ክስተቶች በተጨማሪ በአካባቢው የተመለከትኩት ከባድ ውጥረት አለ፤ ይኸውም ‹ለሱዳን ሊሰጥ ነው› እየተባለ የሚነገርለት የመሬት ጉዳይ ካመጣው ጣጣ ጋር የሚጋመድ ነው፤ በርግጥ በአንዳንዶች ዘንድ መሬቱ ወደ ውስጥ ስልሳ (60)፣ ወደ ጎን ደግሞ አንድ ሺህ (1000) ኪሎ ሜትር ድረስ እንደተሰጠ ይታመናል፡፡ ይሁንና በግሌ ይህ ክስ ማረጋገጫ የሚቀርብበት ሆኖ አላገኘሁትም፡፡

በጉዳዩ ላይ ምክንያታዊ ለመሆንም በዚህ በተጠቀሰው የመሬት ስፋት ውስጥ ሊካተቱ የሚችሉ ከተሞችን መመልከቱ የተሻለ በመሆኑ፣ በቀጥታ ከሱዳን ጋር ከሚዋሰኑ ሁለት ከተሞች አንስተን እናስላው፤ እናም ከመተማ ከተነሳን ሸህዲን፣ ወህኒ፣ ነጋዴ ባሕር እያልን ጭልጋን እናገኛለን፡፡ መነሻችን ከሌላኛው የወሰን ከተማ ተሂ ከሆነ ደግሞ ምንጁግጁግ፣ ወዲ በርዚን፣ ኩሊት፣ ሸንፋ፣ ማሕበረ-ስላሴ ገዳምን አልፈን ደንገል እንደርሳለን፡፡ እንግዲህ የሰማነው ወሬ እውነት ከሆነ እነዚህ መሬቶች ሁሉ ለሱዳን ተሰጥተዋል ማለት ነው፡፡ ግን ለምን? ኢህአዴግ እንዲህ ሙጭጭ ብሎ የያዘውን ሥልጣን ሊያሳጣው የሚችል ውሳኔ ላይ ለመድረስ (ከተሞቹን ለሱዳን ለመስጠት) የተገደደበት ምን ምክንያት አለ? በነገራችን ላይ ይህ አስተያየት ስርዓቱ ለሀገር ጥቅም ይቆረቆራል እንደማለት አይደለም፡፡ ምክንያቱም በሆነ ክፉ ቀን ሥልጣኑን አጣብቂኝ ውስጥ የሚከት ሁኔታ ከገጠመው ሀገር ከመበታተንና ከማፈራረስ የሚመለስ አለመሆኑን የቀድሞው ተሞክሮዎቹ ይነግሩናል፡፡

የሆነው ሆኖ ሊተኮርበት የሚገባው ኢህአዴግ እስከአሁን በጉዳዩ ላይ ምላሽ ሳይሰጥ ያደፈጠበት አንዳች የሸሸገው ሚስጥር ቢኖር ነው የሚለው ይመስለኛል፤ የዚህ መነሻ ምክንያታችን ደግሞ ወደ ሥልጣን ከመጣ በኋላ በድብቅ ለሱዳን የሰጣቸው (ዛሬ ተወሰዱ ከሚባሉት ውስጥ የማይካተቱ) መሬቶች የመኖራቸው እውነታ ነው፤ ይኸውም ብአዴን የመሰረተው ‹‹ዘለቀ እርሻ›› የተሰኘው ድርጅት በአንድ ወቅት ያስተዳድራቸው የነበሩት አብደረግ እና ደሎል (ሽመል ጋራ እና ምዕራብ አርማጭሆ) ውስጥ በቁጥር ከአንድ እስከ ስምንት የተሰየሙ ግዙፍ የእርሻ መሬቶች ነበሩ፤ ይሁንና በአሁኑ ወቅት ከቁጥር ሁለት እስከ ስምንት ያሉትን (በድምሩ ወደ ሁለት መቶ ሺህ ሄክታር የሚደርሱ) መሬቶችን አሳልፎ ሰጥቷል፤ ይህንንም ተከትሎ ‹‹ዘለቀ እርሻ›› እንቅስቃሴ አልባ ሆኗል፡፡ በርግጥ ‹ቆራጦቹ› የብአዴን አመራሮችም ቢሆኑ እንዲህ አይነቱን ጥሬ ሀቅ አይክዱም፤ ይልቁንም ‹ቀድሞውንም ግማሹ ይዞታ የእነርሱ ነበር› ብለው ያስተባብላሉ እንጂ፡፡ …ግና! ማን ነበር ‹‹ከሱዳን ነጥቀን የወሰድነው መሬት አለ!›› ያለው? መለስ ዜናዊ ይሆን?

እንዲሁም ‹‹ስናር›› የተባለው ከፊል ቦታ ለሱዳኖች መሰጠቱን ከታማኝ ምንጭ ሰምቻለሁ፤ ርግጥ ስናርን ሱዳኖች እንዲቆጣጠሩት በር የተከፈተላቸው የደርግ መንግስት በወደቀበት ማግስት (በ1983 ዓ.ም መጨረሻ) ነው፤ የዚህ ስጦታ መግፍኤ በትግሉ ዘመን ሱዳን ኢህአዴግን ‹አቅፋና ደግፋ› ለድል እንዲበቃ ያበረከተችው ውለታን ታሳቢ ያደረገ እንደሆነም ይነገራል፡፡ እናም ሱዳኖች እንደ መና የወረደላቸውን ያልታሰበ ገፀ-በረከት ለመጠበቅ ወደ አስራ ሁለት ገደማ የሚደርሱ ወታደራዊ ካምፖችን መስርተው እስከ 1988 ዓ.ም ድረስ የምድሪቱን በረከት ሲቀራመቱ መቆየታቸው እውነት ነው፡፡ ይሁንና በ1988 ዓ.ም በወቅቱ የሱዳን መንግስት አፈ-ጉባኤ የነበረው ሃሰን አል-ቱራቢ እጅ እንዳለበት የተጠረጠረውን በአዲስ አበባ በቀድሞ የግብፅ ፕሬዚዳንነት ሆስኒ ሙባረክ ላይ የተቃጣውን የግድያ ሙከራ ተከትሎ ኢትዮጵያና ሱዳን (በተለይም ተጠርጣሪዎችን አሳልፎ በመስጠትና ባለመስጠት ጉዳይ) ግጭት ውስጥ ይገባሉ፡፡ ይህን ጊዜም ኢህአዴግ የአካባቢውን አርሶ አደሮች ‹‹መሬታችሁን አስመልሱ›› በሚል ቀስቅሶ በሱዳናውያን ላይ ያዘምታቸውና ድል ያደርጋሉ፤ ስናርም ተመልሳ በኢትዮጵያውያን ይዞታ ለመጠቃለል በቃች፡፡ ግና! አሁንም እንቆቅልሽ በሆነ ሁኔታ (ከ1999 እስከ 2000 ዓ.ም ድረስ ባለው ጊዜ) እንደገና ወደ ሱዳን ተላልፋ ተሰጠች፤ በነገራችን ላይ ስናር በሃያ ስድስት ‹‹ኮርድኔት›› የተከፋፈለች ስትሆን፣ ዛሬ የኢትዮጵያውያን ይዞታ ሊባል የሚችለው ‹‹ኮርድኔት 24›› በተሰኘው ውስጥ ባለፈው ዓመት ህይወታቸው ያለፈውና በርካታ
ታጣቂዎችን ማስከተሉ የሰመረላቸው ባሻ ጥበቡ እና አስመሮም መኮንን የተባሉ ግለሰቦች ለሱዳናውያን ሳያስረክቡ፣ በራሳቸው ኃይል ተገዳድረው ያቆዩት መሬት ነው፡፡ በተቀረ በአካባቢው የምናገኛቸው ኢትዮጵያውያን ከሱዳናውያን ላይ በአረብኛና እንግሊዘኛ በተፃፈ ውል በተከራዩት መሬት ላይ ብቻ ነው፡፡

በአናቱም በአሁኑ ወቅት ለሱዳን ሊሰጡ ነው እየተባለ የሚነገረው እንደ መተማ-ዮሀንስ፣ ዳፋ፣ ሽመል ጋራ፣ ፎርኹመር፣ አብዱራፊ፣ ነፍስ ገብያ፣ አለቃሽ (በረሃማ አካባቢ ነው)… የመሳሰሉ ከተሞች ስማቸው ተደጋግሞ በመነሳቱ፣ አካባቢውን ውጥረት ውስጥ ከትቶታል፡፡ በርግጥም ከአገዛዙ ያደረ ታሪክ አኳያ መሬቶቹን አይሰጥም ተብሎ አይታሰብም፤ በተለይም ጉዳዩን ለጥጠን የሰሜን አፍሪካ አብዮት በፈጠረበት ስጋት፣ በድንገቴ ውሳኔ እየገነባ ካለው የ‹‹ህዳሴ ግድብ›› ጋር አነፃፅረን ካየነው፣ የሱዳንን ድጋፍ ለማግኘት መሬቶቹን አሳልፎ ሊሰጥ ይችላል ወደሚል ጠርዝ እንገፋለን፡፡ …ግና! ይህ አይነቱ ኢህአዲጋዊ ድፍረት ‹‹አባትየው ቢሞት የለም ወይ ልጅየው?›› በሚል ሕዝባዊ ተቃውሞ መቀስቀሱ አይቀሬ ነው፡፡ ከዚህ ውጪ ዛሬ ‹‹ተሰጡ›› ወይም ‹‹ሊሰጡ›› ነው ብለን የምንጫጫባቸው መሬቶች‹‹የይገባኛል›› ጥያቄ ያልቀረበባቸው በመሆኑ፣ ኦቦ ሌንጮ ለታ ‹በባሌ ሲጠብቁን፣ በቦሌ ገባን› እንዲል፣ ስርዓቱ ሆነ ብሎ ከእውነታውአርቆ ለማደናገር የሚጠቀምባቸው አጀንዳዎች ሊሆኑ ይችላሉ ብሎ መጠርጠሩ አስተዋይነት ይመስለኛል፡፡ በርግጥም ጉራማይሌ ፖለቲካ ማለት ይህ ነው፡፡

ሌላው ትኩረት የሚያሻው ጉዳይ ኢህአዴግ በእነዚህ አካባቢዎች እያደረገ ያለው የሚከተለው መሆኑ ነው፡- ከኩሊት እስከ ቋራ ድንበር ድረስ ከወሎ፣ ከጎጃም እና ከጎንደር ነዋሪዎች አሰባስቦ የመልሶ ማስፈር ስራ ሰርቷል፤ የሰፈራው ዋነኛ አላማም ለም መሬት ይዘው እያረሱ ቤተሰብ መስርተው እንዲቀመጡ ያማቻቸላቸውን ሰፋሪዎች መሳሪያ በማስታጠቅ በአካባቢው በኩል ሊመጡ የሚችሉ የኃይል አማራጭን የሚከተሉ ተቃዋሚዎችን እንዲከላከሉ እና ከአቅማቸው በላይ ሲሆን ደግሞ አስቀድመው መሬት ለሰጣቸው መንግስት እንዲያሳውቁ ማድረግን ያሰላ ነው፡፡ በዚህም ለሥልጣኑ አስጊ የሆነውን ቀዳዳ ለመድፈን እየሞከረ እንደሆነ መረዳት ይቻላል (በነገራችን ላይ ከጎንደር ተቆርሶ ለትግራይ መሬት ተሰጥቷል የሚል አደገኛ ቅስቀሳም እየተካሄደ ነው፤ በግሌ ይህ ጉዳይ የሚያወዛግብ አይመስለኝም፤ ስርዓቱ ያነበረውን ቋንቋ ተኮር ፌደራሊዝም የማንደግፈው እስከሆነ ድረስ መሬቱ ወደ የትኛውም የሀገሪቱ ክልል ቢሄድ ለውጥ አይኖረውም፤ ምክንያቱም በኢህአዴግ ግብዓተ-መሬት ላይ የሚያብበው መልከዓ-ምድራዊ ፌደራሊዝም (Geographical Federalism) እነዚህን አጨቃጫቂ መሬቶች ለአስተዳደር አመች በሆነ መልኩ ማዋቀሩ አይቀሬ ነውና)

አያሌው ጎበዜና ባሕር ዳር

አቶ አያሌው ጎበዜ ድርጅቱን የተቀላቀለው አስተማሪ ሆኖ እየሰራ በነበረበት አዲስ ዘመን ከተማ በ1984 ዓ.ም ቢሆንም በተፋጠነ ሂደት የሽግግር መንግስቱ የስራ አስፈፃሚ አባል መሆን ችሎ ነበር፤ ከ1987-1992 ዓ.ም የክልሉ አስተዳዳሪ አዲሱ ለገሰ ምክትል ሆኖ ተሹሟል፤ በዮሴፍ ረታ የአስተዳደር ዘመን (ከ1992-97 ዓ.ም) ደግሞ መጀመሪያ የክልሉ ገንዘብና ኢኮኖሚ ኃላፊ፣ ቀጥሎ አፈ-ጉባኤ ሆኖ ሰርቷል፡፡
ይሁንና በምርጫ 97 ዮሴፍ በተወዳደረበት ሰሜን ሸዋ በቅንጅት እጩ ሲሸነፍ፣ አያሌው ደግሞ በማርቆስ ከተማ በባሶ ሊበን ወረዳ ሊያሸንፍ ችሏል (አሸናፊነቱ ምንም እንኳ እንደ ሌሎቹ የኢህአዴግ ተወዳዳሪዎች በድርጅታዊ የድምፅ ስርቆት የተገኘ ቢሆንም) ከ1998 ዓ.ም አንስቶ እስከያዝነው አመት መጀመሪያ ወራት ድረስ የክልሉ ፕሬዚዳንት ሆኖ የቆየው አያሌው ጎበዜ ‹‹ለሱዳን ተሰጠ›› ወይም ‹‹ሊሰጥ ነው›› ከተባለ መሬት ጋር ተያይዞ የማጀገኑና የማንፃቱ ቅስቀሳ የኑፋቄን መንገድ የተከተለ ይመስለኛል (የጉዳዩ ስሁትነት የኛይቷን ‹ፋክት› መፅሄትንም ይጨምራል) በደፈናው ከዚህ ቀደም ‹አያሌው ለሱዳን በሚሰጥ መሬት ላይ አልፈርምም በማለቱ፣ ደመቀ መኮንን ፈረመ› የሚባል ምንጩ የማይታወቅ ወሬ ሁላችንም ጋ ደርሶ እንደነበረ ይታወሳል፡፡ ይሁንና ከብአዴን የመረጃ ምንጮቼ እንዳረጋገጥኩት፣ አያሌው ያውም ርህራሄ አልባ የነበረውን የጉልበታሙ ጠቅላይ ሚንስትር መለስ ዜናዊን ውሳኔ ተቃውሞ ‹ፈርም›፣ ‹አልፈርምም› አይነት አንጃ ግራንጃ የሚፈጥር ደፋር ልብ ያሌለው መሆኑን ነው፡፡ በግልባጩ ፖለቲካችን ጉራማይሌ ነውና ለብአዴን ፍቅር በሌላት ባሕር ዳር አያሌው ተወዳጅ እንደሆነ ይነገራል፤ ይህ የተወዳጅነቱ ሚስጥር ግን ከድርጅቱ ይልቅ ‹‹መረጠኝ›› ለሚለው ሕዝብ ታማኝ በመሆኑ እና በሀገር ጥቅም ከእነ ‹ኦቦ› አዲሱ ለገሰ ተሽሎ ሳይሆን፣ ከራሱ የግል ባህሪና ሰብዕና ጋር ስለሚያያዝ ነው፤ ይኸውም በመኖሪያ ቤቱ አካባቢ ካሉ ነዋሪዎች እና አብረውት ከሚሰሩ የበታች ሰራተኞች ጋር የመሰረተው ማሕበራዊ ግንኙነት ዋነኛው ነው፤ በርግጥም የሚያውቀውም ሆነ የማያውቀው ሰው ሲሞት ቀብር ላይ ይገኛል፤ ማታም እዝን ይዞ በመሄድ ሲያፅናና ያመሻል፤ ሰርግን በመሳሰሉ የደስታ ዝግጅቶችም ላይ እንዲሁ ይሳተፋል፤ እነበረከት ስምዖን ለሚያቀነቅኑት ግራ ዘመም ፖለቲካም ሩቅ በመሆኑ፣ እጅግ መንፈሳዊ የሆነ ባህሪይ ይስተዋልበታል፤ ለአብነት እምነቱ የሚያዝዘውን (ከመፆም ጀምሮ በቤተ-ክርስቲያን ተገኝቶ እስከ ማስቀደስ ያሉ ጉዳዮችን) እንደ ባለሥልጣን ግብዝ ሳይሆን እንደ ማንኛውም ተራ አማኝ ዕለት ተዕለት ሲፈፅም ይታያል፡፡ በቤተሰብ አስተዳደርም ቢሆን አራት ልጆቹን መንግስት ትምህርት ቤት ከማስተማር አልፎ በኢትዮጵያዊ ጨዋ ስነ-ምግባር ማሳደጉን፣ ብልሹ አድርገው ልጆቻቸውን እያሳደጉ ካሉ ከአንዳንድ ኃላፊነት ከማይሰማቸው ባለሥልጣናት ጋር አነፃፅረው የሚያመሰግኑት የድርጅቱ የቅርብ ሰዎች አጋጥመውኛል፤ ከጥቂት ወራት በፊት በህክምና በማዕረግ የተመረቀችውን ብቸኛና የመጀመሪያ ሴት ልጁንም እንደ ምሳሌ ይጠቅሳሉ፡፡

በአናቱም የትኛውም ባለ ጉዳይ ቢሮው ሲመጣ ያለ ቢሮክራሲ ማስተናገዱም ሆነ ለሚቀርብለት አቤቱታም ጥያቄ ‹አይሆንም› አለማለቱን እንደ በጎ ተግባር የቆጠሩለት ሰዎች ለሰውየው ገፅታ ግንባታ የራሳቸውን ሚና ተጫውተዋል፡፡ በተቀረ ኢህአዴግ እንደ አሰባሰባቸው በርካታ ባለስልጣናት እርሱም አለቆቹን አብዝቶ የሚፈራ ሽቁጥቁጥ ሰው መሆኑን በቅርብ የሚያውቁት ይናገራሉ፡፡ በተለይም የብአዴን ካድሬዎች ‹‹ሽማግሌው›› እያሉ በሹክሹክታ የሚጠሩትን አዲሱ ለገሰን እና ሞገደኛውን በረከት ስምዖንን የ‹መለአኩ ገብርኤል› ያህል እንደሚፈራቸው ሰምቻለሁ፡፡

ይህ ፍራቻውም በፍትሕ እና በሙስና ቢሮዎች አካባቢ ከብቃት ይልቅ ‹‹የራሴ›› የሚላቸውን የትውልድ መንደሩን ሰዎች በመሾሙ ‹‹እመራዋለሁ›› የሚለውን ሕዝብ ለከፋ ብሶትና መከራ አጋልጦ ነው ከሥልጣኑ የተሰናበተው፡፡ ይህም ሆኖ ከኃላፊነቱ ለመልቀቅ ጥያቄ ካቀረበ ከአንድ አመት በኋላ ነው ፓርቲው ያፃደቀለት፤ ያለፈውን ሙሉ ዓመትም በቢሮው ከመገኘቱ እና በትላልቅ ጉዳዮች ላይ ከመሳተፉ ባለፈ፣ ሁሉንም ሥራ ሲሰራ የነበረው ዛሬ በምትኩ የተሾመው የዋድላ ደላንታው ገዱ አንዳርጋቸው ነው፤ ገዱ ድርጅቱን የተቀላቀለው ከአያሌው አንድ ዓመት ቀደም ብሎ ዋድላ ደላንታን ኢህአዴግ ከደርግ መዳፍ በኃይል ነጥቆ በወሰደበት ወቅት ነበር፤ ያን ጊዜ የገበሬ ማሕበር ሕብረት ሱቅ ሠራተኛ የነበረው ገዱ ዛሬ የክልሉ ፕሬዚዳንት ለመሆን ችሏል፤ በርግጥ ይህ ሰው ጠንካራ ሠራተኛ እና የበላይአመራሮችን ተጋፋጭ እንደሆነ ይነገርለታል፤ እንዲሁም እንደ አያሌው ከሙስና ጋር ብዙም ንክኪ የለውም (በነገራችን ላይ የብአዴን ዋነኛአመራሮች ለሙስና ሩቅ እንደሆኑ በወሬ ደረጃ ይሰማል፤ ግና! ይህንን እንደምን ማመን ይቻላል? …በርግጥ በክልሉ በተዘዋዋሪ መንገድ የጀነራል አበባው ታደሰ ነው ከሚባለው ባለ አራት ፎቁ ‹‹አልዋቅ›› ሆቴል ሌላ በወሬ ደረጃ የአመራር አባላቱ ንብረት የሆነ አላጋጠመኝም፤ ነገር ግን እኔን አላጋጠመኝም ማለት ሰዎቹ ንፁሃን ናቸው እንደ ማለት አይደለም)

አቶ በረከት እና አዲሱ

በትግራይ ሕዝብ ስም እየነገደ፣ ለህወሓት አመራር አባላትና ቤተሰቦች ብቻ መምነሽነሺያ የሆነው ‹‹ኤፈርት››ም በእንዲህ አይነት መልኩ ለውጭ ድርጅቶች ድርሻ እንዲሸጥ ካልተገደደ በቀር ለቁጥጥር አስቸጋሪ ሆኖ መቀጠሉ ሳይታለም የተፈታ እውነታ ነው፤ ይህ ሁኔታም የፖለቲካ ሥልጣን የጨበጠ ሁሉ የቻለውን የሚዘግንለት ከመሆን የሚተርፍበትን እድል ያመቻችለታል (በነገራችን ላይ እንደሚወራው የብአዴን አመራሮች ወደ ሙስና አለመግባታቸው እውነት ከሆነ፣ ምክንያቱ ጠፍጥፎ የሰራቸውን ህወሓት በመፍራት ብቻ ነው ሊሆን የሚችለው፡፡ በግልባጩ ህወሓት በኢትዮጵያ ሰማይ ስር የሚፈራው የለምና እንዲህ እንደቀለደ በሚቀጥለው ወር የተመሰረተበትን 39 ዓመት ለማክበር ሽር-ጉዱን ከወዲሁ ተያይዞታል)

ሌላው የብአዴን አመራሮች አስገራሚ ታሪክ ከዋነኞቹ መካከል ታምራት ላይኔ፣ በረከት ስምዖን፣ አዲሱ ለገሰ፣ ሕላዊ ዮሴፍን… የመሳሰሉት የትዳር አጋራቸውን ያጩላቸው አንዲት ሴት መሆናቸው ነው፡፡ እኚህ የዋግ ኡምራ ተወላጅ በታጋዮች ዘንድ ‹‹ማዘር›› እየተባሉ ሲጠሩ፣ ኢህአዴግ ውስጥ ባሉ አንዳንድ አሽሟጣጮች ደግሞ ‹‹ጣይቱ›› በሚል ቅፅል ስም ይታወቃሉ፤ ይህ ስያሜ የአጼ ምንሊክ ባለቤት የነበሩት እቴጌ ጣይቱ ታላላቅ መኳንቶችን እየመረጡ ከቅርብ ዘመዶቻቸው ጋር ያጋቡ ነበር ከሚለው ትርክት የሚነሳ ነው፡፡ የሆነው ሆኖ ይህንን ኩነት ጉራማይሌ የሚያደርገው የ1993ቱን የህወሓት ክፍፍል ተከትሎ የብአዴን መሪዎች ‹‹ቦና-ፓርቲዝም››ን በአደባባይ ሲያወግዙና ሲተቹ መስማታችን ነው፡፡

(ቀሪውን ጉራማይሌ የፖለቲካ ወጋችንን በሚቀጥለው ሳምንት እመለስበታለሁ)

ከሙሼ ሰሙ

ከመርህ አኳያ ማንኛውም መንግስት የኢኮኖሚ ስርዓቱ ልማታዊም ሆነ ሊብራሊዝም ፋይዳው የሰውን ልጅን ቁሳዊና መንፈሳዊ ልማት ማረጋገጥ ነው፡፡ እንደ ፋሺዝም ካሉ ለሰው ልጅ ጠር ከሆኑ የፖለቲካ ፍልስፍናዎች በስተቀር የመንግስታት ርዕዮተዓለም ከየትኛውም የፍልስፍና ማዕከል ቢነሳም ዴሞክራሲያቸው በይዘትም ሆነ በቅርጽ ዴሞክራሲያዊ ሊሆን እስካልቻለ ድረስ ቁሳዊና መንፈሳዊ እሴትን ለሕዝብ ማድረስ አይቻለውም፡፡ እያንዳንዱ ስርዓት በቅርጽና በይዘት ዴሞክራሲያዊ ሆኖ ለመገኝት መሰረታዊ መገለጫው የሆኑት ሃሳብን በነጻነት የመግለጽ፣ ኢኮኖሚያዊና ፖለቲካዊ ነጻነት፣ የስልጣን ክፍፍል (Separation of power) የመሳሰሉ እሴቶቹ ተግባር ላይ መዋል አለባቸው፡፡ ሃሳብን በነጻነት የመግለጽ መብት ከሚንጸባረቅባቸው መሰረታዊ መገለጫዎቹ መካከል አንዱና ዋነኛው ደግሞ የሳንሱር ስለት የማይጎበኛቸው፣ መረጃ ያልተራቡ፣ የማይዋከቡ ነጻ ፕሬስና የሕትመት ውጤቶች መኖራቸው ነው፡፡

Read full story in PDF /ሙሉውን ለማንበብ እዚህ ይጫኑ

ከመኳንት ታዬ(ደራሲና ገጣሚ)

መሬት ከሠው ልጅ ጋር ቁርኝት ካደረገችበት የዘመን አመታት ከዚህ ግዜ ጀምሮ ሀጥዑ ነበር። ከዚህ ግዜ ጀምሮ ፃዲቅ አልነበረም ብላ ለፈጠራት ያማረረችበት ርዕስ አልተፃፈም።መሬት ከአፈር አፈር ከሰው ልጅ አለና እንዲህ ባለ የእድገት ርዝማኔ ውስጥ የትዬእለሌ የሆኑ በክንዋኔዎች ተካሂደው ዘመነ ፍዳ አልፎ ዘመነ ድህንነት ተተክቶ እንደየ ግዜው ብልጠትና ጥበት ብሎም እድገት እየተራዘመ መጥቶ ዛሬ ላይ ደርሰን። ዛሬ የሰጠንን ጨምረን ሸክፈናል።

እንደ መግቢያ ከላይ ያለውን ካልኩኝ በሗላ አርቆ ለማየት ግመል ጀርባ ላይ መቀመጥ ያስፈልገናል ወይስ በአይነ ህሊናችን ቅርቡንና እሩቁን ጅምሩንና ጭርሱን፤ እየሆነ ያለውንና መፂውን መተለም በእውኑ ከእኛ ያለ ገንዘባችን አልነበረም ወይ?የዚህ ሁሉ ጥያቄ ባለቤቱ እራሱ የእኛ ሠው ይሆናል።ፅሁፋችን አማርኛ ፀሃፊው ኢትዮጲያዊ እንደመሆኑ መጠን ጉዳዮቹ እኛን ይመለከታል። ሥለእኛም ያሳውቃል። ስለዚህ በዝርዝር አጠር በላ ዝርዝር ከተከመረው ጉዳያችን ለመቀነት የሚበቃውን ጥጥ እንፍተል።

ፖለቲካችንን

ፖለቲካችን ልክነቱ በቋንቋችን በባህላችን በአጠቃላይ በኢትዬጲያዊ ስልጣኔአችን ብሎም በትውልድ መሃከል ባለ የእድሜና የአስተሳሰብ ደረጃ መሆኑ ይገመታል። የጠነከሩት ክሮች ለጋቢ ሲበቁ የነተቡት ተበጥሰው ከመንገድ እየቀሩ የሸማኔው ቆሻሻ ሆነው ተጠርገው ይወጣሉ። ይሁን እንጂ ለፈታዩ ክሮች ሆነው ቀሰሙን ሞልተው ሸማኔው ጋር ደርሰው እንደነበር ይታወሳል።ይሁንና እንዲህ ባለ ጥሎ ማለፍ ጫወታ ሸማኔው በየፈርጁ ለብሶ ውበቱን ትውልድ እንዲጠቀምበት እንዴት እና በምን ምክንያት ከትከሻ ትከሻ እንዴት መተላለፍ እንዳለበት ፖለቲካ እራሱ ገዢ መሬት አለው። ሆኖም ግን የፖለቲካው ሸማኔ ድርና ማጉን እየመረጠ ፋሽኑን እየቀየረ ለገበያ ማቅረብ ያለበትና ከባለፈው ስራውና አሁን እየሰራ ካለው ገበያተኛ የወደደውን ወይም በርከት ያለ ሸማች ያለውን ማቅረብ ግድ ሳይለው እንደማይቀር ፖለቲከኛ ሆኜ ባላየውም የማነበው አልጠፋምና ሳይበዛ የተገነዘብኩ ይመስለኛል።

ታዲያ የተከበረው የፖለቲካ ጥበብ ከምን ተነስቶ ምን መድረስ አለበት የሚለውን በሚሊዬዎን ለሚቆጠሩ አዋቂዎች ለመንገር አይዳዳኝም። ግን ለቀባሪው ማርዳት የሚለውን እንኳን ትተን፤ ሊያረዳ የሚመጣ ካለ ያልቀበረም ማስታወስ ይችል ስለመሰለኝ ነው። እንደማለዘቢያነት የእኛ ሃገር ፖለቲካ ጫወታ መንቹ ሲወረወር ብዙ ግዜ የሚያርፈው የትውልድ መስመር ላይ እየሆነ መፎረሹ አልቀነስ አለንሳ። እንደ አብነት የትላንቱ ደርግ. በኢሃፓ ሰበብ ኢትዮጲያ መቼም ቢሆን ልትተካቸው የማትችለውን ትውልድ እንዳጣች ታሪክ ይዘግብልናል። የአሁኑ ደግሞ ከዛሬ ጀምሮ አስከ ነገ የምታጣውን እየሰራ ነው ።የነገው ደግሞ ምን ሊሆን እንደሚቺል መገመት ያስቸገራል። “ያልዘሩት አይበቅልም “ብዬ ለመናገር ፈራለሁ። ምንአልባት ድንጋይና ድንጋይ ሲፋጭ እሳት ይፈጥራልና እርሱም ከነደደ ከበርሃንነቱ በዘለቀ ትውልድ አብስሎ የሚበላበት ይሆን ይሆናል።የሗለኛውና የፊተኛው ድንጋዮች ታገጭተው የፈጠሩት እሳት።ወደፊት ተራምዶ የታሻለ ገመድ የማይስብበት ነገር አለ አልልም ።ይታየኛል እና።

ግን የእኛ ሓገር ፖለቲካ ፤እንደምጣዳችን ፤እንደ እንስራችን አፍ እንደ ሌማታችን ፤ክብ ክብ የመሆኑ ሚስጥር ይሆንን? ኳስ አንድ አንግል መያዝ አቅቶአት ዘመኑ እና ትላንቶቹ ተቀይረው የዛሬዎቹ ቢመጡም ትውልድ ለነገ እንደ ግብ የሚቆጥረው ያጣ ይመስላል። ዘመኑ ሲሻገር፤ ትልቅ ጉዳይና መልካም ቢሒል ይዞ መሻገር ይፈልጋል። ሂሳቡ ሲሰላ በአስተሳሰብ + የህዝብ ስልጣኔ + የህዝብ ብዛት ውጤቱ አንድ በጣም የተሻለ ነገር መሆን ነበረበት ። ግን ያ የለም። ታዲያ ምን አለ፤ “አዲስ ንጉስ እንጂ ለውጥ መቼ መጣ “? ቦታ ቀይሮም የበቀለበት ቦታም ቢሆን “ስምና ምን አልባት ብሔር ቀይሮ ያው ያለውን መተወን። “ሺ ቢታለብ ያው በገሌ”።

ግን አስከመቼ? ሌላ ጥያቄ። ያኔ በሗለኛው ዘመን ከሚኒልክ ወደ ሐይለስላሴ ስንሸጋገር በዘመኑ ያልነበረውን ነገር በመጨመር የተሻለ እየሆነ ዛሬ የምናነሳው ነገር አገኘን። ውሕደቶቹም ከደርግ ወደ ኢሕዴግ እያለ መጣና ትውልድን እንደ ግራዋ ማጣንት በሩቅ የሚያስሉት እሴቶች የሚታዩ ይመስለናል። አበስኩ ገበርኩ አለ የሐገሬ ሰው። በዚህና በዚህ ምክንያት 1+1 በስምምነት በሚመጣ እውነት መሃከልና 1+1 ከእውነት በተገኘ አንድነት በሚነሳው ጥግ የማይስቡት ርዝመት ተከስቶ እውነት የሆነውን እምነት ትላንት የነበረው አለንጋ እጅና ደጅ ቀይሮ ስለመታው ወይም እየመታው ግርፍ ያረፈበት ሰንበሩ እየባሰ መጣ። በዚህ ሁነት የእኛ ሐገር ፖለቲካ ከየት ተነስቶ የት ሊደርስ ነው? ብሎ ዘመኑ ሲጠይቅ መላሹ ማነው?

እምነታችን

በዚህ ርዕስ ሐላፊነቱን ለመውሰድ እኔው አለሁበትን እምነት ብቻ ላንሳ። የ ኢ/ኦ/ተ/ቤ ክርስቲያንን።

መጀመሪያ ቃል ነበር ። ቃልም በእግዚአብሔር ዘንድ ነበር። ቃልም በእግዚያሐብሔር ዘንድ ነበር(ዮሃ1፤1) እንዲህ እያለ ሲጀመር ሲፈፅምም መያዣ ያደረገው ፈጣሪውን እንደሆነ ለምስክርነት ከገነት የተባበረረው አዳም አሁን እራሱን እያባረረ እስከሚኖርባት ዘመን ድረስ ከአምላኩ ጋር ቁርኝት ያደረገባትንና የጌታችን የመድሀኒታችን ደሙ የነጠበባትን ደጀ ሠላምን እንደ መሰላል ተጠቅሞ በቅዱስ ስራውና በንስሃው ዘውትር እየወጣና እየወረደ እየተገለገለባት ይኸው አለ። ስለዚህ በአሁኑ ሁነት የሐጢያት ደረባ ፈርሶ አከባቢውን ሲያቆሸሸ ማየት የአማኞች ፍቃድ አደለም።እርግጥ ነው አማኞቹ እኛው ከሃዲዎቹ እኛው ሥለሆንን እኛን ብቻ ማየቱ ፅሁፌን እድሜ ሥለሚያራዝምልኝ ከእኛው ጋር እየታገልኩ ላብቃ።

እንዲህ ሆነ። አለቃ ገብርሃና የታባሉ የሗለኛው ዘመን አስቂኝ (ኮመዲ) በአንድ ወቅት የሆነ ቦታ ላይ እክል እንዲገጥማቸው ተደርጎ ነበርና ያንን ለማምለጥ እንዳውራ ደሮ ጮኹ ተባለ። (ዛሬ ቢኖሩ ደሞ ግራ ሲገባቸው እንደ ሲካካ ዶሮረ ይጮኹ ነበር) በዚህ ግዜ ነገር ያዘጋጀው ሰው ከምሃከል ተነስቶ “አለቃ ምነው?”ቢላቸው “አለቃም ለዚህ ሁሉ ዶሮ አውራው እኔ አደለሁም ወይ? አሉ ይባላል ።ቕድስት ቤተክርስቲያንም እንዲሁ ናት።ለእኛ ከጥበብ ጋር የመኖር ሚስጥር፤ካባሕላችን ጋር የመኖራችን ሚስጥር አረ ስንቱ፤ ብቻ ከእኛነታችን ጋር የመኖራችን ሚስጠር ፤የኢትዮጲያውያን ከብዙ ማሸነፍ ጋር የመኖራቸው ዘዴ ቅ/ቤተክርስቲያን ናት ።በዚህ ሁሉ ሁነት ውስጥ ግን ገረገራውን ተሻግሮ መቅደሱ የገባውን ፈተናዋን ሳናነሳ አናልፍም።በጣም ጥቂት እንደው ለአሉታ ለተወሰኑ ማይክሮ ሰከንዶች የሚበቃውን እናውጋ።

የጎደላት ሳይኖር ያልጎደለባቸው ልጆቿ ያጎደሉባት እና ጎደለ ብለው አደለ አጎደልን ብለው አደል ብቻ እንዲሁ በዋል ፈስስ ሆንን። ይሄም ያልፋል አይባል ነገር ፈተናው እመቅደስ ድረስ ሰተት ብሎ ገብቶ ግራ ማጋባት ከጀመረ ቢቆይም ባሳለፍናቸው 20 አመታት ደግሞ በአይነቱ የተለየ ሆነ። መንገድ ላይ ስንመጣ ከሚገጥመን ነገር ጀምሮ ቤተ መቅደስ አስክንደርስ ድረስ ያለውን ጨምረን ልናስቀድስ ስንቆም በየልቦናችን ኪስ ገብቶ ሰው የዳቢሎስን ስም ተክቶ እከሌ እንዲህ አደረገ እንጂ ሰይጣን አሳሰተው፤ በስህተት ካልሆነ የማይባልበት ደረጃ ደረስን።ይኸም ይመስላል ዘመን አመጣሽ ወረረሸን ከሊቅ አስከ ደቂቅ ተናፍሶት አዲሱ ፕሮቴስታናዊ አካሄድ ፖለቲካን ካባ አድርጎ ቤ/ክ ይዛ የመጣቸውን መንገድ ለማቋረጥ የትውልድን አመለካከት ሲቆፍር ይስተዋላል። ይህ አካሄድ ደግሞ ወዴት ያመራናል? በእውኑ ልዩነታችን በማመንና ባለማመን ውስጥ ነው ወይስ መፍታት በሚቻልና በማይቻል ጉዳይ?። ይህ ከሆነ እሩቅ ሳንሄድ ትላንት እግዚያብሔር የለም ያሉትን አስታውሶ ዛሬ ኦርቶዶክስን ማጥፋት ግባቸው ከሆኑት ጋር ኩታ ገጠም እንሆናለን ያሰኛል። ስለ እምነታችን የሚለውን ስናነሳ ስንዱ እመቤት እንደሆነች አውግቼአችሁ ነበር። አዎ አሁንም ናት። ግንሳ ቀሚስ ለብሶ የገባውን የመንግስት መዳፍ ድምጿን ሊሰሙ የመጡትን በጎቿ በእረኛዎቿ ድክመትና ቀንዳቸው ከውበታቸው በተላለፈባቸው በጎቿ አማካይነት ከበረት የሚወጡትን ቁጥር እየጨመረ መጥቷል ።በዚህ ሁኔታ ሩጫው ወዴት ነው ?።መጨረሻውስ ምንድ ነው ? ከገረገራው አልፎ እስከ ቤተ መቅደስ በሚሠራው ስህተት አዲሱ ፕሮቴስታናዊ ፖለቲክስ እጅህ ከምን? በእውኑ እምነት ወይስ በእምነት ስም የማህበረሰብ ስብስብ። አዋጭነቱስ አስከምን ድረስ ነው? እምነት ከሆነ በመላው አለም የምንገኝ ኦርቶዶክሳዊያን (በተለይ በውጭ ሃገር)የሚወክለን የመጽሃፍ ቅዱስ ቃል ጠፋ ወይስ ዳግም ክርስቶስ እስኪመጣ እንጠብቅ?።

እርግጥ ነው በዚህ ዙሪያ የሚደረግ ንግድ ቢሆን ቢሆን “ቁርበት ነጋዴ ምን ትነግዳለህ ትርፍህ ምንድነው ዘጭ ዘጭ”ይሆናል :፡ግን ደሞ ጠላት ዳቢሎስ ሰዎችን ለመፈተን ምክንያት የሆነው ወንድም/እህት(ወገኖች) መዳን አይገባቸውም ወይ ? እነዚህን እና ሌሎቹን ጥያቄዎኦችን የሚመልስ እራሱ የተባረከ ነው። ብዬ ጥያቄው ብዙ ምላሹ ብዙ የሆነውን ጉዳይ ልቋጭ።ስጀምር መጀመሪያ ቃል ነበረ (ዮሃ1፤-1) አሁን ደግሞ ቁ14 ላይ ሄደን ቃልም ስጋ ሆነ ፀጋና እውነትንም ተሞልቶ በእኛ አደረ”የሁላችንም የፀጋው ባለቤት መሆን ከሚመጣው ጥፋት ለመዳንና ከአሮጌ ደፈተራችን ላይ እያነሳን አዲስ የቤት ስራ ለትውልድ በመስጠት የዳቢሎስ ስም በእኛ እንዳይተካ መጠንቀቅ የግድ ሳይለን እንዳልቀረ መንፈሴ ያሳሰበኝን ለማለት ወድጄአለሁ።

ባህላችን

ባሕላችን እና ቋንቋችን ከሌላው አለም ትንሽ ለየት እንደሚያደርገን ሁሌም የምናወሳው ነው። በዚህም አንዳች የተለየ ነገር ሲገጥመን ምነው ኢትዮጲያዊ አደለህም/አደለሽም ወይ እንባባላለን። ታዲያ” ወርቁ ቢጠፋ ሚዛኑ አልጠፋምና” በዚህ ምክንያት “ይሉኝታ” የሚባል ግርማ መጎስ የሆነን ቆባችን አለን። ይህን ስናወልቅ ጦሩ የተሰበረበት አዳኝ እነሆናለን። በዚህ ሁኔታ እኛንም በስህተታችንና በይሉንታ ማጣታችን ሊከሰንና ሊበላን ከሚችል የህሊና አውሬ ለመዳን መፍተሔውን ገንዘብ ብናደርግ። አውሬዎቹን ለመጥቀስ ያህል ፤እርስ በእርስ መናናቅ ዘረኘነት፤ ጎጠኝነት መከፋፈል በአሁኑ ግዜ ጥርሳቸው ከሾሉት አውሬዎች ውስጥ ናቸውና። ታዲያ እንዳይንዘላዘል አድርጎ አዝሎ መዞሩ ወዴት ያደርሰናል? ውርስስ እናድርገው ብንል ይጠቅማል ወይ? ሁሉም እራሱን ይጠይቅ። በካይነቱን እና በቶሎ መራባቱን አውቆ ተፈጥሮ እና ሐይማኖት ብሎም እናት ኢትዮጲያ ካደለችው ጥቂቱን በመጠቀም የባህላችንን ክብሩነቱን ጠቀሜታውን ከወሬ ባለፈ ብናሳይ እንዴታ የተዋበ ነው።

እውነት ነው የርዕሱ ስፋት እንዲህ በጥቂት ብለውት ወይም ተፅፎ የሚያበቃ አደለም። ለመወያየት ታህል “ያለውን የሰጠ ንፉግ አይባልም ” ነውና ልብ እንበል።

ቸር እንሰንብት።

የመምህራን ማስጠንቀቂያ …
ሰሞነኛው የጅዳዎች ጉዳይ የመኖሪያ ፈቃድን በማስተካከል ዙሪያ ቢሆንም ከ 3000 (ከሶስት ሽህ) በላይ ታዳጊዎችን የሚያስተናግደው የጅዳው አለም አቀፍ ት/ቤት አሁንም አደጋ ላይ መሆኑን እየሰማን ዝም ብለናል! ከሳምንታት በፊት መምህራን አመጽ አድርገው ነበር ። ከቀናት በፊትም 25 መምህራን ስብሰባ ተቀምጠው ፣ በአንድ አቋም ጸንተው ጠንከር ያለ የአቋም መግለጫ አውጥተዋል። ላለፉት 8 ወራት ጉዳያቸው በትምህርት ቤቱ ባለቤት በኮሚኒቲው ጉዳያቸው ቢያዝም እስካሁን ከወሬ ያላለፈ አርምጃ አለማየታቸውን ገልጸዋል። 25 ቱ መምህራን ለትምህርት ቤቱ አስተዳደር ፣ ለኮሚኒቲውና ለጅዳ ቆንስልና ለወላጅ መምህራን ህብረት ባስገቡት ደብዳቤ እስከ ቀጣዩ ሳምንት የሁለተኛው የትምህት አጋማሽ መጀመሪያ የመኖሪያና የስራ ፈቃዳቸው ተስተካክሎ ካልተሰጣቸው በማስተርማር መደበኛ ስራቸው እንደማይገኙ በላኩት የማስጠንቀቂያ ደብዳቤ ማስጠንቀቃቸውን በእጀ የገባው ሰነድ ያመላክታል !

የወላጅ መምህራን ህብረት ስብሰባ ጥሪ …
“ወላጅና መምህራን ህብረት ” በሚል ካች አምና በመንግስት ትዕዛዝ የወላጅ ኮሚቴን የተካው ኮሚቴ በትምህርት ቤቱ ዙሪያ ለመምከር ለነገ ሃሙስ ስብሰባ ጠርቷል። ኮሚቴው የሳውዲን የምህረት አዋጅ ማለቅ ተከትሎ የጅዳ አለም አቀፍ ትምህርት ቤት ለሳምንት ሲዘጋ የሚወክለውን ወላጅም ሆነ መምህራኑን ብሎ ድምጹን አላሰማም ። ትምህርት ቤቱ ካንድም ሁለት ሶስቴ በመምህራን ስራ ማቆም አድማ ሲናጥ ፣ ከፍተኛ የማህበረሰቡ መዋዕለ ንዋይ ከመጋረጃ ጀርባ ለሚደረጉ የመምህራን እና ሰራተኛ ዝውውር መባከኑ ሲሰማ የዝሆን ጀሮ ስጠኝ ማለቱ አይደንቅ ይሆናል ። የመንግስት ሃላፊዎች ትኩረትና ጥበቃ የማይደረግለትን የትምህርት ማዕከል ህልውና ለማስጠበቅ ስብሰባ መጥራትና ወላጁን ባለማማከሩ ተወቃሽ ከመሆን ግን አላመለጠም። ለሚታየው እንግዳ ፣ ለሚሰማው ባዳ መሆናቸው ያስከፋው ወላጅ ከትናንትም ዛሬ ተስፋ ቆርጧል።
ዛሬ የወላጅ መምህራን ህብረት ተብየውን ምን እንዳሰናከለው ፣ ምን እንዳሽመደመደው መስማት ባያጓጓም የወደፊት የወላጁን ፣ የመምህራንንና የታዳጊዎችን ትምህርት ቤት አደጋ ላይ መውደቅ እያየ ስለያዘው አቋም መስማት ጓጉተናል። ማስታወቂያ ባወጣ በሳምንቱ ፣ ስብሰባውን ሊያደርግ ቀናት ሲቀሩት ደግሞ ዛሬ ምሽት የህብረቱ አመራሮች በጅዳ ቆንስል መስሪያ ቤት ሃላፊዎች ለአስቸኳይ ስብሰባ ተጠርተዋል ። አሁንም ኮሚቴው በዚህ ስብሰባ ምን በል ሊባልም ሆነ ከወላጅ መምህራን ጋር በሚደረገው ስብሰባ ላይ እንዳይነካ የሚፈለገውን ቦታና እንዳይታለፍ የሚፈለገው የቀይ መስመር ገደብ ምን ሊሆን እንደሚችል አንገምትም ። ብቻ ሁነኛ ባለቤት አጥቶ አንደ ስደተኛው ተገፊ ወገን ለሚከላተመው የ3000 ታዳጊዎች ትምህርት ቤት መጻኢ ህይዎት ወላጁ በስብሰባው በመሳተፍ መምከር ይኖርበታል ።
በመግስት ሊደራጅ ያታቀደው ኮሚኒቲ …

ዛሬ ያለው ኮሚኒቲ በአዲስ የመተኪያው የምርጫ ጊዜ በቆንስል መስሪያ ቤቱ ትዕዛዝ ተላልፏል ። የሚተካው ኮሚቴ ደግሞ የሚደራጀው በመንግስት እንደሆነ እየተነገረን ነው ። የምርጫው መዘግየትም ዋናው ምክንያት ይህ እውነት መሆኑ ቆንስል መስሪያ ቤቱ ከመካከለኛው ምስራቅ አገኘሁ ያለውን ሞዴል የኮሚኒቲ ህግና ደንብ ረቂቅ ጊዜውን ለጨረሰው ኮሚኒቲ ይፋ አድርጎታል። ቅንነት በሌለበት መንደር በወረቀት ላይ በሰፈረ ህግና መመሪያ ለወጥ ያማጣ ይመስል የማይገባ ስራ መሰራት ተጀመሯል። የሚጠፋውን ጊዜና የሚባክነውን የማህበረሰብ ንብረት ብክነት ነዋሪው ህብረት ፈጥሮና ማህበሩን ከፖለቲካና ከድርጅት አደረጃጀት ጣለቃ ገብ ሂደት በማስቆም ነጻ ካላወጣው አደጋው የከፋ እንደሚሆን ጥርጣሬው ያየለብኝ ለእኔ ብቻ ቢሆን መልካም ነበር ። ግነወ አይደለም ። ብዙ ነዋሪ አዲሱን አካሄድ አልወደውም ።

ኮሚኒቲውን በአንድ ባንዴራ ስር ከማደራጀት ተወጥቶ በብሔር ብሔረሰብ ስብጥርና የፖለቲካ ድርጅት ሰወች በኮሚኒቲው በማሰግሰግ የሰራነው ስራ እንዳላዋጣን እናስተውለው። ወላጁም ሆነ አብዛኛው የጅዳና አካባቢው ነዋሪ ለአመታት የራቀው ኮሚኒቲ የጥቂቶች መፈንጫ ከሆነ ወዲህ የሆነውን ቆም ብለን እናስብ ! እናም ቢያንስ በልጆቻችን ትምህርት ቤትን ህልውና ለማስጠበቅ ኮሚኒቲውን ሊውጠው ከተዘጋጀ ክፉ አውሬ አፍ ለማዳን እንረባረብ ! በኮሚኒቲውና በትምህርት ቤቱ ዙሪያ በሚደረጉ ስብሰባዎች ንቁ ተሳትፎ በማድረግ የልጆቻችን ትምህርት ቤት ለመታደግና ለህልናው ወሳኝ የሆነውን ኮሚኒቲ ከወደቀበት አዘቅት አውጥተን ለብሩህ ተስፋ ሂደቱ እንታደገው ፣ እናጎልብተው ! ወላጅና መምህራን ህብረት በጠሩት ስብሰባ ተሳታፊ እንሁን ፣ በነጻነት ሃሳባችን እናንሸራሽር ! የልጆቻችን ትምህር ቤተችን ከአደጋ እንታደገው ! ይህ ማንም የማይገሰው መብታችን ነውና!
ጀሮ ያለው ይስማ !
ነቢዩ ሲራክ

ቫቲካን ከሙሶሊኒ ጋር ስለ ነበራት ሕብረት
ስለ ዴሽነር መጽሐፍ፤ በኪዳኔ ዓለማየሁ

ይህ ጽሑፍ የሚያተኩረው ዋናው ምንጩ በሆነው፤ እ.አ.አ በ2013 (2006 ዓ/ም) ታትሞ ለንባብ በደረሰው፤ ካርልሔንዝ
ዴሽነር (Karlheinz Deschner) “እግዚአብሔርና ፋሺሽቶቹ – የቫቲካን ሕብረት ከሙሶሊኒ፤ ፍራንኮ፤ ሒትለርና ከፓቬሊች
ጋር” “God and The Fascists – The Vatican Alliance with Mussolini, Franco, Hitler, and Pavelic” በተሰኘው
መጽሐፍ በተካተተው ማስረጃ ላይ ነው። የጽሑፌ ዓላማም በፋሺሽቶች ኢትዮጵያ ላይ ስለ ተፈጸመው እጅግ መራር የጦር
ወንጀል፤ የቫቲካንና የሙሶሊኒ ግንኙነት ምን ይመስል እንደ ነበር ደራሲው ተመራምሮ ያቀረበው ማስረጃ በኢትዮጵያውያን
ዘንድ ሰፊ ግንዛቤ እንዲያገኝ ለማድረግ ነው። ስለዚህ፤ ደራሲው ቫቲካን ከሒትለር፤ ከፍራንኮና ከፓቬሊች ጋር ስለ ነበራት
ግንኙነት ያቀረበውን ማስረጃ በዚህ ጽሑፌ አላካተትኩትም።

እንደሚታወቀው፤ በሙሶሊኒ ትመራ የነበረችው ፋሺሽት ኢጣልያ፤ በቫቲካን ያልተቆጠበ ድጋፍ፤ ኢትዮጵያ ላይ
በፈጸመችው የጦር ወንጀል አንድ ሚሊዮን ኢትዮጵያውያን ከመጨፍጨፋቸው በላይ 2 000 ቤተ ክርስቲያኖችና 525 000
ቤቶች ወድመዋል። ሌላም እጅግ አስከፊ ግፍ ተፈጽሟል።
በዓለም-አቀፍ ሕግ በተከለከለ የመርዝ ጋዝ ጭምር በመጠቀም ፋሺሽቶች በፈጸሙት የጦር ወንጀል፤ ቫቲካን ስለ ነበራት
ሚና በተለይም መሪዋ ስለ ነበሩት ፖፕ ፓየስ 11ኛና ፋሺሽቱ ሙሶሊኒ ሕብረት በብዙ ማስረጃ ተረጋግጧል። በበኩሌ ከዚህ
ቀደም ባቀረብኳቸው መጣጥፎች፤ እነአልቤርቶ ስባኪ (Alberto Sbacchi, “Ethiopia Under Mussolini”) አቭሮ
ማንሐታን (Avro Manhattan: “The Vatican in World Politics”), ሥዩም ገብረእግዚአብሔር (“The Symphony of
My Life”) ወዘተ. መጽሐፎች እንዲሁም ታዋቂ በሆኑ ጋዜጦች (New York Times) እና (Manchester Guardian)
የቀረቡትን አስተማማኝ ማስረጃዎች አካፍያለሁ። በተገኙት ማስረጃዎች ሁሉ ፖፕ ፓየስ 11ኛ ከሙሶሊኒ ጋር በነበራቸው
ፖለቲካዊ ቅርበትና የመጠቃቀም ሥልት፤ “ላተራን” (Lateran) የተሰኘ ውል ተፈራርመው ሲደጋገፉ እንደ ነበር፤ ፖፑ
ራሳቸው የኢጣልያን ንጉሥ፤ ኡምቤርቶን “የኢጣልያ ንጉሥና የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት” ብለው የባረኳቸው መሆኑን፤
የቫቲካን መሪዎችና ካሕናት የፋሺሽቱን ጦር መባረካቸውን በተጨባጭ ማስረጃ ፍንትው ብሎ ቀርቧል።
ፖፕ ፓየስ 11ኛና ሙሶሊኒ እጅና ጓንት ሆነው እንዲተባበሩ ያመቻቸላቸው ዋናው መሠረታዊ ምክንያት ሁለቱም መሪዎች
ለዲሞክራሲ፤ ለሕብረተ-ሰብዓዊነትና ለኮሙኒዝም ይጋሩት የነበረው ጥላቻ ነበር። በአበው አነጋገር፤ “የጠላቴ ጠላት፤ ወዳጄ
ነው” በሚለው ሰንካላ መርሆ ይመሩ ነበር ማለት ነው።
የ”እግዚአብሔርና የፋሺሽቶቹ” ደራሲ፤ ካርልሄንዝ ዴሽነርስ ምን ብሏል?
1ኛ/ እ.አ.አ ከ1922 በፊት፤ ቫቲካንና የኢጣልያ ፖለቲካ ፓርቲዎች ተጻራሪዎች ነበሩ። ቫቲካን ባንድ በኩል ስትሆን
በሌላ በኩል፤ የሶሺያሊስትና የኮሚዩኒስት ፓርቲዎች ሐገሪቱን ለመቆጣጠር ይፎካከሩ ነበር። በተለይ ሙሶሊኒን
በተመለከተ፤ በጊዜው እሱ በእግዚአብሔር የማያምን፤ እንዲያውም ስለ ክርስቶስ ተገቢ ያልሆኑ ቃላት በጽሑፍ ያቀርብ
እንደ ነበረና ይህንን ሁኔታ የተገነዘቡ ሌሎች ጸሐፊዎች በካቶሊክ ቤተ ክርስቲያንና በፋሺሽቶቹ መሀል ምሕረት የሌለው
ግጭት ሊከሰት እንደሚችል ይተነብዩ ነበር። (ገጽ 28-29)
“Mussolini was certainly an atheist. His first essay, published in 1904 and titled “There is No
God.” was about the nonexistence of God…..” (p 28) (ትርጉም፤ ሙሶሊኒ በእርግጥ በእግዚአብሔር
የማያምን ሰው ነበር። (እ.አ.አ.) በ1904 ያሳተመው “እግዚአብሔር የለም” የተሰኘው የመጀመሪያ ጽሑፉ ስለ
አምላክ አለመኖር ነበር።)(ገጽ 28)
2ኛ/ እ.አ.አ በ1921 ግን ሊከሰት የሚችለው ግጭት ቀርቶ ፋሺሽቶቹ ባወጡት መግለጫ፤
“…the Fascist leader announced “that the only universal idea that exists in Rome today is
the one that emanates from the Vatican.” (p. 29) (ትርጉም፤ የፋሺሽቱ መሪ (ሙሶሊኒ)፤
“ባሁኑ ጊዜ በሮም የሚገኘው ዓለም-አቀፋዊ አስተሳሰብ ከቫቲካን የሚመነጨው ነው።” በማለት
አስታውቋል። (ገጽ 29)
ስለዚህ፤ አኪሌ ራቲ (Achille Ratti) በመባል ይታወቁ የነበሩት የካቶሊክ ካርዲናል እ.አ.አ የካቲት 5 ቀን 1922
(February 5, 1922) ፖፕ ፓየስ 11ኛ (Pope Pius XI) ተሰኝተው እንደ ተመረጡ ሙሶሊኒ ከሁለት ጓደኞቹ ጋር
በእለቱ ወደ ቅዱስ ጴጥሮስ የቫቲካን አደባባይ በመሔድ የተሰማውን ጥልቅ ስሜት አንጸባርቆ ነበር። ከጥቂት ጊዜ
በኋላም ሙሶሊኒ በጻፈው ደብዳቤ ለፖፕ ፓየስ የነበረውን አድናቆት እንዲሁም በፖፑና በኢጣልያ መሀል
የነበረው ግንኙነት እንደሚሻሻል አስተያየቱን ገልጾ ነበር። (ገጽ 29፤ ምንጭ (Neisser Zeitung, March 12, 1929)
የሙሶሊኒ ድርጊት ግን ሃይማኖተኛ ወይም ካቶሊካዊ በመሆኑ አልነበረም። እንዲያውም፤ ሃይማኖት ንጉሦችና
ጨቋኞች ለሥልጣናቸው የሚጠቀሙበት መሣሪያ መሆኑን ያምን ነበር።
“But on the other hand, Mussolini knew that religion, as he had himself stated in his
first atheist piece of writing, is “a trick of kings and oppressors to keep their subjects
and slaves under control” (p. 30) (ትርጉም፤ በሌላ በኩል፤ በሙሶሊኒ እውቀት፤
በመጀመሪያው የኢአማኝ ጽሑፉ፤ “ሃይማኖት ንጉሦችና ጨቋኞች ሕዝቦቻቸውንና
ባሪያዎቻቸውን በቁጥጥራቸው ስር ለማድረግ የሚጠቀሙበት ማታለያ” መሆኑን አትቶ ነበር።)(ገጽ 30)
3ኛ/ ካርዲናል አኪሌ ራቲ፤ ለፖፕነት ከመመረጣቸው በፊት እ.አ.አ. በ1921 ስለ ሙሶሊኒ የነበራቸውን ከፍ ያለ
አድናቆት እንደሚከተለው ገልጸው ነበር፤
“ Mussolini is making quick progress and will crush everything that gets in his way with
elemental force. Mussolini is a wonderful man. Did you hear? A wonderful man!…..
The future belongs to him.” (p 30)(ትርጉም፤ ሙሶሊኒ በፍጥነት እየገሰገሰ ነው፤ የሚጋረጥበትንም ማንኛውንም ነገር በኃይል ያወድመዋል።
ሙሶሊኒ ግሩም ሰው ነው። ሰማችሁኝ? ግሩም ሰው!…..መጪው ዘመን የሱ ነው።” (ገጽ 30) (ምንጭ፤ Paris,
The Vatican, 69)
4ኛ/ አኪሌ ራቲ፤ ፖፕ ፓየስ 11ኛ በመባል ከተመረጡ በኋላ ከፈጸሟቸው ለሙሶሊኒ እጅግ ጠቃሚ ተግባሮች
አንደኛው እ.አ.አ. ጥር 20 ቀን 1923 (January 20, 1923) የቫቲካን ዋና ደጋፊ የነበረውን “ፓርቲቶ ፖፑላሬ” (Partito
Populare) የተሰኘውን የካቶሊክ ፓርቲ ማውደም ነበር። የዚህም ዋናው ምክንያት ለቫቲካን የፋሺሽቱ ፓርቲ የተሻለ ጥቅም
የሚያስገኝ መሆኑን በማመን ነበር።
5ኛ/ ሙሶሊኒ ለቫቲካን ያበረከተው የመጀመሪያው አገልግሎት 1.5 ቢሊዮን ሊሬ በማበርከት ነበር፤
“The first service the ex-socialist rendered to the Holy See was a financial one. He saved the
“Banco di Roma” to which the curia and many of its prelates had entrusted large amounts of
money, from bankruptcy by stepping in with approximately 1.5 billion lire at the expense of the
Italian state.” (p31-32) (ትርጉም፤ የቀድሞው ሶሺያሊስት (ሙሶሊኒ) ለቫቲካን ያበረከተው የመጀመሪያው
አገልግሎት የገንዘብ እርዳታ ነበር። በኢጣልያ መንግሥት ወጪ፤ 1.5 ቢሊዮን ሊሬ በማበርከት ቫቲካንና
መንፈሳዊ መሪዎቿ ብዙ ገንዘብ ያስቀምጡ የነበረበትን “ባንኮ ዲ ሮማ”ን ከክስረት አዳነው። (ገጽ 31-32፤ ምንጭ፤
Manhattan, 112)
በሙሶሊኒና በፖፕ ፓየስ 11ኛ መሀል የነበረው ግንኙነትና ሕብረት እጅግ የተጠናከረ ስለ ነበረ፤ ፋሺሽቶች
ተቃዋሚ ካቶሊኮችን ሲያሰቃዩና ሲገድሉ ፖፑ ምንም ተቃውሞ አላሰሙም ነበር። እንዲያውም፤ የካቶሊክ ካሕናት በሙሉ
ከካቶሊክ ፓርቲ ራሳቸውን እንዲያገልሉ በማዘዝ ለፋሺሽት ፓርቲ ከፍተኛ እንቅፋት የነበረውን ሁኔታ አስወገዱለት። ከዚህ
በተጨማሪ፤ ከዚህ በታች ያለውን መግለጫ ለዓለም አስታወቁ፤
“Mussolini has been sent to us by Providence.” (p. 33) (ትርጉም፤ ሙሶሊኒ በፀጋ (በአምላክ) የተላከልን
ነው።) (ገጽ 33፤ ምንጭ፤ Manhattan, 115)
6ኛ/ ሌላው ሙሶሊኒና ፖፕ ፓየስ 11ኛ የተጠቃቀሙበት እጅግ ከፍተኛ ጉዳይ፤ “ላተራን” (Lateran) የተሰኘውን
ውል በመዋዋል ነበር። በዚህ ውል መሠረት፤ ቫቲካን መንግሥታዊ ልዑላዊነት እንዲኖራት ከመደረጉ በላይ የኢጣልያዊ
ብሔራዊ ሃይማኖት ካቶሊካዊነት እንዲሆን ተደረገ። ቫቲካንም የፋሺሽቶቹ ዋና ደጋፊ፤ አጋር ሆነች፤
“The church rejoiced. On February 13, 1929, the pope once again praised Mussolini as the man
“who was sent to us by Providence” and shortly after ordered the clergy to say prayer “for the
King and the Duce” (“Pro Rege et Duce”) at the end of daily mass.” (p. 36) (ትርጉም፤ ቤተ
ክርስቲያኗ (ቫቲካን) ፈነደቀች። እ.አ.አ. የካቲት 13 ቀን 1929 ፖፑ (ፖፕ ፓየስ 11ኛ) ሙሶሊኒን አመሥግነው
“በፀጋ የተላከ ሰው” መሆኑን እንደ ገና ገልጸው፤ ከጥቂት ጊዜ በኋላ ካሕናቱ ለንጉሡና ለዱቼ (ለሙሶሊኒ) በየእለቱ
ሥርዓት እንዲጸልዩ አዘዙ።) (ገጽ 36፤ ምንጭ፤ Tondi, Die geheime Machr [The Secret Power], 34,
and Die Jesuiten [The Jesuits], 73, Manhattan, 118)
7ኛ/ የሙሶሊኒና የፖፕ ፓየስ 11ኛ ጠንካራ ሕብረት የተንጸባረቀበት ከባድ ክስተት በኢትዮጵያ ላይ የተፈጸመው
የጦር ወንጀል ነበር። በቫቲካን በኩል፤ እነካርዲናል ኢልዲፎንሶ ሹስተር (ሚላን) (Cardinal Ildefonso Schuster of
Milan) ኢትዮጵያን የካቶሊክ ሃይማኖት ተከታይ ለማድረግና የኢጣልያን ግዛት ለማስፋፋት ወረራውን በይፋ ሲደግፉ
በፋሺሽቶቹ በኩል ደግሞ ቁጥሩ እየጨመረ ለሔደው ለኢጣልያ ሕዝብ የቅኝ ግዛት ማስፈለጉን እንደ በቂ ምክንያት
በማቅረብ ጦርነቱ እንዲከናወን ገፉበት። ፖፕ ፓየስ 11ኛ የፋሺሽቱን ወረራ በሚቀጥለው ቋንቋ ደገፉት፤
“On August 27 (1935), when the Italian war preparations were running at full speed, the
Pope announced-interwoven in many calls for reason and peace-that a defensive war (!) for
the purposes of the expansion (!) of a growing population could be just and right.”
(ትርጉም፤ እ.አ.አ. ነሐሴ 27 (1935) የኢጣልያ የጦርነት ዝግጅት እየተጧጧፈ ሳለ፤ ፖፑ (ፖፕ ፓየስ 11ኛ)-
ከተገቢነትና ከሰላም ጥያቄዎች ጋር እያወሳሰቡ፤ ታዳጊ ለሆነው የሕዝብ ብዛት ግዛትን ለማስፋፋት (!) የመከላከያ
ጦርነት (!) ማከናወን ተገቢና ትክክል መሆኑን ገለጹ።” (ገጽ 43፤ ምንጭ፤ Manhattan, 121 ff. The speech is
Printed in Reichspost, Vienna, August 30, 1935)
ፖፕ ፓየስ 11ኛ የፋሺሽቱን የኢትዮጵያ ወረራ የደገፉት ከላይ በተጠቀሰው መግለጫ ብቻ አልነበረም። ብዙ ሌሎች
ተጨባጭ እርምጃዎች ወስደው ነበር። ከነዚህ ውስጥ፤ (ገጽ 41-49)
(ሀ) ጳጳሶቹ የወርቅ መስቀሎቻቸውንና የአንገት ሰንሰሎቻቸውን እንዲያስረክቡ አዘዙ። በተጨማሪም፤ ጳጳሶቹና
ካሕኖቹም የካቶሊክ ምእመናን ወርቆቻቸውንና ጌጦቻቸውን ለፋሺሽቱ መንግሥት ጦርነት እንዲያበረክቱ
አደረጉ።
“According to Professor Salvemini from Harvard University, at least seven Italian
cardinals, twenty-nine archbishops, and sixty-one bishops supported the Fascist
raid (on Ethiopia) immediately,….) (p. 46) (ትርጉም፤ የሐርቫርድ ዩኒቨርሲቲው ፕሮፌሰር
ሳልቬሚኒ (እንዳቀረቡት) ቢያንስ 7 (የካቶሊክ) ካርዲናሎች፣ 29 ሊቀ-ጳጳሶች እና 61 ጳጳሶች ወረራውን
(በኢትዮጵያ ላይ) ወዲያውኑ ደገፉ።” (ገጽ 46፤ ምንጭ Manhattan, 123)
(ለ) ጀርመን ሐገር የነበረው የካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን ንብረት ለሙሶሊኒ እንዲዛወርና ለጦርነቱ የሚያስፈልገው
እንዲገዛበት አደረጉ፤
(ሐ) ሌሎች ሐገሮች የሚገኙ ካቶሊኮች የኢጣልያን ወረራ እንዲደግፉ አደረጉ፤
(መ) የካቶሊክ ካሕናትና ሰባኪዎች ለኢጣልያ ጦር ድል እንዲጸልዩ ተደረገ፤
(ሠ) የፋሺሽት ወታደሮች፤ መድፍና የመርዝ ጋዝ በተጋዘበት መርከብ የቅድስት ማርያም ምስሎችም አብረው
እንዲጓዙ ተደረገ፤
“…..Abyssinians, who had neither gas masks nor shelters, unsuspectingly fell victim to the
dangers of Catholic culture. After the so-called Battle of Amba Aradam, an Italian
captain counted more than sixteen thousand butchered “enemies” (Ethiopians). They lay
there, dead or half-dead, where the skin-burning, lung-tearing gas that was sprayed
from the air had reached them, and they were all eliminated in the most hygienic
possible way – that is, by flamethrowers. (p. 49) (ትርጉም፤ ጭንብልና መጠለያ
የሌላቸው ያልጠረጠሩ ሐበሾች (ኢትዮጵያውያን) የካቶሊክ ባህል ሰለባ ሆኑ። አምባ አራዶም
ከተሰኘው ጦርነት በኋላ አንድ የኢጣልያ ካፕቴን በቆጠረው መሠረት ከ16 000 “ጠላቶች”
(ኢትዮጵያውያን) በላይ ከአየር በተነሰነሰባቸው የመርዝ ጋዝ ቆዳቸው ተቃጥሎ፤ ሳምባቸው ተበጣጥሶ
የሞቱ ወይም በመሞት ላይ የሚገኙ ነበሩ። ሁሉም በተወረወረባቸው የእሳት ቃጠሎ በቅልጥፍና
ተወገዱ። (ገጽ 49፤ ምንጭ፤ Borgese, 400)
(ረ) የፋሺሽቱ ጦር ኢትዮጵያን 90% ሲቆጣጠር፤ ፖፕ ፓየስ 11ኛ የደስታ መግለጫ አሰምተው ነበር፤
“And the Pope also shared in the “triumphant joy of the truly great and good people
about the peace, which,” he said on May 12, 1936, “as one may hope and agree, will be
an effective contribution, a prelude to true peace in Europe and the whole world”. (p 49)
(ትርጉም፤ እ.አ.አ. ግንቦት 12 ቀን 1936 ፖፑ (ፖፕ ፓየስ 11ኛ) የደስታ ተካፋይነታቸውን ሲገልጹ፤
“ለአውሮፓና ለመላው ዓለም እውነተኛ ሰላም አስተዋጽኦ የሚኖረው ለታላቅና ግሩም ሕዝብ (የኢጣልያ)
ታላቅ ድል መሆኑ እንደሚታወቅ ተስፋ ይደረጋል።” (ገጽ 49፤ ምንጭ፤ Manhattan, German edition,
116)
8ኛ/ ፖፕ ፓየስ 11ኛን የበታቾቻቸው ከሆኑት የካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን መሪዎች ተግባሮች ነጻ ለማድረግ
የሚደረገው ሙከራ ሁሉ መሠረተ ቢስ ነው።
“….But all attempts to exculpate the pope are in vain because his own words are a testament
to the contrary. Quite apart from the fact that the bishops can do only what he wants. Or
should they collect gold, bless weapons, and give martial speeches to Italy, of all places, if
the pope has banned it? If he really desires peace? (p. 44) (ትርጉም፤ የራሳቸው ቃላት
ተቃራኒውን ስለሚያረጋግጡ፤ ፖፑን ከኃላፊነት ለማዳን የሚደረገው ሙከራ ዋጋ ቢስ ነው። ተጨባጩ ጉዳይ
ጳጳሶቹ ሊያከናውኑ የሚችሉት ፖፑ የፈቀዱትን ብቻ ነው። ፖፑ ከልክለው ቢሆን ኖሮ (ጳጳሶቹ) ወርቅ
መሰብሰቡን፤ የጦር መሣሪያ መባረኩንና ቀስቃሽ የሚሊታሪ ንግግሮችን፤ ሌላ ሐገር ሳይሆን በኢጣልያ ማከናወን
ይችሉ ነበር?(ፖፑ) ሰላም ቢፈልጉ ኖሮ? (ገጽ፤ 44)
መደምደሚያ፤
በኢትዮጵያ ላይ ለተፈጸመው አሰቃቂ ግፍና የጦር ወንጀል፤ በሙሶሊኒና በፖፕ ፓየስ 11ኛ መሀል ስለ ነበረው የጠበቀ
ግንኙነትና ሕብረት፤ ብዙ አስተማማኝ ማስረጃ በማቅረብ ግንዛቤያችንን ስላጠናከረልን፤ ደራሲውን ዴሽነርን
አመሠግናለሁ። ስለዚህ ጉዳይ፤ ተቃራኒውን በመጻፍ የማያስፈልግ ውዥንብር የፈጠሩ ጸሐፊዎችም፤ በተለይ
ኢትዮጵያውያን፤ ተገቢውን እርምት በማከናወን ለውድ ሐገራችን ለኢትዮጵያ የሚገባትን ፍትሕና ክብር ለማስገኘት
እንዲተባበሩ በዚህ አጋጣሚ አደራ እላለሁ።
በተጨማሪም፤ ዓለም-አቀፍ ሕብረት ለፍትሕ – የኢትዮጵያ ጉዳይ (Global Alliance for Justice – The Ethiopian
Cause) የተሰኘው ድርጅት በኢትዮጵያ ለደረሰው የፋሺሽት ግፍ ተገቢው ፍትሕ እንዲገኝ ለሚከተሉት ዓላማዎች እየጣረ
ነው፤
(ሀ) ቫቲካን የኢትዮጵያን ሕዝብ ይቅርታ እንድትጠይቅ፤
(ለ) የኢጣልያ መንግሥት ተገቢውን ካሣ ለኢትዮጵያ ሕዝብ እንዲከፍል፤
(ሐ) ቫቲካንና የኢጣልያ መንግሥት ከኢትዮጵያ የተዘረፉትን ንብረቶች እንዲመልሱ፤
(መ) የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት፤የፋሺሽቱን ጦር ወንጀል በመዝገቡ እንዲያውል፤ እና
(ሠ) በቅርቡ፤ የቫቲካን ተወካይ በተገኙበት፤ አፊሌ (ኢጣልያ) ለፋሺሽቱ ወንጀለኛ የተመረቀው ኃውልት
እንዲወገድ።
ባሁኑ ጊዜ፤ ከላይ የተጠቀሰው ድርጅትና ደጋፊዎቹ በመተባበር፤ የዚህ ዓመት የካቲት 12 የሰማእታት ቀን በዓለም ዙሪያ በ30
ከተሞች እንዲከበር ጥረት እየተደረገ ነው።
ለበለጠ ዝርዝር የድርጅቱን ድረገጽ፤ www.globalallianceforethiopia.org መመልከት ይቻላል። በዚያውም፤ ኢጣልያኖች
ጭምር የፈረሙት አንድ ዓለም-አቀፍ አቤቱታ ስለሚገኝ አንባቢዎች በፊርማችሁ ድጋፋችሁን እንድትገልጹ በትሕትና
ተጋብዛችኋል።
ለኢትዮጵያ ክብርና ፍትሕ እንታገል!

በቅዱስ ዩሃንስ

ነፃ- ፕሬስ ለነፃነት፤ ለፍትህና ለእኩልነት የሚኖረውን አስተዋፅኦ የሚገነዘቡ ገዢዎች ፕሬሱ ለአንባገነንነት አገዛዛቸው የሚመች ስለማይሆን ይፈሩታል፤ ይጠሉታል፤ ያጠፉታል። ወያኔም እያደረገ ያለው ይህንኑ ነው።

ነፃ ፕሬስ የሀሳብ ነፃነት መብት አልፋና ኦሜጋው ነው ብል ማጋነን አይሆንም። የነፃ ፕሬስ መኖር የሚያረጋግጠው ጋዜጠኞች ያለምንም ጭንቀትና ፍርሃት የሚያስቡትን፡ የሚሰማቸውን፡ የሚሰሙትን እንዲሁም ምርምር አድርገው የደረሱበትን ዜናዎች በነፃ ለመፃፍና ለማሰራጨት ብሎም ሕዝብ እንዲወያይበት ለማድረግ ያላቸው ያልተገደበ መብት ነው። ይህም ጤናማ ሕብረተሰብ ለመፍጠር ብቻ ሳይሆን ለእድገቶቹም ጉልህ ድርሻ አለው። ነፃ ፕሬስ የኃሳብ ነፃነት ተግባራዊ ለመሆኑ ዋስትናም መፈተኛም ነው። ኃሳብን ያለምንም ጭንቀትና ፍርሃት በነፃ ለመግለፅ መቻልና መለዋወጥ እንደ ምግብና መጠጥ፤ ሁሉ ሰብአዊ ክቡርነትን የተላበሰ ሕይወት ለመጎናፀፍም አስፈላጊም ናቸው። ሃሳብን በነፃ የመግለፅ መብት መኖርና ዋስታናው ዴሞክራሲያዊ በሆነ ሕግ መረጋገጥ ማለት ዘላቂነት ላለው ዴሞክራሲያዊ እድገት ለማገኘትም ዋና መሰረት ነው።

የተሳካ ዴሞክራሲያዊ ስርዓት ለመገንባት የነፃ ፕሬስ አስፈላጊነት ትልቅ ቦታ እንዳለው ከልብ ይታመናል፡፡ ያለነፃ ፕሬስ ዴሞክራሲ አለ ብሎ መናገር ማወናበድ እንጅ እውነት ሊሆንም አይችልም፡፡ የነፃ ፕሬስ መኖር በራሱ የዴሞክራሲያዊ ስርዓት መኖር መገለጫ ነውና፡፡ ዴሞክራሲያዊ መንግስት ሲኖርም ነፃ ፕሬስ ይኖራል፡፡ ወደ እኛ ሃገር ስመለስ ግን ነገሮች ሁሉ የተገላቢጦሽ ሆነው እናገኛቸዋለን፡፡ ወያኔ መንግስት ሆኖ ላለፉት 23 ዓመታት ሃገሪቱን ሲያስተዳድር ዴሞክራሲያዊ ስርዓትን በወረቀትና በቃል እንጂ ከዚያ በዘለለ በተግባር ሲፈፅም አላሳየንም፡፡ ለመተግበር የሞከራቸውንም እንደ ቀንዳውጣ ቀንድ መልሶ ሸሽጎታል፡፡ ስለዚህ በዴሞክራሲያዊ ስርዓት የማያምን አምባገነን ስርአት ስለሆነ ለነፃው ፕሬስ ፀር በመሆን ተገቢውን ጥበቃና እንክብካቤ በመስጠት ፋንታ አጥፊና ደምጣጭ ሆኖ እየሰራ ይገኛል።

ዛሬ በዘመነ ወያኔ በኢትዮጵያችን ነፃ ፕሬስ በአሳሪና አስፈሪ የፕሬስ አዋጅ ተጠፍሯል። ጋዜጠኞች ሰበብ አስባብ እየተፈለገ በየፍርድ ቤቱ እየተጎተቱ ነው። ወደ እስርቤት እየተጣሉ፤ እየተሰደዱም ነው። የጋዜጣ፣ የመጽሔት፣ የመጻሕፍት ማሳተሚያ ዋጋ ሰማይ ጠቅሷል። በሀገሪቱ ሕገመንግሥት ቀርቷል የተባለ ቅድመ ምርመራ (ሳንሱር) በብርሃንና ሠላም ማተሚያ ድርጅት ጓሮ በኩል በእጅ ኣዙር ተመልሶ እንዲመጣ ተደርጔል። ሌሎች በከተማው ያሉ ማተሚያ ቤቶችም ሳንጃ የተከለ ጠመንጃ ወድሮ የሚያስፈራራ ኃይል ያለባቸው ይመስል “የተቃዋሚ ጋዜጣን አናትምም” ብለዋል። በቅርቡ በሰማያዊ ፖርቲ ‘‘ነገረ ኢትዮጵያ’’ ጋዜጣ ላይ የተሰተዋለው ችግር ይሄው ነው። ጋዜጣዋ ተዘጋጅታ ለማተምያ ቤት ብትበቃም ስርአቱ በፈጠረው የማደናቀፍ ተንኮል ለህትመት ሳትበቃ በመቅረቷ በፓርቲው ቀና ትብብር በድህረ ገፃቸው እንድናገኛት ተገደናል። ማተሚያ ቤቶች ሠርቶ የማትረፍና ሀብት የመፍጠር ሕገ መንግሥታዊ መብታቸውን እንዲሁም ሕዝብን የማገልገል ግዴታቸውን በፍርሀት ጨርቅ ገንዘው በየማተሚያ ቤታቸው ጓሮ ቀብረውታል። የሕዝብ ንብረት የሆኑ፣ በሕዝብ ሀብት የሚተዳደሩ የኢትዮጵያ ሬዲዮና ቴሌቪዥን ሃያ አራት ሰዓት በወያኔ በሞኖፖል ተይዘዋል፡ የገዥው ልሳን ብቻ መሆናቸውንም አስመስክረዋል። ሌሎችም የተለያየ ስም እየተሰጣቸው በአየር ላይ አለን የሚሉ ጣቢያዎች ልሳናቸው የበዛ ቢመስልም ከሞላ ጎደል ቋንቋቸው አንድ ነው። ያ ቋንቋ ግን የእውነተኛ ነፃ ፕሬስ ቋንቋ አይደለም። በዚህ ዓይነት የፕሬስ ሁኔታ በሀገራችን ዴሞክራሲ ሊኖር አይችልም።

ይህ ነፃ ፕሬስን ማቀጨጭ ብሎም ለመቃብር ማብቃት ደግም በአለም ላይ በስፋት እንደታየው የአምባገነን መንግስታት መለዬ ካባ ነው። አምባገነኖች የሚገዙትን ህዝብ ለመቆጣጠር ከሚወስዷቸው እርምጃዎች ቀዳሚው ፕሬስን መቆጣጠር ነው። በጉልበት የሚገዙት ህዝብ እነሱ ከሚሉት ውጭ እንዳይሰማ ለማድረግ ወደ ህዝብ ጆሮ የሚደርሱትን ነገሮች ሁሉ የመቆጣጠር ተግባር ይፈጽማሉ። ከዚህም በተጨማሪ ውሸትን ደጋግሞ በማውራት እውነት ለማስመሰል ይተጋሉ። ይህ የአምባገነን ሥርዓቶች ሁሉ የጋራ ባህርይ ነው። ስለዚህ ወያኔም ነፃ ፕሬስን የሚፈራበት ትልቁ ምክንያት በኢትዮጵያ ሕዝብ ፊት አምባገነንነቱንና የጥፋት ተልዕኮ ሚናውን አጋልጠው በሕዝብ እንዲተፋ ማድረጋቸውን በሚገባ ስለሚያውቅ ነው። ይህም ብቻ አይደለም። ነፃ ፕሬሶች ወያኔን ከሥልጣን ለማስወገድ በሚደረገው ሕዝባዊ ትግል የሚያበረክቱት አስተዋፅዖ ከፍተኛ መሆኑን በማወቁ ጭምር ነው።

ወያኔ ለሙያቸው ክብር ያላቸው ጋዜጠኞችን በክሶች ብዛት፤ በእስርና እንግልት እንዲሁም ከአቅማቸው በላይ በሆነ የገንዘብ ቅጣት እንዲሸማቀቁ በማድረግ እውነት ዘጋቢ ስታጣ የኢትዮጵያ የመረጃ አየር በውሸት የተሞላ እንዲሆን አድርጎታል። ወያኔ በፈለገው መልክ ሊተረጉመው በሚችለው አንቀጽ ጋዜጠኞችን እያስፈራራና እያዋከበ ሀሳብን በነጻ የመግለጽ ነፃነት መብትን ይኸው እስካሁን ድረስ እንዳፈነ ይገኛል። ወያኔ ሥልጣን ከያዘበት ጊዜ አንስቶ በኢትዮጵያ ለታሰሩ፥ ለተገደሉ፥ ለስደት ለተዳረጉ በርካታ ጋዜጠኞች ዋና ተጠያቂ ነው። የእስራት ፍርድ ተፈርዶባቸው በመማቀቅ ላይ የሚገኙ አሁንም በርካታ ናቸው። የተወሰኑትም ደግሞ ደብዛቸው እንዲጠፋ ተደርገዋል። በአገር ውስጥ የሚገኙ የመረጃ መረቦችን በማናለብኝነት ሙሉ በሙሉ በመቆጣጠር፤ ከውጭ አገራት የሚተላለፉ የሬድዮና የቴሌቪዥን ሞገዶችን በይፋ በማፈን ኢትዮጵያ አገራችን በመረጃ ከዓለም የተነጠለች ደሴት ለማድረግ ተግቶ እየሰራ ይገኛል፤ እጅግ ከፍተኛ የሆነ የህዝብ ሃብትንም ለዚህ እኩይ ስራው ያባክናል። ነፃ- ፕሬስ ለነፃነት፤ ለፍትህና ለእኩልነት የሚኖረውን አስተዋፅኦ የሚገነዘቡ ገዢዎች ፕሬሱ ለአንባገነንነት አገዛዛቸው የሚመች ስለማይሆን ይፈሩታል፤ ይጠሉታል፤ ያጠፉታል። ወያኔም እያደረገ ያለው ይህንኑ ነው።

በመጨረሻም ወያኔ የነፃ ፕሬስ ጠላትነቱን ያረጋገጠው ሥልጣን እንደጨበጠ በመሆኑ ላለፉት 23 አመታት አንድን አፋኝ ሕግ በሌላ አፋኝ ህግ እየተካና እያጠናከረ የነፃ ፕሬስ ፀር መሆኑን ያስመሰከረ በኢትዮጵያ ላይ የመጣ መቅሰፍት ነው። ስለዚህ ለእውነት የቆመ ነፃ ሚዲያ መወለድና ማበብ በአገራችን እንዲኖር ለምንሻው ዲሞክራሲ የመሰረት ድንጋይ መሆኑን በማመን፤ ለእውነት የቆሙ ነፃ ፕሬሶች እንዲፈጠሩ መታገል የሁላችንንም ርብርብ የሚጠይቅ ሃላፊነት መሆኑን መገንዘብ ይኖርብናል። ራሷ ዲሞክራሲያዊት ኢትዮጵያን ያለ ነፃ ፕሬስ ማሰብ አይቻልምና:: መረጃ የተጠማው የኢትዮጵያ ህዝብም ነፃ የሚዲያ ተቋማት እንዲፈጠሩና እንዲጠናከሩ እንቅፋት የሆነውን የአንባገነኑን የወያኔ አገዛዝ ከጫንቃው ለማውረድ በጋራ መታገል ይኖርበታል። በተጨማሪም ነፃ ፕሬስ ለሃገራችን ሁለንተናዊ እድገት የሚያበረክተውን አስተዋፅኦ በመረዳትና፤ መብትም በትግል እንደሚገኝ በማመን የፕሬስን ነፃነትን ለማምጣት በአንድነት በመነሳት እንቅፋት የሆነውን አገዛዝ በቃህ ልንለው ይገባል።

በመረጃ የዳበረ ህዝብ አንባገነኖችን ቀባሪ ነው!

ለአስተያየትዎ፡ kiduszethiopia@gmail.com አድራሻየ ነው።

(ተፈራ ድንበሩ)

የወጣችሁትን ተራሮች ጥላችሁ
የሮጣችሁትን ሜዳዎች ትታችሁ
አፈር ሳር ቅጠሉ እየናፈቃችሁ
በምኞት በተስፋ ቀን እንዲያልፍላችሁ
በረሀ አቋርጣችሁ የተሰደዳችሁ
ከዘመድ አዝማዱ በመለየታችሁ
ባይተዋርነቱ ናፍቆት ሳያንሳችሁ
በሰው አገር ደግሞ ኑሮ እንዳይከፋችሁ
ያገር ቤቱን እድፍ ከልብ አጥባችሁ
ንጹሕን ልበሱ እናንተም ታጥባችሁ
ተባይ ተከትሎ ጤና እንዳይነሣችሁ።
ዘመንና ትውልድ የማያስተምረው
ተመክሮም ተምሮም እጁን የማያጥበው
ከእድፍ እንዳይጠራ አዚሙ የያዘው
አውቆ የለገመ ይነግሣል መከራው።
ከእግዜር በተሰጠ የማሰብ ፀጋው
ራሱ ንጹሕ ሆኖ ሰው መርዳት ሲገባው
በሽታ ያረባል ወይ በገዛ ሆዱ ሰው?
ነግቶ እሰከሚጠባ አፈር ለሚሆነው
ለቁርሱ ለጉርሱ የሚያደላ ሰው
ከመንደር ቡችዬ በምን ተሻለው?
የወደቀ ሥጋ አፈር ያነሣል
እንዳገኙም መብላት አይቀርም ይጎዳል
ሰው ለነገ ጤናው ቢያስብ ይሻለዋል።
አንጀራ ከመሶብ በእጅ መቁረስን ረስቶ
እንዴት ሰው ይበላል ከመሬት አንሥቶ?
አይሰቀጥጥም ወይ አያሳፍረን?
አይጠዘጥዝም ወይ እንዴት አያመን?
እንዴት ይሸከማል መዥገር ገላችን?
እንዴት በራስ ተባይ ይበከል ባህላችን?

በሃያ አንደኛው መቶ ክፍለ ዘመን
በእንዝህላልነት ኮሶ ተጣብቶን
የሚያሽር መድሐኒት መምረጥ አቃተን።
በአንድ አምላክ ሥር ሆነን በሰብአዊነት
እንድንፈቃቀር ተሰጥቶን እርስት
ታሪካችን ሆኖ የሰው ልጅ ሥርየት
ደም መጣጭ የሆነ የጉያ ጠላት
ምነው ማምለካችን ጥቃቅን ጣኦት?
በሽታ ካልጠፋ ከየመንደራችን
ሰላም የት ይገኛል በመካከላችን።?
በሽታ ከረባ ምን ሰላም ያገኛል?
ባገር ላይ ተስቦ ለጥፋት ይነግሣል፤
እየተላለፈ ሁሉንም ይፈጃል።
በወረርሽኝ ገብቶ እየተስፋፋብን
ያገር ቤት በሽታ ደግሞ ተከትሎን
ባለንበት ሁሉ እንዳያጠቃን
ገና ያልታመምነው ተራ እስከሚደርሰን
መጠበቅ ሳንሻ ዳግመኛ ሰንፈን
የዘር ነው ተብሎም ሳይተረትብን
እንደሌላው ዓለም እኛም አስተውለን
ዛሬን ብቻ ሳይሆን ነገንም ተንብየን
ጤናማ ሆድና ሳንባ ልብ ይዘን
ዞሮ መግቢያችን ቤት እንዲፀዳልን
እንከላከለው እናጥፋው ተባብረን፤
እኛ ለኛው እንሁን ተፈጠሮ እንደሰጠን፤
ሰላምና ጤና እንዲሰፍንልን።

“መልካም አስጀምሮ እንዲያስጨርሰን”
“አልፋና ኦሜጋን ተስፋ አድርገን”

ይሄይስ አእምሮ

እንደመነሻ – በዚህች ቅጽበት በኢቲቪ እየተላለፈ የሚገኘውን አንድ የእንግሊዝኛ ፕሮግራም ብትመለከቱ አዲስ አበባን የምታውቋት በጣም ልትገረሙ ትችላላችሁ፡፡ ወጣቷ ሴት ጋዜጠኛ ለፈረንጆችና አዲስ አበባን ከእግር እስከራሷ ለማያውቋት ቄንጠኛ የኢትዮጵያ ወይም የሌላው ዓለም ዜጎች ስለዚህችው ገሃነም ከተማ ቆንጆ ምስል ለመፍጠር እየቃተተች ስሰማት ሚስቴ እስክትታዘበኝ ድረስ ከንፈሬን ጠመም በማድረግ አሽሟጠጥኳት፤ ሳላውቅ በስሜት ነውና ጋዜጠኚት ይቅርታሽን እባክሽ፡፡ ሚስቴን ግን ታዘብኳት – “ሞጥሟጣ” ብላ አትሰድበኝ መሰላችሁ፤ ሆ! ለካንስ “ሰው የሚሰደበው በሚያውቀው ነው” መባሉ አለነገር አይደለምና – ዳሩ መጽሐፉስ ቀድሞውን “ኢይከብር ነቢይ በብሔሩ” ብሎት የለም? በጥቂት የሌሊት የመንገድና የዳንስ ቤት መብራቶችና በጥቂት ዘመነኛ ዳንኪራ ረጋጮች፣ በጥቂት ተምነሽናሾችና በጥቂት ገንዘብ መንዛሪዎች የሚሊዮኖች እሥር ቤት የሆነችው አዲስ አበባ እንደለማችና እንዳለፈላት የሚቆጠር ከሆነ የኢቲቪ ድካም በርግጥም ዋጋ አገኘ ማለት ነው፡፡ እውነቱ ግን ይህች ጋዜጠኛ እንደምትለው አይደለም፤ በራሱ ርዕስ ስመለስበት እዳስሰዋለሁ፡፡ ግን ግን ስድስት ሚሊዮን አካባቢ ነዋሪ በሚገኝባት አዲሰ አበባ በጥቂቱ አሥር ሺህ ሰዎች ቢቀማጠሉባትና የሰማይን ጣሪያ በኋላ እግሯ ረግጣ እንዳራቀችው በቅሎ አለልክ ጠግበው ሌት ተቀን እየፈነጠዙ ያሻቸውን ቢያደርጉ አዲስ አበባና አዲስ አበቤዎች አልፎላቸዋል ማለት እንዳልሆነ ኢቲቪዎችም ሆኑ የወያኔው መንግሥት ሊሸፋፍኑት እንደማይችሉ ልናስታውሳቸው ይገባል፡፡ ማሞ ሌላ መታወቂያው ሌላ ነው ነገሩ፤ አዲስ አበባ እነሱ እንደሚያሳዩዋት አይደለችም፡፡ አሁን ወደተነሳሁበት ላምራ፡፡

“ይበጃል ብለው የተቀቡት ኩል ዐይን አጠፋ፡፡” የምንለው ግሩም ሥነ ቃል አለን፡፡ ጦሰኛ የዐይን ኩል ነው፤ ለጌጥ ብለው ቢቀቡት ዐይንን ከነጭርሱ ደርግሞት ዐረፈው፡፡

ኢትዮጵያ ውስጥ በሕይወት ዘመኔ እስካሁን ከታዘብኳቸውና አሁንም ድረስ ከምታዘባቸው በርካታ መንግሥታዊ ዐዋጆችና ደንቦች መካከል ብዙዎቹ ከመንግሥቶቻችን የሚፈልቁ ሣይሆኑ ከውጭ የተኮረጁ ናቸው – እንደዬመንግሥቶቻችን የርዕዮተ ዓለም ቅኝት ከምሥራቁ ወይም ከምዕራቡ፡፡ የሚኮረጅ ነገር ደግሞ አዋጭነቱና ተግባራዊነቱ አጠያያቂ ነው፡፡ የጦጢት ምሳሌ ቀላል አስረጂ ነው፡፡

ተማሪው ዛፍ ሥር ሆኖ ሲያጠና ቆይቶ ምሳውን በልቶ እስኪመለስ ድረስ ባለው ጊዜ ውስጥ በሚያጠናበት ዛፍ ላይ ሆና የተማሪውን ድርጊት ትከታተል የነበረችዋ ጦጣ ትወርድና ደብተሩን ልክ እሱ ሲያደርግ እንደነበረው አደርጋለሁ ብላ በእስክርቢቶ ትሞነጫጭርበታለች፡፡ ሲመለስ ተበለሻሽቶ ያገኘዋል፡፡ በዚህ ነገር ሁሌ ይበሳጫል፡፡ አንድ ቀን ግን ቢላዎ አምጥቶ በደንደሱ በኩል አንገቱን ይገዘግዝና ደብተሮቹ ላይ በማስቀመጥ ለምሳው ወደቤቱ ይሄዳል፡፡ ሲመለስ ኮራጇ ጦጢት ራሷን በራሷ ገዝግዛ ገድላ አስከሬኗን ተዘርግቶ ያገኘዋል፤ እሱም እሷም ተገላገሉ፡፡ ከዚያን በኋላ የሚያናድደው ጦጣ አልነበረም፡፡ በዱሮው የአንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤት መጻሕፍት በአንደኛው የሚገኝ ጥሩ አስተምህሮ ያለው ታሪክ ነው – አስተዋይ ካለ፡፡

ብዙ የአፍሪካ በተለይም የኢትዮጵያ መንግሥታት ኩረጃ ይወዳሉ፡፡ ይህን የሚያደርጉት ከራሳቸው ማመንጨት የማይችሉ ቀፎ ራሶች ስለሆኑ ሊሆን ይችላል፡፡ በቂ የመንግሥት አመራር ዕውቀትና ችሎታ ስለሌላቸውም ሊሆን ይችላል፡፡ ከየዘርፉ ዕውቀትና ችሎታ ያላቸውን ምሁራን ስለማያስጠጉና ከደደቡ ጭንቅላታቸው አሟጠው ሊያወጡት የሚችሉት የሕዝብ አስተዳደር ጥበብ ስለሌላቸው ሊሆን ይችላል፡፡ ብዙ ማለት ይቻላል፡፡ ዋናው ጉዳይ ግን ከሕዝባቸው ሥነ ልቦናዊ፣ ሃይማኖታዊ፣ ኢኮኖሚያዊና ባህላዊ ሕይወት ጋር ፍጹም ሊስማሙ የማይችሉ ኩረጃዎችን ከሌሎች ሀገራት በተለይም አደጉ ከሚባሉና በስንትና ስንት ተሞክሮ ከተፈተኑ መንግሥታት እንዳለ እየገለበጡ በሀገርና በሕዝብ መቀለድን እንደዋና መዝናኛቸው ያደረጉት ይመስላሉ፤ አለማወቃቸውን ሊያውቁም ፈቃደኞች አይደሉም፡፡ ሶሻሊዝም ግልብጥ ነው፤ የሠፈራ ፕሮግራም ግልብጥ ነው፤ ሕገ መንግሥት ግልብጥ ነው፤ የትምህርት ሥርዓቱና ቴክኒክና ሙያ ሥልጠና ፓኬጁ ግልብጥ ነው፤ የአስተዳደር መዋቅሩ ግልብጥ ነው፤ የሚኒስቴር መሥሪያ ቤቶች አወቃቀር ግልብጥ ነው፤ ከሞላ ጎደል ሁሉም ግልብጥ(ቅጂ) ነው፡፡ ያልተገለበጠ ነገር የለም፡፡ እኛም ተገልብጠናል፤ ኢትዮጵያዊነታችን ቀርቶ ሌላ ሌላ ነገር ሆነናል ወይም እየሆንን ነው፡፡ ግልብጥነት ከዚህ በላይ የለም፡፡ ብዙዎቹ ሲገለበጡ ግን ስማቸውና ቅርጻቸው እንጂ ከአንጀት ለሀገር ዕድገትና ልማት ታስቦ አይደለም፡፡ በዚያ ላይ የመንግሥቶቻችን ውሸት አይነሣ፤ ለውሸትና ስለውሸት የቆረቡ ናቸው፡፡ ከነሱ አንደበት እውነት እንደናፈቀን እንኖራለን፡፡ መንግሥት በተለዋወጠ ቁጥር የሚተኩት መሪዎችና ጭፍሮቻቸው በውሸትና ዕብለት የተጠመቁ ናቸው – ሸምጣጮች፡፡

አንዲትም ትንኝ አልገደልኩ፡፡
አንድም አማራ ከሚኖርበት አካባቢ አልተፈናቀለም፡፡
አንድም ሰው ከቀዬው አልተፈናቀለም፡፡
አንድም ኢትዮጵያዊ (በሳዑዲና በዐረቡ ዓለም) አልተንገላታም፡፡
አንድም ኢትዮጵያዊ በፖለቲካ ምክንያት አልታሠረም፡፡
አንድም ዜጋ በተቃውሞ ሠልፉ ምክንያት አልተገደለም ወይም ማረሚያ ቤት አልገባም፡፡
አንድም ዜጋ ከእርሻውና ከመኖሪያ ቦታው (ቦታው ለኢንቬስተሮች በሊዝ በመሸጡ ምክንያት) አልተፈናቀለም፡፡
አንድም ሰው አልተራበም፡፡
አንድም ነጋዴ በግብር ብዛት አልተማረረም፡፡
አንድም የመንግሥት ሠራተኛ በኑሮው አልተሰቃየም፡፡
አንድም ገበሬ ኢሕኣዴግን እጠላለሁ አላለም፡፡
ወዘተረፈ………………………………………………………………….

ኦ! ኦ! ኦ! ኦ! በጣም፣ በጣም፣ እጅግ በጣም ዕድለኞች ነን፡፡ ብዙ “አንድም”-ኦችን መጥቀስ ይቻላል – የመንግሥት ሰዎቻችን የኛን የሞልቃቃ ዜጎቻቸውን የተደላደለ የኢኮኖሚና የፖለቲካ ኑሮ ለሚዲያ ፍጆታና ለዓለም አቀፉ ማኅበረስብ ለማስረዳት በሚያደርጉት የዘወትር ጥረት የሚናገሩትን ለማስታወስ ነው እነዚህን ጥቂት ምሳሌዎች ያነሳሁት እንጂ ሁሉም ነጭ ውሸቶች ቢጠቀሱ ሰማይ ብራና ውቅያኖሶች ቀለም ሆነው ቢጻፍ የውሸት ስንክሳራቸው ተጽፎ አያልቅም፡፡ (ማሳሰቢያ፡ ይህን ጦማር የምጽፈው በታሪክ መዝገብ ቤት የሚቀመጥልኝ በዚህ ጉዳይ ዙሪያም የጮኽሁት አንዳች ነገር እንዲኖረኝ በመሻት እንጂ ወያኔ ሰምቶኝ፣ ከሚያደርገው ነገር ይታቀባል ከሚል ሞኝነት እንዳልሆነ አስፈላጊ ባይሆንም እዚህ ላይ መጠቆም እፈልጋለሁ፤ የተረገመ ቡድን ጊዜውን ጨርሶ በታሪክ ወጀብ እስኪጠራረግ ድረስ የዜጎችን ብሶትና የታላላቆችን ምክር የሚሰማበት ጆሮም ሆነ ትግስት እንደሌለው የታወቀ ነው፡፡ ወያኔዎች በተለይ የሚቃወማቸው የሚመስላቸውን ወገን ‹ጭራ ለማስበቀል› የሚወዳደራቸው የለም፡፡ ጠላቶቻቸውን በማናደድ በምድር አንደኞች ናቸው ቢባል አልተጋነነም – የሰማዩን አላውቅም፤ ያው የነሱው ጌታ ሊቀ መላኩ ሣጥጥናኤል ሊሆን እንደሚችል ከመጠርጠር በስተቀር፡፡)
የወያኔን ምግባር የምታስታውስ የአንዲት ሴት ነገር ትዝ አለኝ፡፡ ሴትዮዋ ባሏ ከሚለው በሁሉም ነገር ተቃራኒ ናት፡፡ “እንብላ” ሲላት “እንፍሳ” የምትል በባሕርይዋ ፍጹም ጋግርታም የሆነች የትዳር ላይ ወያኔ ናት – ስለድንበር ዘለሉ ግልጽነቴ ይቅርታ፡፡ እኛ የወያኔን ጠባይ ማወቅ አቅቶን በትንሹ 23 ዓመታትን በ“እንካስላንትያ በብጣሽ” “ምናለ በድሪቶ” ዓይነት መደናቆር ስንጃጃልና ወርቃማ ጊዜያችንን በከንቱ ስናባክን ከሩብ ምዕተ ዓመት በላይ እንደዘለቅነው የዚች ሴትዮ ባልም አንዳች መፍትሔ በመፈለግ ወርቃማ ሊያደርገው ይችል የነበረውን የትዳር ሕይወቱን በከንቱ በማባከን ሲደናቆር ባጅቶ በመጨረሻው ያቺ ሴት ጎርፍ ወስዷት ትሞታለች፡፡ መንደርተኛው ተጠራርቶ የዚያችን ሴት ሬሣ ፍለጋ ወደ ወንዝ ይወርዳል፡፡ ባል “ወንድሞቼና እህቶቼ አንደዜ ስሙኝማ!” ይልና እንዲህ ይላቸዋል፡፡ “ሚስቴ ለኔም ሆነ ለቤተሰባችን ቀና ሆና አታውቅም፤ ነፍሷን ይማረውና ምነዜም ተቃራኒ ነበረች፡፡ ስለዚህ ለጎርፉም ስለማትታዘዘው እንዲህ ሽቅብ ወደላይ እንጂ ወደታች አትሄድለትምና ወደታች ትተን እንዲህ ተወደላይ በኩል እንፈልጋት” በማለት ጎርፉ በሚሄድበት አቅጣጫ ሣይሆን በሚመጣበት አቅጣጫ በኩል እንዲፈልጓት ሃሳብ አቀረበና በጎርፍ ሰውን የመውሰድ ዓለም ውስጥ አዲስ ታሪክ አስመዘገበ፡፡ ወያኔም ሆን ብሎና እንደሥልት የሚከተለው ለኢትዮጵያና ለኢትዮጵያውያን የሚበጅ ሃሳብ ከቀረበ ሁልጊዜም – ከጥቂት በጣት የሚቆጠሩ አብነቶች በስተቀር – ተቃራኒውን መንገድ ነው የሚከተለው፡፡ ያንንም የሚያደርገው ለኢትዮጵያ የሚበጀውን አጥቶት ሣይሆን ሀገራዊ ስሜት የሌለው በመሆኑና እንደስትራቴጂ የሚከተለው የአገዛዝ ዘይቤ ከቀድሞዎቹ ገዢዎች በተለዬ ፍጹም ፀረ-ኢትዮጵያ በመሆኑ ብቻ ነው፡፡ የሚገርመው ታዲያ የሱ የለዬለት ፀረ-ኢትዮጵያ አቋም ሣይሆን የኛ በወሬና በጩኸት ዕድሜያችንን ለመፍጀት የመሃላ ያህል ቆርጠን መነሣታችን ነው፡፡ የበሬው ምናምን ይወድቅልኛል ብላ ስትከተለው እንደዋለችው ቀበሮ እኛም ወያኔ ሰው ይሆናል ብለን አገዛዙን እንዲያሻሽል ብዙ ብንጮኽም እስካሁን ምንም አልለወጥነውም፤ ወደፊትም ለመቼውም ቢሆን ከዚህ ፀረ-ኢትዮጵያዊ ተፈጥሮው ልንለውጠው አንችልም፡፡ ይልቁንስ እየሣቀብንና የለመደውን የግመሎቹንና የውሾቹን ተረት እየተረተብን ሲዖላዊውን የናቡከደነፆርንና የፈርዖንን አገዛዝ እንዳነገሠብን ይኖራል፡፡ ማርሽ መለወጥ ያለብን እኛው ነን፡፡ ወያኔ ወሬን በማሳመርና በጥናት ጽሑፎች ጋጋታ ወይም በእርግማንና በተቃውሞ ሠልፎች ብዛት ወይም በጋዜጣዊ መግለጫና ኆልቁ መሣፍርት በሌላቸው ፓርቲዎች ምሥረታ ወይም በጎጥና በዘውግ በሚደራጁ ንቅናቄዎችና ግምባሮች ቱማታ … ከሥልጣኑ ሊወገድና እውነተኛ ዲሞክራሲ ሊመጣ አይችልም – በነዚህ ነገሮች ወያኔ ቢወገድ ኖሮ እስካሁን ከምድረ ገጽ ጠፍቶ ነበር፡፡ ቆም ብለን ማሰብ የሚገባን ጊዜ እጅግ ቢያልፍም አሁንም ቢሆን ችግሮች እየከፉ እንጂ እየተሻሻሉ ባለመሄዳቸው የምናደርገውን የተናጠል እርምጃ ገታ አድርገን ወይም ከተኛንበት ጥልቅ እንቅልፍ ነቅተን በጋራ አንድ ነገር ማድረግ ይገባናል፡፡ ፈረንጆቹ “Better late than never.” እንደሚሉት እየሞተ ላለ ሕዝብ በማንኛውም ሰዓት የሚደርስለት ረድኤት ትልቅ ፀጋና በረከት ነውና ሀገራችንን ከገባችበት አዘቅት ለማውጣት እንተባበር፡፡ መፍትሔው እሱና እሱ ብቻ ነውና፡፡

መሬት ቅርምት ስለሚባለው የወያኔ አንዱ ፋሽን ትንሽ እንነጋገር፡፡ በመሠረቱ ቀደም ሲል እንዳልኩት ወያኔ በተፈጥሮው ዐይንና ጆሮ ስለሌለው እንጂ በዚህ ጉዳይም ያልተባለ የለም፡፡ ፈረንጁም ሀበሻውም ብዙ ተናግሮበታል፤ ብዙም ጽፎበታል፡፡ ሁኔታው እየተባባሰ ከመሄድ በስተቀር የተለወጠ ነገር የለም፡፡ ለአሁኑ ሰሞኑን ከወጡ ዜናና ሀተታዎች መካከል ከሁለት ምንጮች ያገኘኋቸውን ሁለት ዜናዎችን ተመርኩዤ ጥቂት ላውራና እፎይታ ላግኝ – የከበደኝ ጭንቅላቴም ቀለል ይልልኛል፡፡ እነዚህ ምንጮቼ ሪፖርተርና ኢትዮሚዲያ ናቸው፤ በቅርቡ በዚህ ጉዳይ ላይ ያሉት ነገር አለ፡፡
ሪፖርተር “መንግሥት ‹የውጭ ባለሀብቶች የመሬት ቅርምት ኢትዮጵያን አይመለከትም› አለ” በሚል ርዕስ ባወጣው ዜና የመንግሥት ባለሥልጣናቱ ሰሞኑን ለፓርላማ ተብዬው የደናቁርት እንቅልፋሞች ስብስብ የተናገሩትን የስድስት ወር ዘገባ በመጥቀስ ዘግቧል፡፡ ኢትዮጵያውያን በሀገር ውስጥም በውጭ ሀገርም እዬዬው የሚሉት እንግዲያውስ የጂቡቲና የሣዑዲ ዐረቢያ የእርሻ መሬቶች ለኢንቬስተሮች ስለተሸጡ ይሆናል፡፡ በአምስቱም በሮች ከአዲስ አበባ ስንወጣ የሚታዬው ለሕዝቡ ከጥፋት በስተቀር ተጨባጭ ዕድገትና ልማት የማያመጣ የአበባ እርሻና የኢንዱስትሪና የሆቴል መናፈሻ ከየት የመጣ መሬት ነው? ጭቁኑ ገበሬ በመናኛ ሣንቲም የካሣ ክፍያ እትብቱ ከተቀበረበት የአያት ቅድመ አያቶቹ ሥፍራ እየተነቀለ አይደለምን ለሀብታም የተሰጠውና እየተሰጠም ያለው? በየክልሉ ለህንድና ለቻይና ኩባንያዎች በነጻ ሊባል በሚችል እጅግ አነስተኛ ዋጋ የተቸበቸበውና እየተቸበቸበ ያለውስ መሬት ገበሬዎች እየተፈናቀሉ አይደለምን? ታዲያ የሚኒስትሮቹና የምክትል ሚኒስትሮቹ ውሸት ይህን ፀሐይ የሞቀው እውነት በምን አቅሙ ነው ሊሸፍነው የሚችለው?

“መሬት የሚሸጠውና የሚለወጠው በኢሕአዴግ ከርሰ መቃብር ላይ ነው” ሲሉ የነበሩትና የገበሬው መጨቆንና መራብ መጠማት የትግላቸው መነሻ እንደሆነ አዘውትረው ይሰብኩ የነበሩት የሕወሓት ታጋዮች ዛሬ ምን ነካቸውና ተገልብጠው በዚህ የዋህ ባላገር ላይ ሊዘምቱበት ቃጡ? ቤት ያፈራውን በፈቃዱ ወድዶ እየሰጠ ወይም እንደዬሁኔታዎች አስገዳጅነት በወያኔው ጉጅሌ በጉልበት እየተነጠቀ ካባና ቀሚስ ሆኖ እንዳይበርደውና እንዳይርበው ሸፋፍኖ ቤተ መንግሥት እንዲገቡ የረዳቸውን ገበሬ ጨረቃ ላይ ያስቀሩት ለምንድነው? የሚታየው ኢፍትሃዊ የመሬት ክፍፍልና የእራሽ መሬት እየጠበበ መሄድ ያመጣው ችግር አነሰና ያቺ ያለቺው መሬት በምን ምክንያት ነው ለባዕድ እየተሸጠች ምርቱም የሀገሪቱ አንጡራ ሀብትም ለውጪ ባዕዳን የሚሰጠው? እኛ የሥጋና የሌሎች እህልና ጥራጥሬዎች ዕጥረትና የዋጋ ንረት ሊገድለን ተቃርቦ የኛ ምርቶች በዐረቡ ዓለም እንዲትረፈረፉና ለውጭ ምንዛሬ ሲባል በርካሽ ዋጋ እንዲሸጡ የሚደረገው ለምንድን ነው? መንግሥት የሚባለው ይሄ የወያኔ የጅቦች መንጋ በምኑ እያሰበ ይሆን እንዲህ ያለ የዓለም መንግሥታትን የሚያስደምም የመንግሥት አስተዳደር በኢትዮጵያ ውስጥ የተከለው? ከግዛቱ አንዳች አንዳች እሚያካክለውን መሬት እየገነደሰ ለጎረቤት ሀገራት ማደል፣ ሰፋፊ የእርሻ መሬቶችን ከጭቁን ገበሬዎች እየቀማ ለውጭ ባለሀብቶች ለዚያውም ተጨማሪ ብድር ሳይቀር እየፈቀደና እየሰጠ ማከፋፈል፣ በነዳጅ ቁፋሮ ሰበብ በሺዎች በሚቆጠሩ ዜጎች ላይ ጦርነት ማወጅና እንደዐይጥ መጨፍጨፍ… ምን የሚሉት የሕዝብ አስተዳደር ሣይንስ ነው? ከየትስ ተማሩት ይባላል?

በሪፖርተር ዜና ላይ እንደተመለከተው የ“ፌዴራል ኢትዮጵያ” መንግሥት (ፐ! አይ ቋንቋ! ‹ፌዴራል› ሲባል ተሰምቶ እነዚህ የማያፍሩ ጉዶች ይህን ክቡር ቃል አምጥተው አለቦታው ደነቀሩት፤ ለነገሩማ ሰላም፣ ዴሞክራሲና ነጻነት ይሉስ የለምን? ብቻ ይህም ከመጥፎ ኩረጃዎች አንዱ ነው [It is a mockery or parody of the real democracy which is said to be practiced in the so called civilized world.]

የግብርና ሚኒስቴር፣ “የውጭ ባለሀብቶች በግብርና ኢንቬስትመንት ላይ ለመሰማራት ሰፋፊ የእርሻ መሬቶችን ወስደው እያለሙ እንጂ፣ መሬት ለመቀራመት ብለው ወደ ኢትዮጵያ አልገቡም” ሲል ማስታወቁ በእግረ መንገድ ይህን የተናገረው ሰውዬኣቸው የሃሳብ መንጠፍ ብቻ ሣይሆን የቋንቋ ችግርም እንዳለበት ፍንጭ ሰጥቷል፡፡ ሰፋፊ የእርሻ መሬቶችን ከማን ወሰዱ የሚለው በተለይ ለእኛ ግልጽ ስለሆነ እሱን እንተወውና ከማንም ይሁን ከማን መሬቱን መውሰዳቸው በራሱ መቀራመት አይደለም ወይ? ይህን የተናገረው ሰው እስኪ ደግሞ ያጢነው፡፡ ሰፋፊ የእርሻ መሬት ከጁፒተርና ከማርስ ወርዶ የኢትዮጵያ ሰማይ ላይ ተንሳፍፎ – የገበሬዎችን መሬት ሳይነካ – ለምድረ ዐረብና ህንድ ተቃረጠ እንበል? የኛ ገበሬዎች ከመሬታቸው መፈናቀላቸውንና በፖሊስና በመከላከያ ኃይል ብዙ ሥነ ልቦናዊና ማኅበራዊ ትስስር ካላቸው የመኖሪያና የእርሻ ቦታቸው እንዲወገዱ መደረጉን በአንደኛው አንጎላችን ይዘን በሌላኛው አንጎላችን ደግሞ የኢትዮጵያን የመሬት ወቅታዊ ሥሪት ስናስብ ከሕዝብ ብዛት የተነሣ ለአንድ ገበሬ የሚሰጠው የእርሻ መሬት ስፋት ስንት ነው ብለን እንጠይቅ፡፡ የአብዛኛው ገበሬ የእርሻ መሬት ከኩርማን ያነሰና እንኳንስ ለሽያጭ ሊተርፍ ራስን ለመቀለብ የማያስችል አነስተኛ ምርት የሚመረትበት ነው፡፡ ታዲያ የውጪዎቹ ባለሀብቶች ከየት የመጣ “ሰፋፊ መሬት” ነው የሚሰጣቸው? በምንም መንገድ ያግኙት ይህ ክስተት “የመሬት ቅርምት” ካልተባለ የትኛው ነው ሊባል የሚችል? ግብርና ሚኒስትሮች – እባካችሁን የቋንቋ ትምህርት ቤት ግቡ! አለበለዚያ “የሚሉትን አያውቁምና ይቅር በላቸው” እየተባላችሁ የዝንታለም መዘባበቻ እንደሆናችሁ ትቀራላችሁ፡፡ ከደደቢት በረሃ ይዛችሁት የመጣችሁት ዘረኛና ግፈኛ አገዛዝን እንጂ የእርሻ መሬትን እንዳልሆነ ልትረዱ ይገባል – ተጋደልቲ አኽዋትና!! የሌላችሁን ነገር ደግሞ አትሰጡም ወይም አትሸጡም፡፡ እየቸበቸባችሁት ያላችሁት ገበሬውን በማፈናቀልና ዜጎችን ለሀገር ውስጥና ለውጪ ስደት በመዳረግ የምታግበሰብሱትን የሕዝብ መሬት ነው፡፡ ቀን የሰጠው ቅል ድንጋይ ይሰብራል፤ ወያኔም ቀን ወጥቶለት ከጉድጓድ ወጣና መንግሥትም ሆነና የንጹሓን ዜጎችን መሬትና ሀብት ንብረት በጠራራ ፀሐይ እየዘረፈ፣ ባለመብት ጭቁኖችንም እየገደለ መሬታችንን ለባዕዳን ይሸልማል፡፡

አቶ ተፈራ ደርበው የተባለ አጋሰስ ሆዳም (ሆዳም አጋሰስ? እኔም እንደነሱው አማርኛው ጠፋኝ ልጄ!) ደግሞ እንዲህ ይላል፤ “መሬት መቀራመት ኢትዮጵያን ጭራሽ አይመለከታትም”፡፡ ይሄም ሰውዬኣቸው የቋንቋ ትምህርት ቤት ይግባና በእግረ መንገድም የሎጂክ ትምህርት በዚያው ያጥና፡፡ በል የተባለውን እንደበቀቀን ቃል በቃል እየደገመ ኅሊና ካለው ከኅሊናው ጋር እየተጋጨ የሰው መሣቂያና መሣለቂያ ከመሆን የሚድንበትን ብልሃት ይፈልግ፡፡ ዕድሜ ለቴክሎጂ ሕዝቡም ሆነ መላው ዓለም በኢትዮጵያ እየሆነ ያለውን አንድ በአንድ ያውቃሉ፡፡ ኢትዮጵያ ውስጥ የተፈሳች በሴከንድ ውስጥ ዋሽንግቶንና ኒዮርክ ላይ ትሸታለችና ወያኔዎች እንደልማድና እንደተፈጥሮ ጠባያቸው ልፉ ብሏቸው እንጂ ማንንም ሊያታልሉ አይችሉም፡፡ ዋሹም አልዋሹም ለቅጣት መጥተዋልና እንደዮዲት ጉዲት፣ እንደግራኝ አህመድና እንደመንግሥቱ ኃይለ ማርያም የመጡበትን ኃጢኣተኛና ተንኮለኛን የመቅጣት ተልእኮ ሣይጨርሱ ንቅንቅ አይሉም፤ ነገር ግን “እስከወዲያኛው ማንም ሊያነቃንቃቸው አይቻለውም፣ ዘላለማዊያን ናቸው፤” ማለት እንዳልሆነ እነሱም ሆኑ ማንኛውም ወገን ሊገነዘብ ይገባል – የቀን ጉዳይ እንጂ ድቡሽት ላይ ቤቱን የሠራው ወያኔ ይቅርና ስንትና ስንት ለሰማይ ለምድር የከበዱ ታላላቅና ኃያላን መንግሥታት ጊዜያቸው ሲደርስ አይሆኑ ሆነው ተፍረክርከዋል፤ እንደሮምና እንደባቢሎን ወድቀዋል፡፡ የላይኛውም በሉት የታችኛው ትዕዛዙን እስኪሰጥ ነው የሚዘባነኑት – ቀናቸው ነውና፡፡ (ይህችን ሃሳቤን እንኳን ብዙ ሰው እንደሚቃወመኝ አውቃለሁ – የራሴ ብቻ ናትና እለፉኝ! መተላለፍ ተገቢ ነው፡፡) በእግረ መንገድ ግን ወደፍቅርና መተሳሰብ መንገድ እንግባ እያልኩ እንደሆነ ከሾርኒ ባለፈ አፍ አውጥቼ ማሳሰብ እፈልጋለሁ፤ ቀኑ የጨለመብን ፍቅር ስለጎደለንና አንዳችን ለአንዳችን የማንተዛዘን ድንጋይ ልቦች ስለሆንን ነው – ሁላችንም ባንሆን “ጥቂቶቻችን”፡፡ አቤት ፍርሀቴ! አንዳንድ ደመ ፍሉ ሰው ቱግ እንዳይልብኝ እኮ ተጨንቄ ነው፡፡

በነገራችን ላይ የመሬት ቅርምቱ የገበሬውን የእርሻና የመኖሪያ ቦታዎች በመቀማትና ከንብረቱም ከኑሮውም ሳይሆን ሜዳ ላይ ከነቤተሰቦቹ በትኖ በማስቀረት ብቻ የተወሰነ አይደለም፡፡ በከተሞችም በተለይም በአዲስ አበባና አካባቢዋ እጅግ ብዙ የሚዘገንን የመሬት ዘረፋ እየተካሄደ ነው፡፡ በከተማ ልማት ስም መንግሥት ተብዬው ወያኔ የአንድን አካባቢ ነዋሪ ተገቢውን ካሣ ሳይከፍል ያስነሳል፤ በደህናው ቀን በሚሊዮን ሊሸጥ ይችል የነበረውን የግል ይዞታ የመንግሥት ፍርደ ገምድል መሃንዲሶች አንድ መቶ ሺህ ብር ብቻ ይገምቱና ዜጋውን ባዶ እጁን ያስቀሩታል፡፡ ኢትዮጵያ ውስጥ እየኖርክ በአሁኑ ወቅት አለኝ የምትለው ነገር የለም፡፡ የአምሳና ዐርባ ዓመት ይዞታ ያለውን ሰው አንድ ወያኔ በጨበጣ ይመጣና ያፈናቅለዋል፡፡ ይህ ወያኔ፣ ከሆነ ቦታ ማዘዣ ሊይዝ ይችላል ወይም በፌዴራል ሊያስገድድም ይችላል፡፡ “ሁሉ በጁ ሁሉ በደጁ” በመሆኑ የፈለገውን ለማድረግ፣ ቀልቡ ያረፈበትን መሬት ከዕድለቢስ ምሥኪን ኢትዮጵያዊ ወገኑ ለመቀማት ብዙም አይቸገርም፡፡ ለድሃ መጣሁ የሚለው ወያኔ በሰውነቱ ውስጥ በተካሄደበት ኬሚካላዊ ለውጥ በ23 ዓመታት ጊዜ ውስጥ የለዬለት ፀረ-ድሃ ሆነና የማይፈጽመው ግፍና በደል የማናየውም የድሆች ብሶት የለም፡፡ ዱሮ በትግሉ ዘመን በዐይኔ ሂዱብኝ እንዳላለ፣ ዛሬ ወያኔ ስኳር ሲቀምስ ድሃ አልይ አለና ከጥቂቶች ጋር በሂልተንና ሼራተን አሼሼ ገዳሜውን ከአዳዲስ ባልንጀራዎቹ ከነአላሙዲንና አብነት ጋር ማጧጧፉን ቀጠለ፡፡ አዲስ አበባ በአሁኑ ወቅት የሚሊዮኖች ሲዖል የጥቂቶች ግን ገነት ሆና ሌላው ቀርቶ ከሰባትና ስምንት ዓመታት በፊት ደህና ነዋሪ የነበሩ ዜጎች ዛሬ በኑሮ ውድነቱ ሳቢያ ደረጃቸው ወርዶ የለዬላቸው ለማኞች ሆነዋል፡፡ የወያኔ መቶ ብር ምንዛሬ የደርግን አምስት ብርና የኃይለሥላሴን ሃምሳ ሣንቲም (ኧረ እንዲያውም ከዚያም በጣም ያንሳል) በሆነበት ሁኔታ የሦስትና አራት ሺህ የተጣራ ደሞዝ ተከፋዮች ይህ ገቢያቸው ከቤት ኪራይና ከጓያ ሽሮ እንዲሁም ከትራንስፖርት አላለፈም፤ እናም ይህ የወያኔዎች መሠረታዊው ድል በመሆኑ ሊኮሩበትና ሊኮፈሱበት ይገባል፡፡ ጭቁኑ የኢትዮጵያ ሕዝብ ከልቡ የሚወዳቸውና ጠብ እርግፍ የሚልላቸውም ለዚህ ድል ስላበቁት ነው፡፡ አዲስ አበቤ ስለሳቀና ‹እኝ› እያለ ጥርሱን ስላገጠጠ ብቻ እየኖረ ያለ ሕዝብ ከመሰለን ስህተት ነው፤ ብዙዎቻችን እያኗኗርን እንጂ እየኖርን አይደለንም፤ አሸር በአሸር በልቶ እንደከብት መኖርን መኖር ካላችሁትም በዚህ ደረጃ የምንኖር በብዛት አለን፤ የለየላቸው ያጡ የነጡ ደግሞ በሥውር የርሀብ ጦርነት አንጀታቸው እርስ በርሱ እየተፋተገ የመሞቻቸውን ጊዜ የሚጠብቁ በየጎዳናውና በየቤቱ ሞልተዋል፡፡ አንዳንድ ጣዕረ ሞቶች ደግሞ በተፈጥሯቸው አስቸጋሪ ከመሆናቸው የተነሣ የሟቹን የመሞቻ ቅጽበት ለመተንበይ ያስቸግራሉ፡፡ ለዚህም ነው -ለምሳሌ- ለ23 ዓመታት ያጣጣረን አንድ ሰው በየትኛዋ ደቂቃ እስትንፋሱ ልትወጣ እንደምትችል መገመት የሚያቅተን፤ ነግር ግን ይህ ሰው አልሞተም ብሎ መዋሸት አይቻልም፡፡ ሞቱን ሞቷል፤ ችግሩ ዕድሩ አልለፈፈም፤ ለቀስተኛውም አላወቀለትም፡፡ አይደለም እንዴ ጓዶች? “ያልተነካ ግልግል ያውቃል” ነውና ደልቶት ለሚኖር ሰው ይህ የምለው ነገር ላቲን ሊሆንበት ይችላል፤ ግን ሰው ነውና የሰውን ችግር በመረዳት ቢያንስ በልቡ ቢያዝንና ለፈጣሪው ቢጸልይ የእውነትንና የአምላክን መንገድ በመከተሉ ይጠቀምበታል እንጂ አይጎዳም፡፡ በዚያ ላይ ነገን ማወቅ አይቻልም፡፡ ሦርያን ማየት ነው – ችግሮች በገንዘብ ዕጦት ብቻ አይወሰኑም፡፤ ገንዘብ ሞልቶህ ሰላም የምታጣበት ጊዜም አለ፡፡ የት ሆነህ ትበላዋህ? ከኢትዮጵያ ውጪ እንዲያውም ከገንዘብ ችግር ይልቅ የሰላም ዕጦት ችግር ነው በሚሊዮን የሚቆጠሩ ዜጎችን መቆሚያ መቀመጫ እያሳጣቸው የሚገኘው፡፡ እኛ ሀገር ግን አንጻራዊ ሰላም ቢኖርም ብዙዎቻችንን ድህነቱ እያንገፈገፈን ስለሚገኝ በመኖርና ባለመኖር መካከል እየተንጠራወዝን ኤሎሄ እያልን ነው፡፡ ስለዚህ አንዱ ለአንዱ፣ ያለው ለሌለው፣ ጤናማው ለታማሚው፣ ያልተጨነቀው ለተጨነቀው … ማዘን ይገባዋል! (Empathy/sympathy is a vital virtue in the education of morality.)
ወደኢትዮሚዲያ እንለፍና ከሚለው ነገር ድረ ገጹን ያልገበኘንና ያን ዜና ያላየን እንቋደስ፡፡

“Land for Sale” በሚል ርዕስ ሥር ባስነበበን በእንግሊዝኛ የተዘጋጀ ዜና ብዙ ቁም ነገሮች ተጠቅሰዋል፡፡ በምንጭነት የጠቀሰው አልጀዚራ በ“People and Power” ፕሮግራሙ ለሥርጭት ያበቃውን ሀገራችንን የሚመለከት ዝግጅት ነው፡፡ ከጊዜ ዕጥረት አኳያ ዋና ዋና ነጥቦችን ብቻ መርጬ ባጭሩ እንደሚከተለው አቀርባለሁ፡፡

ይህ የዜና ዘገባ የሚነሣው ኢትዮጵያ አስደማሚ የኢኮኖሚ ዕድገት እያመጣች ያለች ሀገር መሆንዋን በመጥቀስ ነው፡፡ ወደዚያ ከገባን መውጫ የለንምና ዕድገታችን ተከድኖ ይብሰል፤ ወደ አንገብጋቢ የመሬት ሽያጭ ማለፉ ይሻላል፡፡

“… ነገር ግን” ይላል ይህ ዜና – ስለኢትዮጵያ አወንታዊ ነገሮችን ከጠቀሰ በኋላ –

ነገር ግን አሉታዊ ዜናዎችም ከዚህ መልካም [የሚመስል] ወሬ ጋር ተጫፍረው ማለፊያውን ዜና ሊያደበዝዙት ሲሞክሩ መታዘባችን አልቀረም፡፡ 87 ሚሊዮን ከሚሆነው የሀገሪቱ አጠቃላይ ሕዝብ መካከል 90 በመቶ የሚሆነው የትምህርት ዕድልን ካለማግኘት ጀምሮ እስከ (የ)ጤና አገልግሎት ሽፋን በበቂ አለመዳረስና በመሳሰሉት በርካታና የተለያዩ ችግሮች እየተሰቃዬ ነው፤ [የአላሙዲንን ሀብት ለአጣሙዲኖች በምናብ የሚያከፋፍለው] የሀገሪቱ የነፍስ ወከፍ ገቢ በዓመት ከ1500 ዶላር በታች ነው፡፡ ከ30 ሚሊዮን የሚበልጠው ሕዝብም ሥር በሰደደ ጠኔና ርሀብ እየማቀቀ ነው፡፡(ትንሽ ከፍ ሲል ስለአዲስ አበባ ርሀብ የተናገርኩትን እዚህ ላይ ያስታውሷል)፡፡ ከኢኮኖሚው ዕድገት አንጻር እየታዩ ያሉት በጎ ጅምሮች ተስፋ ሰጪነታቸው እንዳለ ሆኖ በቢዝነስና በህጎች ላይ ማሻሻያ ቢደረግ፣ የመንግሥት አግልግሎት ሰጪ ተቋማት በዘርፉ በሠለጠነና በቂ ዕውቀት በቀሰመ የተማረ የሰው ኃይል እየተመሩ የተቀላጠፈና ከሙስና የጸዳ ዘመናዊ አሠራር ቢከተሉ ሀገሪቱ የበለጠ ዕድገት ልታስመዘግብ በቻለች ነበር፡፡ በአሁኑ ወቅት የሀገሪቱን ኢኮኖሚያዊ እንቅስቃሴ ከመቶው እኩሌታውን ያህል የሚሸፍነው የግብርናው መስክ እየተነዳ ያለው ከቁጥጥር በወጣ የመሬት ቅርምት ነው፡፡ ይህን የመሬት ቅርምት የሚያካሂዱት ደግሞ መንግሥት የፈቀደላቸውና ሽያጩን ራሱ መንግሥት የሚፈጽምላቸው የዓለም አቀፍ ኩባንያዎችና የግል ኢንቬስተሮች ናቸው፡፡ የሚገዙበት ዋጋ ደግሞ በሊዝ ጨረታ (ሆኖ እጅግ አነስተኛ ገንዘብ) ነው፤ በዚህ ዓይነት የመሬት ሽያጭ በብዙ ሚሊዮን ጋሻ የሚገመት ለም የእርሻ መሬት ለውጪ ባለሀብቶች ይሸጣል፡፡ [የገበሬው መሬት በዚህ መልክ ተቸብችቦ ሊያልቅ የቀረው ጊዜ አንድ ሐሙስ ብቻ ነው፡፡ ህልምና ትርጉም እንደፈቺው ነው - ደግሞ፡፡]

ይህ የመሬት ሽያጭ በመንግሥት ዐይን እንደ ጥሩ ነገር ይታያል፡፡ በሚገኘው ገቢ የገጠሩን ሕዝብ ለማሻሻል የሚረዱ ትምህርትና ጤናን የመሳሰሉ መሠረታዊ የልማት አውታሮችን ለመዘርጋት፣ ሥራ አጥነትን ለመቀነስና አዲስ ቴክኖሎጂን ወደ ሀገር ለማስገባት እንደሚውል የግብርና ሚኒስቴር መሥሪያ ቤት ይገልጻል፡፡ …

ነገር ግን ኦክስፋም፣ ዓለም አቀፉ የሰብኣዊ መብቶች ተሟጋች ድርጅትና የኦክላንድ ኢንስቲትዩትን የመሳሰሉ ዓለም አቀፍ መንግሥታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች ይህን የመንግሥት የመሬት ሽያጭ ድርጊትና የኩባንያዎቹን የመሬት ቅርምት ለሀገሪቱ አደጋ እንደሚያስከትል እያስጠነቀቁ ናቸው፤ መንግሥት ግን ማንኛቸውንም ሊሰማቸው ፈቃደኛ አይደለም፡፡ እነዚህ ድርጅቶች እንደሚሉት የመንግሥት ድርጊት የዓለም አቀፉን የሰብኣዊ መብቶች ድንጋጌ ይጥሳል፡፡ ምክንያታቸውን ሲገልጹ መንግሥት በሚሊዮኖች ሄክታርና ጋሻ የሚገመት ለም መሬት ለገዢዎች ለማዘጋጀት ከየትም አያመጣውም፡፡ ሊያደርግ የሚችለው በዝቅተኛ የካሣ ክፍያ ከገበሬው እየቀማ መሬት መሸጥና ዜጎቹን በኃይል እያፈናቀለ የትሚናቸውን ማባረር ነው፡፡ ይህ ደግሞ ከራሱ ዜጎች ይልቅ ለውጭ ሀገር ቅድሚያ መስጠቱን ያመለክታል፡፡ በዚህ ኢሰብኣዊ ድርጊት የሚፈናቀሉት በመቶ ሺዎችና በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ ገበሬዎች ሰብኣዊ መብታቸው ይገፈፋል፤ ባህላቸውና የአኗኗር ዘይቤያቸው ለአደጋ ስለሚጋለጥ በሥነ ልቦናዊ ችግር ሊጠቁ ይችላሉ፤ ከሁሉም በላይ ደግሞ ለርሀብና ለበሽታ ስለሚጋለጡ ሁልጊዜም ዕርዳታ ጠባቂዎች ሆነው የሰው እጅ እያዩ ለመኖር ይገደዳሉ፡፡

ደሳለኝ ራህመቶ የሚባሉ የሥነ ሕዝብ ዕውቀት ባለቤት እንደሚሉት ተፈናቃይ ገበሬዎች በፍንቀላው ከሚያገኙት ጥቅም ይልቅ የሚደርስባቸው ጉዳት የከፋ ነው፡፡ እንደሳቸው አባባል ገበሬዎቹ መሬታቸው ይወሰድባቸዋል፤ ዘላኖቹ ኢንቬስተሮች መሬቱን ለእርሻ ወይም እነሱ ለሚፈልጉት ነገር ሲያዘጋጁ ሥፍራውን ስለሚመነጥሩትና ደኑን ስለሚያጠፉት የአካባቢያቸው የተፈጥሮ ሀብት ይወድምባቸዋል (ቢመለሱ እንኳን አያገኙትም)፤ የተፈጥሮ ሚዛንም ይዛባል፤ መንግሥት እንደሚለው እነዚህ ኩባንያዎች ለአካባቢው መሠረታዊ ልማት ጥቅሞችን ያበረክታሉ፤ እነዚህ ጥቅሞች ግን በሰዎቹ ቸርነትና በጎ ፈቃድ ካልሆነ በስተቀር የኮንትራት ስምምነቱ ላይ አልተገለጹም፡፡ እነዚህ ኢንቬስተር ተብዬዎች ደግሞ የራሳቸውን ፍላጎት ከማሳካት ውጪ ለአካባቢው ልማትና ለገበሬዎች ደንታ ያላቸው አይመስሉም፡፡ በገዙት እርሻ ላይ እነሱ የሚፈልጉትን የእህል ዓይነት እንጂ የአካባቢው ሕዝብ ወይም ሀገሪቷ የምትፈልገውን ምርት ላይሆን ይችላል የሚያመርቱት፡፡ ገበያቸውን የሚመርጡትም እነሱ ናቸው – ‹ይህን እዚያ ወይም ያንን እዚህ ሽጡ፤ እንዲህ ያለ ሰብልም አምርቱ› ብሎ የሚያስገድዳቸው አንድም የህግ አንቀጽ ወይም የስምምነት ሰነድ የለም፡፡ ስለዚህ ምንም ዓይነት ምርት አምርተው የትም ሊሸጡት ይችላሉ፡፡ እንዲያውም ለሀገር ውስጥ ገበያ ሣይሆን ለውጪ ገበያ ነው የአብዛኛው ምርታቸው ዒላማ(ታርጌት)፡፡ ለምሳሌ ከ10 ሺህ ሄክታር በላይ መሬት ከገበሬዎች ተነጥቆ የተሰጠው አንድ የሣዑዲ ኩባንያ በመሬቱ ላይ ሩዝ አብቅሎ ምርቱን ወደ መካከለኛው ምሥራቅ ነው እሚልከው፤ ሩዝ ደግሞ ከዚያ አካባቢ ሕዝብ የአመጋገብ ሥርዓት ውስጥ የለምና ለከብት ካልሆነ ለራሱ አይመገበውም፡፡ ስለዚህ እነዚህ ኩባያዎችና ባለቤቶቻቸው በዘርም በሃይማኖትም ላልተወለዱትና ላልተዛመዱት ሕዝብ እንዲጨነቁ አይጠበቅም፡፡ ገበሬው የገዛ መንግሥቱ ያላሰበለት ደግሞ ባዕዳኑ እንዲጨነቁለትና እንዲቆረቆሩለት አይጠበቅም፡፡ (“ኩባያዎች” አልኩ እንዴ? ኩባንያ በሉት እባካችሁ)

መንግሥት ከሚያራምዳቸው ፕሮግራሞቹ አንዱ የመንደር ምሥረታ ነው፡፡ ይህ ደግሞ እንደደርግ ዘመን የመንደር ምሥረታና የሠፈራ ፕሮግራም ሁሉ ጥናት ያልተደረገበትና ምንም ዝግጅት የሌለው በመሆኑ ከልማቱ ጥፋቱ ያመዝናል፡፡ ከትውልደ ትውልድ ጀምረው የኖሩበትን ቀዬ በአንድ አዳር ልቀቁና ውጡ ሲባሉ ዙሪያው ገደል ይሆንባቸዋል፡፡ መንግሥት ሠራሽ ወደሆነ አዲስ መንደርም ሄደው መልመድም ሆነ ሕይወትን እንደገና “ሀ” ብለው መጀመር ይቸግራቸዋል፡፡ ሰማይ ምድሩ ነው የሚደፋባቸው፡፡

እንደዚህ ያለ አሰቃቂ መንግሥት ወለድ መፈናቀል ከደረሰባቸው ወገኖች መካከል ጋምቤላ ውስጥ የአኙዋክና የኑዌር ጎሣዎች አባላት የሆኑ በአሥር ሺዎች የሚቆጠሩ ዜጎቻችን ይገኙበታል፡፡ አቶ ሙት የሚባል አንድ አኙዋክ ተፈናቃይ፣ “የመንግሥታችን ተቃዋሚዎች ‹መሬት ቅርምት› በሚሉት ፈሊጥ አንድም ዜጋ አልተፈናቀለም፤ በማንም ያልተያዘ መሬት ነው ለኢንቬስተር በሊዝ የሸጥነው” የሚሉንን የወያኔ ባለሥልጣናት ለማሳጣት በሚመስል አኳኋን እንዲህ ይላል፤ በጥሞና አድምጡት፡፡

“ኢንቬስተሮቹ እንደመጡ ጓዛችሁን ሸክፉ ተባልን፡፡ እምቢ ብንላቸው ንብረታችንን፣ ከብቶቻችንን፣እህላችንንና ቤቶቻችንን ሁሉንም ድምጥማጡን እንደሚያጠፉት እናውቃለን፤ [መግደልና ማሳደድ ለነሱ ብርቃቸው አይደለም፤ በኛ በአኙዋኮች ላይ ደግሞ የለመዱት ተግባር ነው]፡፡ ማካካሻ ስጡን ብለን ብንጮኸም ሰሚ የለንም፡፡ ምክንያቱም ቦታው የኢንቬስተሮቹ እንጂ የናንተ አይደለም ብሎ መንግሥት ቁርጡን ነግሮናል፡፡ ይህ ቦታ ደግሞ አያት ቅድመ አያቶቻችን የኖሩበትና ለየትውልዶቻቸው ሲተላለፍ የኖረ ነው፡፡ በመንግሥት አቋም በጣም ፈራን፡፡ ተበሳጭተህ መሬቴን ተቀማሁ ብትል እሥር ቤት ትጣላለህ፡፡ ለምን ታሰርኩ ብለህ ብትጠይቅ ይባስ ብለው ይገድሉሃል፡፡ [ጠያቂ የላቸውም፡፡ ሕግም የላቸውም፡፡] መሬቱን ተቀምተናል፤ ከአሁን በኋላ የኛ አይደለም፡፡ እኛንም በፈለጉ ጊዜ ሊገድሉን የሚችሉ [የውሻን ያህል እንኳን ክብር የሌለን] ነን፡፡”

ኢትዮጵያውያንም ሌሎች ጉዳዩ ያሳሰባቸው የዓለም ዜጎችም በዚህ ጉዳይ ቢጮሁ ቢጮሁ የወያኔው መንግሥት እንደልማዱ ጆሮ ዳባ ልበስ ብሎ ፀጥ ረጭ ብሏል፡፡ እንዲያውም ችግሩን አባብሶ ቀጥሎበታል፡፡ በኦክላንድ ኢንስቲትዩት የጥናት ዘገባ መሠረት እንደ አውሮፓውያን የዘመን አቆጣጠር ከ2008 ጀምሮ ባሉት ጥቂት ዓመታት ውስጥ እንኳን፣ የወያኔው መንግሥት ለውጪ ባለሀብቶችና ኩባንያዎች በመጣያ ዋጋ የሸጠው የገበሬዎች መሬት አንድ ላይ ቢደመር የፈረንሣይን ሀገር አጠቃላይ የቆዳ ስፋት ያክላል፡፡ በሚቀጥሉት ጥቂት ዓመታት ውስጥ ደግሞ የዚህችኑ የፈረንሣይን የቆዳ ስፋት ከሁለት ዕጥፍ በላይ የሚሆን የእርሻ መሬት ከዚሁ ከፈረደበት ገበሬ እየተነጠቀ ሊሸጥ እንደሆነ እነዚሁ ዓለም አቀፍ ድርጅቶች በመግለጽ ላይ ናቸው፡፡

ስለዚህ መሬቱም እኛ ኢትዮጵያውያንም እንዳወጣን በወያኔ ተቸብችበን እስክናልቅ በጉጉት መጠበቅና የመጨረሻውን ለማየት እንድንበቃ ዕድሜን ከፈጣሪ መለመን ነው የሚኖርብን፡፡ የሰማነውን በልቦናችን ያሳድርልን፡፡ አሜን፡፡ (ካህኑ እግዚኦ ሲሉ አሁን ከጎረቤት ቤ/ክርስቲያን ይሰማኛል፤ ቅዳሴ እየጨረሱ ነው ማለት ነው፡፡ እኛም በያለንበት እስኪ እግዚኦ እንበል፡፡ እግዚኦታ መጥፎ አይደለም፡፡ ሙስሊሙም፣ አይሁዱም፣ ክርስቲያኑም፣ ሁሉም እንደየእምነቱ ይጸልይ፤ እነዚህ ሰዎች በቀጥታ የተላኩት ከጥልሚያኮሱ ዓለም (from the underworld/netherworld) በመሆኑ እነሱን ለማስወገድ እንደግንቦት ሰባት እምነትና ውሳኔ እውነትም በተገኘው ዘዴ ሁሉ – ጸሎትንም ጨምሮ ማለቴ እንደሆነ ይሰመርልኝ – አስተሳሰባዊ ዘርማንዘራቸው ለትውልድ ብክለት ሳይተርፍ ወደመጡበት መመለስ ነው፡፡ ወደዚምባብዌ … ማነው ወደ ደደቢት ማለቴ አይደለም፡፡ ከዚያስ ሊመለሱብን ይችላሉ፡፡ ማስወገድ ከምድረ ገጽ ነው፡፡ ማስወገድ ደግሞ ሥጋን አይደለም – መጥፎ አስተሳሰብን እንጂ፡፡ መጥፎ አስተሳሰብን ለማስወገድ መታጠቅ ከሚገባን የመሣሪያ ዓይነቶች አንዱና ዋናው ደግሞ ፍቅር ነው፡፡ እነዚህን ሰዎች ፍቅርን ጨምሮ በሁሉም መሣሪያ እንረባረብባቸውና የሀገራችን የጋራ ባለቤቶች እንሁን፡፡ ለሀገርና ለራስ ኅልውና ሲባል በፍቅርም በሠይፍም መዋጋትን እነቅዱስ ዳዊትና ልጁ ሶሎሞን፣ እነሙሤም በተግባር አሳይተውናል፡፡ አሁንም በድጋሚ የሰማነውን በልቦናችን ያሳድርልን፡፡ “ቧይ! ተቓጺልና!” አለ ገብረ መድኅን – አረርን’ይ፡፡

(ከሁኔ አቢሲኒያዊ) *

v ባለፉት ስድስት ወራት ብቻ 3481 መምህራን ከስራቸው ለቀዋል
v አዲስ አበባ ውሰጥ በበርካት ት/ቤቶች በአንድ ክፍል ውስጥ ከ90 በላይ ተማሪ ይማራል
v ልጁን በመንግስት ት/ቤት የሚያስተምር አንድም ባለስልጣን የለም
v በስኳር ቴክኖሎጂ የተማረ የሰው ኃይል የለም ብለዋል አቦይ ስብሀት
v ለየወረዳው ካድሬዎች እስከ 2500 የሚደርስ የደመወዝ ጭማሪ ተደርጓል
v በስብሰባ ምክንያት ቅዳሜ ማስተማር ያስቀጣል

እስከ ቅርብ ጊዜ ድረስ በርካታ ኢትዮጵያውያን ወገኖቼ ትምህርት አስተሳሰብን ብሎም ኑሮን ይቀይራል ብለው በማመን ልጆቻቸውን ወደ አሰኳላ በመላክ የማስተማር ከፍተኛ ፍላጎት ነበራቸው ለዚህም እንደምክንያት የሚያቀርቡት ልጆችን ማስተማር የነገ ህወታቸውን ማስተካከል ነው ብለው ስለሚያምኑ እና ትክክልም ስለነበሩ ነው ነገር ግን ባለፉት 23 ዓመታት የህወሀት ኢህአዴግ ዘመን ከጊዜው እና ካለው የህዝብ ቁጥር አንፃር የተማረ የሰው ኃይል ቁጥር ከፍ ያለ ቢሆንም ብዙሀኑ ህዝብ ግን ትምህርትን የሚማረው ነገ ተምሮ ምንም ተስፋ እንደሌለው ተረድቶ ነው፡፡
ከሰሞኑ ሀገራችን ኢትዮጵያ ትምህርት ለሁሉም በማዳረስ አቻ እንዳልተገኘላት የህወሀት ታማኝ አገልጋይ የሆነው ደመቀ መኮንን በቴሌቪዥን መስኮታችን ብቅ ብሎ ነግሮናል ወይም ዋሽቶናል፡፡

የዚህ ፅሁፍ ፀሀፊ ሀሳብ ኢትዮጵያ እውን ቁጥሩን አሳክታለች አላሳካችም ሳይሆን ኢትዮጵያ ያለችበትን ነባራዊ የትምህርት አሰጣጥን ማሳየት ነው፡፡

በአንድ ወቅት ሁሉንም አውቃለው የሚለው ስብሀት ነጋ በስኳር ቴክኖሎጂ ሀገሪቷ ውስጥ ምንም የተማረ የሰው ኃይል እንደሌለ ሰንደቅ ለተበላው ጋዜጣ ተናግሮ ነበር ነገር ግን ይህ የህዝቡ በስኳር ቴክኖሎጂ ተምሮ ያለመመረቅ ፍላጎት ሳይሆን የመንግስት የተሳሳተ የትምህርት ፖሊሲ በዘልማድ እና ገበያውን እንዲሁም ሀገራችን የሚያስፈልጋትን የተማረ የሰው ኃይል አይነት ካለማወቅ የሚመጣ ነው፡፡ በአሁኑ ሰዐት በርካታ ወጣት ኢትዮጵያውያን ወገኖቻችን ኬሚስትሪ እና ፊዚክስ ተምረው እቤት ተቀምጠዋል ድህነታቸው ለህወሀት አሽከር ያደረጋቸው ወንድሞቻችን ደግሞ ኮብልስቶን እየሰሩ ይገኛሉ እነዚህ ወጣቶች ቀድሞውኑ የተሻለ የትምህርት ስርዓት እና ፖሊሲ ቢኖር ኖሮ አቦይ ስብሀት እንደሚሉን ምንም የተማረ የሰው ኃይል በሌለበት የስኳር ቴክኖሎጂ ተምረው እራሳቸውንም ሀገራቸውንም በቀየሩ ኖሮ፡፡

ደመቀ መኮንን እንደዛ ያለማፈር አፉን ሞልቶ የተናገረለት የሀገራችን የትምህርት ስርዐትን ለመታዘብ አዲስ አበባ የሚገኝ አንድ የመንግስት ትምህርት ቤት ጎራ ማለት አልያም መምህራኑን ማነጋገር በቂ ነው፡፡

በትምህርት የተሻለ ደረጃ ደርሳለች በምትባለው አዲስ አበባ በርካታ ት/ቤቶች ውስጥ በአንድ ክፍል እስከ 90 የሚደርስ ተማሪ ይማራል ይኸውም ተማሪው በትክክሉ ትምህርት አንዳያገኝ ብሎም መምህሩ እውቀቱን በአግባቡ እንዳያደርስ የሚያደርግ ነው ይህንንም ችግር ስለሚያውቁ ነው ሁሉም ባለስልጣኖች ልጆቻቸውን ወደ ውጭ ሀገራት ብሎም ከፍተኛ ክፍያ በሚያስከፍሉ ት/ቤቶች የሚያስተምሩት ነገር ግን ልጆቻቸው እንኳን እንዲማሩ የማይፈቅዱበትን የመንግስት ት/ቤቶች ሀገሪቷ እንደተቀየረች ማሳያ አድርገው ያቀርቡልናል፡፡

መንግስት ማለትም ህወሀት ከትምህርት ይልቅ የፖለቲካው ነገር ያንገበግበዋል ፡፡ በቅርቡ ለሁሉም የህወሀት ኢህአዲግ ተቀጣሪ የየወረዳው የፖቲካ ሹመኞች በሀገሪቱ ታይቶም ተሰምቶም የማያውቅ እስከ 2500 ብር የሚደርስ የደመወዝ ጭማሪ አድርጓል ከዚህ ቀደም በኑሮ ውድነቱ ተሰቃየን ሲሉ ከፍተኛ ዛቻ እና ከስራ ማባረር ለፈፀመባው መምህራን እና የመንግስት ሰራተኞች ትኩረት አለመስጠቱ ብሎም ደመወዛቸውን ለመጨመር አለማሰቡ ህወሀት ኢህአዴግ ከዜጎች በላይ ካድሬዎች የሚል ፅንሰ ሀሳብ ውስጥ መሆኑን ቁልጭ አድርጎ የሚያሳይ ነው፡፡

ት/ቤቶች በአሁኑ ሰዐት እንደበፊቱ ቅዳሜ እና እሁድ የማጠናከሪያ ትምህርት መስጫ ከመሆን ይልቅ የካድሬ መሰብሰቢያ ማዕከል ወደመሆን ተሸጋግረዋል ቅዳሜ ቀን ተማሪዎቹን የማጠናከሪያ ትምህርት የሚጠራ ማንኛውም መምህር ስብሰባ እንዳወከ ተቆጥሮ በት/ቤቱ ኃላፊዎች ከፍተኛ ሆነ ማስፈራሪያ እና ዛቻ ይደርሰዋል ይህንንም ተከትሎ በርካታ መምህራን መምህርነት ሙያን እንደስራ መፈለጊያ ይጠቀሙበታል፡፡ በቅርቡ ከአዲስ አበባ መምህራን ማህበር ለከተማው የትምህርት ቢሮ ኃላፊ አቶ ዲላሞ ኦቶሬ የቀረበው ማስረጃ እንደሚያሳየው ባለፉት ስድስት ወራት ብቻ 3481 መምህራን ስራቸውን ለቀዋል፡፡

እንግዲህ ይህንን ነው ባለልምዱ ውሸታም ደመቀ መኮንን ለውጥ ብሎ የሚነግረን፡፡

(የዚህ ጽሁፍ ጸሀፊ በ2004 ዓ.ም የመምህራን ደመወዝ ጭማሪን አስመልከቶ በተነሳው ተቃውሞ መምህራኑን አነሳስተሀል ተብሎ ከመምህርነት ሙያው የተባረረ ነው)

ከፕሮፌሰር አለማየሁ ገ/ማርያም

የአሁኑ አስገራሚ ጊዜ ሸክስፒር፣ ጁሊየስ ቄሳር በሚለው ፅሁፉ ላይ ለተናገረው አነጋገር ልዩ ትርጉም ይሰጠዋል፣ “ሰዎች የሰሩት ተንኮል ከመቃበራቸው በላይ ሀያው ሆኖ ይኖራል” ብሎ ነበር ሸክስፒር፡፡ በአሁኑ ጊዜ አቶ መለስ ዜናዊ በህይወት በነበሩበት ጊዜ ከሰሩት ተንኮሎችና ጭራቃዊነት የሞላው አስቀያሚ ተግባር ውርስ ጋር ፊት ለፊት ተፋጥጠን እንገኛለን፡፡ የኢትዮጵያ ሉዓላዊ የግዛት አካል ተቆርሶ እንደገና ለሽያጭ ለሱዳን ቀርቧል፡፡ ይህንንም ጭራቃዊነት ተንኮል የቀበሮ ባህታውያኑ “የድንበር ማካለል“ ብለው ይጠሩታል፡፡ እኔ ደግሞ ድንበር መቁረስ፣ መቆራረስ፣ መሽረፍ እና መሸራረፍ ብዬ እጠራዋለሁ፡፡ ባጭሩ ኢትዮጵያን ለቅርጫ ማቅረብ እለዋለሁ… ደግሞ ለሰላሳ ቁርጥራጭ የመዳብ ዲናሮች!

እ.ኤ.አ በ2008 “የኢትዮጵያ ጋሻ“ ተብሎ በሚጠራው የሰሜን አሜሪካ የሲቪል ማህበረሰብ ስብስብ ጉባኤ ላይ በመገኘት የእናት አገር ኢትዮጵያን ሉዓላዊነት መጠበቅ በሚል ርዕስ ስሜትን የሚቀሰቅስ ንግግር አድርጌ ነበር፡፡

በዛሬዋ ዕለት እዚህ የተሰባሰብንበት ዋናው ምክንያት አቶ መለስ ዜናዊ እናት አገራችንን መቅን አሳጥተው ለመበታተን እንዲመቻቸው በበረሃ ሳሉ ነድፈው ያመጡትን ጭራቃዊ ዕቅድ እና ዕኩይ ምግባር ለማውገዝ እና ለማስቆም ነው፡፡ አቶ መለስ የአሰብን ወደብ አሳልፈው በሰጡበት ወቅት ዝምታን በመምረጣችን ወደብ አልባ የመሆንን ዋጋ ከፍለናል፡፡ እ.ኤ.አ በ1998 ባድመ ተወረረች፣ እናም የ80,000 ኢትዮጵያውያን ህይወትን የበላ መስዋዕትነት ተከፍሎ ጠላቶቻችን ከግዛታችን እንዲወጡ ተደረገ፡፡ ሆኖም ግን አቶ መለስ በብርሃን ፍጥነት ተገልብጠው የኢትዮጵያን አንጸባራቂ የጦር ሜዳ ድል ቀልብሰው የዲፕሎማሲያዊ ሽንፈትን በመጋት በእርቅ ሰበብ ስም ባድመን ለወራሪው ኃይል አሳልፈው ለመስጠት ስምምነት አደረጉ… (ዛሬ) በምዕራብ ኢትዮጵያ የሚኖሩ ወገኖቻችን በግልጽ እንደነገሩን የአያት ቅድመአያቶቻቸውን መሬት እና መኖሪያ ቤታቸውን ሳይቀር አቶ መለስ ለሱዳኑ አምባገነን [በዓለም አቀፉ የወንጀለኞች ፍርድ ቤት በወንጀል ለሚፈለጉት እና ከፍትህ ለማምለጥ እራሳቸውን በመደበቅ ተወሽቀው ላሉት] መሪ ኦማር አልባሽር አሳልፈው ለመስጠት በሚስጥር ስምምነት ፈጽመዋል…

ያንን ንግግር ካደረግሁ ከስድስት ዓመታት በኋላ እንኳን በሚያሳዝን ሁኔታ እናት አገራችንን ለመበታተን አቶ መለስ ከበረሃ ውስጥ ነድፈው ያመጡትን ጭራቃዊ ዕቅድ እኩይ ምግባር ለመቀልበስ ባለመቻላችን አዝናለሁ፡፡ አቶ መለስ አሁን በህይወት የሉም፣ ሆኖም ግን እኛን እንዲያጠፋ ጥለውት ከሄዱት ተንኮላቸው ስራቸው ጋር ፊት ለፊት ተጋትረናል፡፡ “መልካም ሰዎች ዝም ስላሉና ምንም ባላማድረ ጋቸው ይሆን ተንኮል የሚበረታው” የሚለው አባባል እውነታነት አለውን? በመጨረሻም ተንኮልና ጭራቃዊነት ድል ተጎናጽፏልን?

ኢትዮጵያ በአቶ መለስ ዜናዊ ቅርጫ መግባት

እ.ኤ.አ ዴሴምበር 2013 የሱዳን የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር የሆኑት ዓሊ ካርቲ የኢትዮጵያ እና የሱዳን ገዥ አካላቶች “ፋሻጋ እየተባለ በሚጠራው አካባቢ የነበረውን የድንበር አለመግባባት እና በሌሎች አካቢዎችም ያሉትን የድንበር ማካለል ስራዎችንም በሰላማዊ መንገድ ለማጠናቀቅ ስምምነት አድርገናል“ በማለት በግልጽ ተናግረዋል፡፡ ስለሁለቱ አገር መሪዎች አስመልክቶ ካርቲ እንዲህ ብለዋል፣ “የመጨረሻውን የማካለል ስራ ለመተግበር ታሪካዊ ስምምነት አድርገናል፡፡“ የሱዳን የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር መስሪያ ቤት በኢትዮጵያ እና በሱዳን መካከል ያሉትን “የድንበር ውዝግቦች” በማስመልከት ለሚቀርቡ አስተያየቶች ሁሉ ምንም ዓይነት ሀሳብ እንደማይቀበል ጠቅሶ ሲናገር፣ “በጠረፉ በተወሰኑ የወሰን ድንበር ነጥብ ቦታዎች ላይ“ በጣም ቀላል የሆኑ አለመግባባቶች ከመኖር በስተቀር ሌላ ቸግር እንደሌለ አስረግጠው ተናግረዋል፡፡

ባለፉት ሳምንታት የኢትዮጵያ የውጭ ግንኙነት መምሪያ እንደ ዔሌ አንገቱን ብቅ ጥልቅ እያደረገ በድብቅነት እና ማደናገር በተላበሰ ስልት/strategy “የድንበር ማካለሉን ጉዳይ“ እና “መጠነሰፊ ጠቀሜታ“ አላቸው እያለ ከበሮ የሚደልቅላቸውን “የደህንነት ትብብር ስምምነት፣ የኢኮኖሚ፣ የግብርና፣ የትምህርት እና የባህል“ “የስትራቴጅክ ስምምነት ማዕቀፍ“ በማለት በሚጠራቸው ጉዳዮች ላይ እምነት እንዲያድርብን የፕሮፓጋንዳ ዘመቻዎችን በመሰለቅ ጊዜውን በከንቱ አሳልፏል፡፡

እ.ኤ.አ በ2001 “ለድንበር ውዝግቡ” ይሰጡ የነበሩት ምክንያቶች አሁን እየተሰጡ ካሉት ምክንያቶች ፍጹም የተለዩ ነበሩ፡፡ በዚያን ጊዜ የሱዳን ገዥ አካል እንደገለጸው የድንበር ማካለሉ ስራ አስፈላጊነቱ “የአልቃዳሪፍን ግዛት በሰሜን ኢትዮጵያ ከሚገኘው የትግራይ ግዛት ጋር ‘ለማልማት እና ለማቆራኘት‘ የሚል ነበር… ሁለቱ አካባቢዎች በጣም ለም የነበሩ ሲሆኑ፣ ከዚህም በላይ አልቃዳሪፍ ለሱዳን የዳቦ ቅርጫት ተደርጎ የሚቆጠር ነበር… ከአልቃዳሪፍ እስከ መቀሌ ያለው የመኪና መንገድ…እየተጠገነ እና ደረጃው ከፍ እየተደረገ ነው… የትግራይ ግዛት ከዚህ በመነሳት በዚህ በኩል ወደ ቀይ ባህር የሚያሸጋግረው ዕድል ስለሚያገኝ እና አልቃዳሪፍ ደግሞ ከፖርት ሱዳን ጋር የሚያገናኘው ስለሆነ ተቃሚ ይሆናል፡፡ በዚህም መሰረት ፖርት ሱዳን ለመቀሌ በኤርትራ ግዛት ከሚገኘው የአሰብ ወደብ እና በሶማሌ ግዛት ከሚገኘው የበርበራ ወደብ የበለጠ ቅርብ ትሆናለች…“ የሚል ነበር፡፡
እ.ኤ.አ በ2008 አቶ መለስ ዜናዊ ከሱዳን ጋር የተደረገውን “ስምምነት” አስመልክቶ በውሸት ባህር ውስጥ እየተንቦጫረቁ የጭቃ ጅራፋቸውን ማጮህ ጀመሩ፡፡ በዚያው ዓመት በግንቦት ወር ላይ የውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር መስሪያ ቤታቸው ሙልጭ አድርጎ በመካድ ለመጀመሪያ ጊዜ አንድም ጋት የሚሆን የኢትዮጵያን መሬት ለሱዳን አሳልፎ ለመስጠት የተደረገ ሰምምነት የለም የሚል መግለጫ ሰጠ፡፡ ያ መግለጫ በውጭ የሚገኙትን “የዜና አውታሮች” እና “ኃላፊነት የማይሰማቸው” በበሬ ወለደ የፈጠራ ወሬ የተሰማሩ ሽብር እና ፍርሀትን በህብረተሰቡ ዘንድ የሚነዙ አሸባሪዎች ናቸው በማለት ከሷቸው ነበር፡፡ የሱዳን ባለስልጣኖች ግን ያንን መግለጫ በሚጻረር መልኩ “ከኢትዮጵያ መሬት እንዳገኙ“ በይፋ በአደባባይ ተናግረዋል፡፡ በግንቦት አጋማሽ አቶ መለስ እና አጫፋሪዎቻቸው የመሬት ማደሉን ሚስጥር ደብቀው ማቆየት ባለመቻላቸው ወደ ቀድሞው ታሪካቸው ለመመለስ ተገደዋል፡፡ በድንበር ማካለሉ ወቅት አንዳንድ የቅድመ ስራ እንቅስቃሴዎች ብቻ እንደተከናወኑ፣ እናም የተጠናቀቀ ነገር የለም በማለት በግልጽ ተናግረዋል፡፡ በቀናት ጊዜ ውስጥ አቶ መለስ እና አጫፋሪዎቻቸው ሌላ አዲስ ቅጥፈትን ፈብርከው ብቅ አሉ፡፡ የሆነው “ቀደም ሲል በንጉሱ እና በደርግ ዘመን ከሱዳን ጋር የተደረጉ ስምምነቶችን ተግባራዊ አደረግን” ብለው ጭራ ቀረሽ ዉሸት ፈጠሩ፡፡

የኢትዮ ሱዳን የድንበር ጉዳይ ኮሚቴ ጉዳዩን በግልጽ ሲያቀርበው እና በተጨባጭ በድንበሩ ባሉ አካባቢዎች ላይ ምን እየተደረገ እንዳለ ይፋ ሲያደርግ እስከ አፍ ጢሙ ተቀብትቶ/ሞልቶ የነበረው የውሸት ጎተራ መፈረካከስ ጀመረ፡፡ በአቶ መለስ ለሱዳን መሬት ዕደላ ፖሊሲ ምክንያት የተጎዱ ዜጎቻችን ለአሜሪካ ድምጽ የአማርኛው አገልግሎት እና ለሌሎች ዓለም አቀፍ ብዙሃን መገናኛ ተቋማት ቃለመጠይቅ መስጠት ጀመሩ፡፡ በመሬት ዕደላው ምክንያት ቀጥተኛ ተጎጅ የሆኑ ወገኖቻችን አያት ቅደመ አያቶቻቸው ጠብቀው ያቆዩት መሬት በሱዳን ኃይሎች እየተወረረ ይዞታቸው ሲወሰድባቸው እና ከቀያቸው እና እትብቶቻቸው ከተቀበሩባቸው ቦታዎች ሲባረሩ የነበረውን ሁኔታ በመረረ አኳኋን የተሰማቸውን ቅሬታ በሰፊው ማሰማት ጀመሩ፡፡ የእርሻ መሳሪያዎቻቸው እና የመገልገያ ቁሳቁሶች በሱዳን ወራሪ ኃይሎች መወረሱን ገለፁ:: እንዲሁም በርካታ ኢትዮጵያውያን በሱዳን እስር ቤቶችም ታስረው እንዲማቅቁ አስታወቁ፡፡ በዚያን ጊዜ አቶ መለስ ምንም ምርጫ አልነበራቸውም፣ በግዴታ ሳይወዱ መሬት ለመስጠት ከሱዳን ጋር መፈራረማቸውን ለማመን ተገደዋል፡፡

እ.ኤ.አ በሜይ 2008 አቶ መለስ ከኦማር አልባሽር ጋር ያደረጉትን ስምምነት እንዲህ በማለት ይፋ አድርገዋል፣ “እኛ ኢትዮጵያውያን እና የሱዳን መንግስት የድንበር ማካለሉ ስራ በሚሰራበት ወቅት ከሁሉቱም ወገን አንድም ዜጋ እንዳይፈናቀል ለማድረግ ስምምነት ተፈራርመናል… በ1996 የወሰድነውን መሬት መልሰን ለሱዳን ሰጥተናል፣ ይህ መሬት ከ1996 ዓ.ም በፊት የሱዳን ገበሬዎች ይዞታ ነበር፡፡ አንዳንድ የብዙሃን መገናኛ ተቋማት እንደሚያናፍሱት ሳይሆን በድንበሩ ዙሪያ አካባቢ አንድም የተፈናቀለ ዜጋ የለም፡፡”

እ.ኤ.አ በ2008 በዊክሊስ (የአሜሪካ የውጭ ጉዳይ አመራር ሚስጥር ሰነድ) ሌላ ወሳኝ የሆኑ መረጃዎች ይፋ ተደርገዋል፡፡ “የቀድሞው የህዝባዊ ወያኔ ሃርነት ትግራይ ማዕከለዊ ኮሚቴ አባል እና የቀድሞው የመከላከያ ሚኒስትር የነበሩት አቶ ስዬ አብርሃ እንዲህ በማለት ተናግረዋል፣ ‘አቶ መለስ በኢትዮጵያ እና በሱዳን መካከል ተፈጥሮ የነበረውን የድንበር ውዝግብ ውጥረት ለማርገብ ጥረት በሚያደርጉበት ወቅት “ለአማራ ክልል ትልቅ ዋጋ ሊያስከፍል የሚችል ግዙፍ መሬት“ አቶ መለስ ለሱዳን ሰጥተዋል፡፡ እናም የአቶ መለስ አገዛዝ “በድብቅ ይዞ ለማቆየት ሞክሯል” አሉ አቶ ስዬ አብርሃ::
ቀደም ሲል አቶ መለስ፣ አሁን ደግሞ የዕኩይ ምግባር ውርስ አጫፋሪዎቻቸው ያንን ስምምነት “በድብቅ ይዘው ለማቆየት” በመውተርተር እና በመዳከር ላይ ይገኛሉ፡፡ ሆኖም ግን እ.ኤ.አ በ2008 አቶ መለስ ከኦማር አልባሽር ጋር ባደረጉት ስምምነት ላይ የሰጡት መግለጫ አንዳንድ ጠቃሚ ምልክቶችን ይሰጣል፡፡ እራሳቸው አቶ መለስ ባመኑት እ.ኤ.አ በግንቦት 2008 በእርሳቸው እና በኦማር አልባሽር መካከል በተደረገው “የመሬት መስጠት ስምምነት” ዝርዝር የስምምነቱን ሁኔታ የሚያመላክት መሆኑ የሚያጣያይቅ አይደለም፡፡ “የስምምነቱን” ሁኔታ ስናጠናው አቶ መለስ በስምምነት መዝገቡ ላይ በርካታ ጠቃሚ ማስረጃዎችን አስቀምጠዋል፡፡ “ስምምነቱ” 1ኛ) መሬቱ በሚሰጥባቸው አካባቢዎች ሰዎችን ሊያፈናቅል የሚችል ጥያቄ መነሳት እንደሌለበት 2ኛ) ከድንበር ማካለሉ ጉዳይ ጋር በተያያዘ መልኩ ከማካለል ስራው ጋር ተያይዞ ጉዳት የሚደርስባቸውን ሰዎች ጥቅሞች የማስጠበቅ ሁኔታ መኖር እንዳለበት 3ኛ) በኢትጵያውያን ገበሬዎች በህገወጥነት መልክ ተይዞ የነበረ የተባለውን መሬት ለሱዳን ገበሬዎች የባለቤትነት መብትን ማስጠበቅ 4ኛ) በ1996 ዓ.ም በህገወጥ መልክ በኢትዮጵያውያን ተይዞ የነበረውን መሬት ለሱዳናውያን መመለስ የሚሉት ዋና ዋናዎቹ ናቸው፡፡

በአቶ መለስ ፈቃድ እና አዛዥነት በእራሳቸው እና በኦማር አልባሽር የተፈረመው መሬት የመስጠት ስምምነት “የ1902 የግዌን መስመር/Gwen Line of 1902” (የ1902 የአንግሊዝ-ኢትዮጵያ ስምምነት) እየተባለ የሚጠራው “በኢትዮጵያ እና በሱዳን መካከል ያለውን ድንበር” መስመር ማስያዝ ከሚለው ጋር ምንም ዓይነት ግንኙነት እንደሌለው መገንዘብ ሊሰመርበት የሚገባ ጉዳይ ነው፡፡ እንደዚሁም እ.ኤ.አ ከ1974 በፊት በንጉሱ ዘመን እና በደርግ ዘመን ከ1995 እስከ 1991 ድረስ የተረቀቁ እና የተፈረሙ የድንበር መካለል ወይም ደግሞ መፍትሄ መስጠት ስምምነቶች ካሉ ከዚህ ስምምነት ጋር ምንም ዓይነት ግንኙነት የላቸውም፡፡ እ.ኤ.አ ከ1996 መጀመሪያ አካባቢ ጀምሮ አቶ መለስ በእራሳቸው ፈቃድ ከድንበር እና ተመሳሳይ ጉዳዮች ጋር በተያያዘ መልኩ ያደረጉት “ስምምነት” በአቶ መለስ ግላዊ አተያይ የሱዳን መሬት በኢትዮጵያውያን በኃይል የተቀማ ነው በማለት በግላቸው ያደረጉት ህገወጥ እርምጃ እንጅ ሌላ ምንም ዓይነት ማስረጃ የሌለው እርባናቢሰ ስብከት መሆኑ በውል ሊጤን ይገባል፡፡

የኢትዮጵያን “ግዙፍ መሬቶች” በድብቅ እና ለህዝብ ይፋ ሳያደርጉ በሚስጥር ለሱዳን የሚሰጡበት “ስምምነት”ምክንያቱምንድን ነው”?

አቶ መለስ እና አቶ ኃይለማርያም በአጠቃላይ “በድንበር ስምምነቱ” ዙሪያ እያቀረቡት የነበረው እና ያለው የውሸት ፍብረካ ድሪቶ ሪፖርት እውነታውን ለመደበቅ ከሚሽመደመደው ድሁር አስተሳሰባቸው ያለፈ ፋይዳ አይኖረዎም፡፡ እውነተኛው የድንበር መስጠት ስምምነት እ.ኤ.አ በ2008 ተጠናቁአል፡፡ በምንም ዓይነት መልኩ ቢሆን አቶ መለስ “ግዙፍ የሆነ መሬት ከአማራ ክልል” ቆርሰው ፈርመው፣ አትመው እና አሽገው ለሱዳን መስጠታቸውና በድብቅ “በድብቅ ተይዞ እንዲቆይ” መጣራቸው የሚያጠያየቅ ጉዳይ አይደለም፡፡ እ.ኤ.አ በ2014 የኢትዮጵያ የይስሙላው ጠቅላይ ሚኒስትር አቶ ኃይለማርያም ደሳለኝ የአቶ መለስን የበከተ ውሸት እንደተለመደው “በሀሰት መጋረጃ ደብቀው” ለዘላለም ለማቆየት በማሰብ ሌላ ዘርዘር ያለ ፖለቲካዊ ድራማ ለመተወን በመውተርተር ላይ ይገኛሉ፡፡

አቶ ኃይለማርያም ደሳለኝ እና ጌቶቻቸው የኢትዮጵያን ህዝብ ሊያታልሉ፣ ሊያጭበረብሩ እና በውሸት ሊደልሉ የሚችሉ ይመስላቸዋል፡፡ እነዚህ የዕኩይ ምግባር ባለቤቶች መሬትን ያህል ነገር በድብቅ ሸፍኖ የመስጠት ጨዋታቸውን ኢትዮጵያውያን የማያውቁ እና የማይገነዘቡ ሞኞች አድርገው ይቆጥራሉ፡፡ እነርሱ ይህን የሞኝነት ጨዋታቸውን እንደፈለጉ መጫወት ይችላሉ፣ ሆኖም ግን አቶ ኃይለማርያም አንድ ጥያቄ እንዲመልሱልኝ እፈልጋለሁ፣ ይኸውም “ ‘ከአማራ ክልል ግዙፍ መሬቶችን ቆርሰው የሰጡት’ “ድብቅ የሚስጥር ስምምነቶችን የት እንዳስቀመጧቸው ሊያሳዩኝ ይችላሉን? አቶ መለስ እ.ኤ.አ በ2008 እና አሁን ደግሞ አቶ ኃይለማርያም ደሳለኝ እና የዕኩይ ምግባር አጋሮችዎ የድብቅ ስምምነቶችን ከህዝብ ፊት ደብቃችሁ ከፊታችሁ ላይ የውሸት መጋረጃ በማድረግ ለመዝለቅ የምትፈልጉት ለምንድን ነው?” ከአገር መሬት ቆርሳችሁ ለባዕድ አገር ስትሰጡ በአገሪቱ ህገመንግስት ስልጣን ለተሰጠው ፓርላማ (ለተወካዮች ምክር ቤት) ተብዬው ለይስሙላ እንኳን ቢሆን መቅረብ የለበትምን“? ህገመንግስቱ የሚለው ሌላ የስርዓቱ ቁንጮዎች የሚያደርጉት ሌላ! አራምባ እና ቆቦ!

ከላይ ለቀረቡት ጥያቄዎች መልሱ ቀላል ነው፣ እ.ኤ.አ 2008 አቶ መለስ የተናገሩለት “የሚስጥር ስምምነት“ እና አሁን ደግሞ አቶ ኃይለማርያም እያነበነቡት እንዳለው አይደለም እውነታው፡፡ ህዝብ ግብር እየከፈለ በሚያስተዳድራቸው መገናኛ ብዙሀን ብቅ እያሉ በእብሪት የሚያሰራጩት ነጭ ውሸት ነው፡፡ በእርግጥ አቶ መለስ ይዋሻሉ ማለት “መለስ ወይስ መቀልበስ” መጠሪያ ስማቸው ነው፡፡ ሁሉም አፍጥጠዉ ይዋሻሉ፡፡ አቶ መለስ እና አቶ ኃይለማርያም ከኦማር አልባሽር ጋር በስምምነቶች ላይ ያስቀመጧቸው ቃላት፣ ሀረጎች እና ዓረፍተ ነገሮች ወደ እውነት ተግባርነት የሚሸጋገሩ ከሆነ ከዚህ ጋር ተያይዘው የሚመጡ አደጋዎች ምን ሊሆኑ ይችላሉ? በእውነት እነዚህ የኢትዮጵያን ሉዓላዊ የግዛት አንድነት በመዳፈር መሬቱን እየቆረሱ ለመስጠት ተፅፈው ተፈረመው የተደበቁ ስምምነቶች የአቶ መለስን እና የአቶ ኃይለማርያምን ቀጣፊነት የሚያስረዱ መረጃዎች ሊሆኑ አይችሉምን?
ድብቅነት በኢትዮጵያ በመግዛት ላይ ላለው ገዥው አካል ዋና መለያ ባህሪው ነው፡፡ ነገሮችን ደብቆ በመያዝ እያንዳንዱን በማሞኘት ላይ ይገኛሉ፡፡ አቶ መለስ በህይወት በነበሩበት ጊዜ እና በአሁኑ ጊዜ ያሉት ሎሌዎቻቸው ደግሞ የቅብብሎሽ ዱላውን ከጌታቸው ራዕይ በመቀበል በኢትዮጵያ ህዝብ ላይ እያሳዩ ያሉት ንቀት የህዝቡን ምንነት ሳይገመግሙ እና ሳይረዱ በራቁት ገላው ላይ ሱፍ እየጎተቱ መሆኑን በውል ሊያጤኑት ይገባል፡፡ አቶ መለስ እና ጋሻጃግሬዎቻቸው አሰብን እና ባድመን በቤሣ ቁርጥራጮች ካስረከቡ በኋላ ዝምታ ብቻ መልስ ስላገኙ ከዚያ ነገር አንድ ቁም ነገር ተምረዋል፡፡ ይኸውም ኢትዮጵያውያንን እና የኢትዮጵያን ግዛት የእነርሱ የግል እንደፈለጉ የሚለውጧት፣ የሚሸጧት የህግ ተጠያቂነት የሌለበት የግል ንብረታቸው መሆኗን አረጋገጡ፡፡

በመለስ/ኃይለማርያም ከምዕራብ ኢትዮጵያ የግዛት አንድነት መሬት በመቁረስ ለሱዳን ለመስጠት የሚደረግ ማንኛውም “ስምምነት” ህገመንግስታዊ አይደለም፡፡

እ.ኤ.አ. ወደ 2008 መለስ ብለን ስናይ አቶ መለስ የኢትዮጵያን መሬት ቆርሰው ለሱዳን ወይም ደግሞ ለማንም ቢሆን ለመስጠት ህጋዊ ስልጣን የላቸውም ብዬ ተከራክሬ ነበር፡፡ ዛሬም ቢሆን አቶ ኃይለማርያም የኢትዮጵያን መሬት ቆርሰው ለሱዳን የመስጠት ህጋዊ መብትም ሆነ ስልጣን የላቸውም፡፡ ይህንን ካልኩ ዘንድ አቶ መለስ “ከአማራ ክልል ግዙፍ የሆነ መሬት” ቆርሰው ለሱዳን ለመስጠት “ስምምነት” እንደተፈራረሙ አጠያያቂ ነገር አይደለም፡፡ አቶ ኃይለማርያም እና ጌቶቻቸው ይህን ህገወጥ የመሬት ዕደላ ዕኩይ ተግባራቸውን “የስልታዊ/ስትራቴጂክ ስምምነት ማዕቀፍ” በማለት የፕሮፓጋንዳ ዘመቻ በመክፈት ጣፋጭ በማስመሰል በማር የተለወሰ መርዛቸውን ሊግቱን ይፈልጋሉ፡፡ እውነታው ግን በአሁኑ ጊዜ በኢትዮጵያ በስልጣን ላይ ያለው ገዥ አካል ምንም ዓይነት የኢትዮጵያን መሬት ለሱዳንም ሆነ ለማንም ሌላ አገር አሳልፎ የመስጠት ህገመንግስታዊም ሆነ ዓለም አቀፋዊ መብትም ስልጣንም የለዉም፡፡

በመጀመሪያ ደረጃ ሊታይ የሚችለው ይህ የተካሄደው የድብቅ ስምምነት የኢትዮጵያን ህገመንግስት አንቀጽ 12 የሚጻረር ስለሆነ የህገመንግስት ጥያቄን ያስነሳል፡፡ አቶ መለስ በህይወት በነበሩበት ጊዜ እና እርሳቸውን ተክተው በመስራት ላይ ያሉት የአሁኖቹ ገዥዎቻችን ከኢትዮጵያ ህዝብ እና ከተወካዮች ምክር ቤት በሸፍጥ ደብቀው ከኦማር አልባሽር ጋር ያደረጉትን የሚስጥር “ስምምነት” እየተባለ የሚጠራውን ተግባራዊ ለማድረግ ይፍጨረጨራሉ፡፡ በኢትዮጵያ ህግመንግስት አንቀጽ 12 ስር (“የመንግስት የስራ ድርሻ እና ተጠያቂነት“) እንዲህ ይላል፣ “መንግስት ተጣያቂነት እና ለህዝብ ግልጽነት ባለበት ሁኔታ ስራውን ይሰራል… ማንም የህዝብ ባለስልጣን ወይም ተመራጭ በህግ የተሰጠውን ስልጣን በህግ አግባብ ካልተጠቀመ ተጠያቂ ይሆናል፡፡” አቶ መለስ እና ተኪዎቻቸው “የህዝብ ባለስልጣን” እንደመሆናቸው መጠን ግልጽነት እና ተጠያቂነት ባለበት ሁኔታ ስራቸውን ለማከናወን ህገመንግስታዊ ግዴታ አለባቸው፡፡ ለህዝብ ሳይቀርብ እና የስምምነቱ ሁኔታም በዝርዝር ምን እንደሆነ ሳይታወቅ እንዲሁም ህጋዊ ስልጣን የተሰጠው የተወካዮች ምክር ቤት ሳያጸድቀው የአገርን የግዛት አንድነት በመጣስ መሬት ቆርሶ ለሌላ አገር ለመስጠት በእራስ ፈቃድ የሚደረግ የሚስጥር ስምምነት የህገመንግስቱን አንቀጽ 12 ይጻረራል፣ ሙሉ በሙሉም ህገመንግስቱን ይደፈጥጣል፡፡

እዚህ ላይ በአቶ መለስ እና በተኳቸው የዕኩይ ምግባር ተባባሪዎቻቸው ሸፍጥ በተሞላበት ሁኔታ በስውር መሬት ለሱዳን ለመስጠት እየተደረገ ካለው ሁኔታ ጋር በተያያዘ መልኩ ቁልፍ የሆኑ የህግ ጥያቄዎች ይነሳሉ፡፡ እነዚህም፣ 1ኛ) አቶ መለስም ሆኑ አቶ ኃይለማርያም በኢትዮጵያ ስም ሆነው ቀያጅ የሆኑ “ስምምነቶችን” ወይም “ውሎችን” በግል ለመፈረም ህገመንግስታዊ ስልጣን አላቸውን? 2ኛ) በአቶ መለስም ሆነ በአቶ ኃይለማርያም ፊርማ የሚደረጉ “ስምምነቶች” ከኢትዮጵያ ህገመንግስት አኳያ ህጋዊ ጠቀሜታ ሊኖራቸው ይችላልን? 3ኛ) በአቶ መለስ እና በአቶ ኃይለማርያም የሚደረግ/ጉ ስምምነት/ቶች በቀጣይነት በኢትዮጵያ ስልጣንን በሚይዙ መንግስታት ተግባራዊ መሆን የሚችል/ሉ መሆን እና አለመሆኑ/ናቸው ከዓለም አቀፍ ህግ አንጻር እንዴት ሊታይ ይችላል? 4ኛ) በአቶ መለስ እና አቶ ኃይለማርያም በተፈረመ ስምምነት የተሰጠ የትኛውም በሱዳን የተያዘ የኢትዮጵያ ግዛት በዓለም አቀፋዊ ህግ መሰረት በሌላ አገር እንደተያዘ ሊታይ የሚችል ነው ወይስ አይደለም? 5ኛ) የኢትዮጵያ ህገመንግስት በግልጽ እንዳስቀመጠው “የፌዴራል መንግስቱ ስልጣን እና ኃላፊነቶች” መካከል “የውጭ ፖሊሲ ማውጣት እና መተግበር፣ ዓለም አቀፍ ውሎችን መዋዋል እና ማጽደቅ“ “የፌዴራል መንግስቱ” አጠቃላይ የውጭ ግንኙነቶች እና ስልጣኖች በስራ አስፈጻሚ ማኔጅመንት ተፈርመው የውጭ ግንኙነት መስኮች እና “የዓለም ዓቀፋዊ ስምምነቶች“ በፓርላማው ይጸድቃሉ/አይጸድቁም፡፡ አንቀጽ 55 (12) በግልጽ እንዳስቀመጠው ዓለም ቀፍ ስምምነቶችን በሚመለከት በስራ አስፈጻሚው ተፈርሞ ለተወካዮች ምክር ቤት ቀርቦ በፓርላማው ታይቶ ይጸድቃል፣ የተወካዮች ምክር ቤት ከተሰጡት ዋና ዋና ኃላፊነቶች አንዱ ስራ አስፈጻሚው ዓለም አቀፍ ስምምነቶችን ህጎችን ፈርሞ ሲያቀርብለት ፓርላማው መርምሮ ያጸድቃል፡፡”

የአቶ መለስ እና አቶ ኃይለማርያም በራሳቸው ፈቃድ መሬት ለመስጠት የሚያደርጓቸው “ስምምነቶች” የህገመንግስቱን አንቀጽ 55 (12) የሚደፈጥጥ ነው፡፡ አቶ መለስ እና አቶ ኃይለማርያም ከሌላ መንግስታት ጋርም ስምምነቶችን ለመደራደር እና ለመፈረምም ይችላሉ፡፡ በህገ መንግስቱ የተሰጣቸው ስልጣን ለመደራደር፣ ለማርቀቅ እና ዓለም አቀፋዊ ስምምነቶችን በመፈረም ላይ ብቻ የተወሰነ ነው፡፡ ሆኖም ግን አቶ መለስ እና አቶ ኃይለማርያም ከሌላ መንግስታት ጋር የሚያደርጓቸው “ስምምነቶች” ፊርማ በህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በአንቀጽ 55 (12) በግልጽ እንደተቀመጠው ሁሉ ካልጸደቀ በስተቀር የተጻፈበትን ወረቀት ዋጋ ያህል አያወጣም፡፡

አቶ መለስ እና አቶ ኃይለማርያም ሁለቱም መሬት ለመስጠት ከሱዳን ጋር ያደረጓቸውን ስምምነቶች ፓርላማው እንዲያጸድቃቸው ለማቅረብ ፈቃደኞች አልሆኑም፡፡ እንዲሁም በጨዋነት መንፈስ ቢያንስ ፓርላማው እንዲወያይበት እንኳ ስምምነቶች ለመስጠት ፈቃደኞች አልሆኑም፡፡ ስምምነቶችን ፓርላማው እንዲያጸድቃቸው ለማቅረብ አለመቻል ህገመንግስታዊ የስራ ኃላፊነት ድርሻን እና መርሆዎችን የጣሰ ከመሆኑም በላይ ፓርላማው ዓለም አቀፍ ስምምነቶችን ለማጽደቅ ባለው ስልጣን ላይ እየተደረገ ያለ ጣልቃገብነትን የሚያመላክት ነው፡፡

አንቀጽ 86 “የውጭ ግንኙነት መርሆዎችን“፣ የ“ፌዴራል መንግስትን“ (የጠቅላይ ሚኒስትሩን፣ የተወካዮች ምክር ቤትን) ኢትዮዮጵያ ከሌሎች አገሮች ጋር እና ከዓለም አቀፉ ማህበረሰብ ጋር ያላትን ግንኙነት ይገልጻል፡፡ አንቀጽ 86 ንኡስ አንቀጽ 1 እና 3 የፌዴራል መንግስቱ የውጭ ግንኙነት ፖሊሲ “በእኩልነት እና በጋራ ጥቅም ላይ የተመሰረተ፣ ዓለም አቀፍ ህጎች እንዲከበሩ የማድረግ፣ የኢትዮጵያን ህዝብ ጥቅም ማስጠበቅ“ እና ዓለም አቀፍ ህጎች እና ስምምነቶች እንዲከበሩ፣ የኢትዮጵያን ሉዓላዊነት እና ከህዝብ ፍላጎት በተጻራሪ የሚቆሙትን እንደማይቀበል በግልጽ ያስቀምጣል፡፡

አቶ መለስ እና አቶ ኃይለማርያም ከሱዳን ጋር የተፈረመውን ስምምነት ሚስጥር አድርገው የያዙበት ዋናው ምክንያት እነዚህ ስምምነቶች የኢትዮጵያን ሉዓላዊነት በግልጽ በአገጠጠ እና በአፈጠጠ መልኩ የሚጥሱ መሆናቸውን ስለሚያውቁ ዕኩይ ምግባሮቻቸውን ለመደበቅ ያሰቡት የሸፍጥ ስራ ነው፡፡ እነዚህ የሸፍጥ ሰዎች “ስምምነቶችን” ሚስጥር ማድረግ ይፈልጋሉ ምክንያቱም የኢትዮጵያን ጥቅም አሽቀንጥረው የጣሉ በመሆኑ እውነታው በተጫባጭ ጎልቶ እንደሚታይ እና ከኢትዮጵያ ጥቅም በተቃራኒ የቆሙ ከሀዲዎች መሆናቸውን ያውቃሉ እና ነው፡፡ ስምምነቱን ሚስጥር አድርጎ መያዝ ከላይ ከተጠቀሱት የተለዬ ሌላ ምክንያት በፍጹም ሊኖር አይችልም፡፡ በሌላ በኩል ሚስጥር አድርገው የያዟቸውን ስምምነቶች ግልጽ ያድርጉ እና እኔ እነዚህ ስምምነቶች የተደረጉት እኩልነትን ባዛነፈ መልኩ ነው፣ ኢትዮጵያን ብቸኛ ተጎጅ ያደረገ ነው እያልኩ የምሟገተውን በመርታት ማስተባበል ይችላሉ፡፡
አንቀጽ 9 (“የህጎች ሁሉ የበላይ“) ይህንን አስመልክቶ ህገመንግስቱ የአገሪቱ የህጎች ሁሉ የበላይ መሆኑን በግልጽ ያስቀምጣል፡፡ ሁሉም ህጎች፣ ወጎች፣ ልማዶች እና በመንግስት አካላት የሚደረጉ ውሳኔዎች ወይም የህዝብ ባለስልጣኖች ከዚህ ጋር በተያያዘ መልኩ ተጻራሪ ሆነው ከተገኙ ተፈጻሚነት አይኖራቸውም፡፡ ሁሉም ዜጎች፣ የመንግስት አካላት፣ የፖለቲካ ድርጅቶች፣ ሌሎች ማህበራት እና ባለስልጣኖቻቸው ህገመንግስቱን ማክበር ማስከበር እና በህጎቹም መገዛት… ማንኛውም ስልጣንን ለመያዝ የሚፈልግ አካል ሁሉ በህገመንግስቱ ከተደነገገው ውጭ ስልጣንን ለመያዝ ማሰብ የተከለከለ መሆኑን በግልጽ ያመላክታል፡፡”

በአቶ መለስ እና አቶ ኃይለማርያም የሚደረግ ማናቸውም “ስምምነት” “ውል” “የጋራ ስምምነት” “ድርድር” አንቀጽ 55 (12)፣ አንቀጽ 86 (2) (3) ተፈጻሚነት አይኖረውም፡፡ በአሁኑ ጊዜ በኢትዮጵያ ህገመንግስት ተፈጻሚነት የማይኖረው ህግ ወደፊት ስልጣን የሚይዙ ህጋዊነትን የተላበሱ ተከታታይ የኢትዮጵያ መንግስታት ሊቀበሉት የማይችል ዓለም አቀፍ ህግ በኢትዮጵያ ተፈጻሚነት ሊኖረው ይችላልን?

አንቀጽ 9 (4) የኢትዮጵያ ህገመንግስት እንዲህ ይላል፣ “በተወካዮች ምክር ቤት የጸደቁ ዓለም አቀፍ ስምምነቶች“ የአገሪቱ የህጎች ሁሉ የበላይ ናቸው፡፡” ሌሎችስ በኢትዮጰያ በህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ያልጸደቁ ዓለም አቀፍ ህጎች ምን ሊባሉ ነው? ይህንን ጥያቄ ለመመለስ ማንም ቢሆን የህገመንግስት ልሂቅ መሆንን አይጠይቅም፣ ዓለም አቀፍ ህጎች በኢትዮጵያ የህዝብ ተወካዮች ምክር ቤት እስካልጸደቁ ድረስ የተጻፉበትን ወረቀት ያህል ዋጋ አያወጡም፡፡ ማንም ህጋዊነትን ተላብሶ ስልጣን የሚይዝ ቀጣይ የኢትዮጵያ መንግስት ተፈጸሚነት በማይኖራቸው ህጎች ዓለም አቀፍ ስምምነቶችን የመፈጸም ግዴታ የለበትም፡፡ ኢትዮጵያ እንደዚህ ያሉትን ስምምነቶች የማውገዝ እና ሱዳኖች ከህግ አግባብ ውጭ በተጽዕኖ ከያዟቸው ይዞታዎች ለኢትዮጵያ አስረክበው በዓለም የህግ አግባብ መሰረት ከኢትዮጵያ ግዛት እንዲወጡ ይደረጋል፡፡

የዓለም አቀፋዊው ህግ ስምምነቶች በመንግስታት መካከል መተግበር እንዳለባቸው ግዴታ የሚጥል እንደመሆኑ መጠን (ስምምነቶች መጠበቅ አለባቸው በሚለው መርሆ መሰረት) እንደዚሁም የተወሰኑ የህግ ማዕቀፎች መንግስት ሊያወግዛቸው እና ከመተግበርም ሊቆጠብ የሚችልባቸው (ሊያቋርጣቸው) ወይም ደግሞ በመጀመሪያ ስምምነቶቹ በሚፈረሙበት ጊዜ ስህተት ተሰርቷል ብሎ ካመነ እና ካረጋገጠ ስምምነቶችን ሊሰርዛቸው ወይም ከስምምነቶች እራሱን ሊያገል እንደሚችል ዕድል ይሰጣል፡፡

የቬና ስምምነት በህግ ውል ላይ ውዝግብ በሚነሳበት ጊዜ ውሳኔ ሊያሳልፍ እንደሚችል ብዙ ስምምነቶች የህግ መሰረት የሌላቸው ብሎ ውድቅ ሊያደርግ እንደሚችል በግልጽ ያስቀምጣል፡፡ አንቀጽ 46 (1)፣ (2) (“ተፈጻሚነት የማይኖራቸው ውሎች“) ተፈጻሚነት የማይኖራቸውን ስምምነቶች ከአንድ አገር “የውስጥ ህጎች” አንጻር ተፈጻሚነት ሊኖራቸው እንደማይችል ከግንዛቤ በማስገባት እንዲህ ይላል፣መንግስት ለአንድ ስምምነት ተገዥ ሊሆን የሚችለው በሀገሩ ያለውን ህግ የሚጥስ እስካልሆነ ድረስ እና ያደረገው ስምምነትም በአገሪቱ ካለው የህግ ማዕቀፍ ጋር የማይቃረን እስከሆነ ድረስ ብቻ ነው፡፡በተግባር እና በልማድ መተግበር ካለበት ሁኔታ ውጭ በሆነ መልኩ አንድ መንግስት በእራሱ ህግ አውጥቶ ስምምነት ቢገባ ተፈጻሚነት ሊኖረው አይችልም፡፡

አንቀጽ 49 የሚከተለውን መብት ያጎናጽፋል፣ “አንድ መንግስት ከሌላ እምነት ከማይጣልበት መንግስት ጋር ስምምነት ቢዋዋል ይህ ውል ተፈጻሚነት አይኖረውም“ አንቀጽ 50 እንዲህ ይላል፣ “መንግስት ከሌላ መንግስት ጋር በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገድ የማይገባ ጥቅም በመስጠት ውል የተዋዋለ ከሆነ ያ ውል በአገሪቱ ህግ ተፈጻሚነት አይኖረውም“ መንግስቱን ወይም ደግሞ የመንግስቱን ተወካይ በማስገደድ የተደረገ ስምምነት ካለ ይህ የግዳጅ ስምምነት ስምምነቱን ለማፍረስ መሰረት ይሆናል፡፡

ሊካድ የማይችለው ነገር እነዚህ ተአማኒነት የሌላቸው ስምምነቶች በአቶ መለስ እና በአቶ ኃይለማርያም በሁለቱም ባለስልጣኖች የተፈረሙ ቢሆንም ከላይ በግልጽ ለማመልከት እንደተሞከረው ከኢትዮጵያ ህገመንግስት አንጻር ተፈጻሚነት አይኖራቸውም፡፡ ሌሎች ሊነሱ የሚችሉ ጥያቄዎች ቢኖሩ የሚከተሉት ናቸው፣ 1ኛ) አንቀጽ 55 (12) ከሚፈልገው የህግ ማዕቀፍ አንጻር ከሱዳን ገዥ አካል ጋር ገና ስምምነቶቹ ሲፈረሙ ግልጽ በሆነ መልክ ጉዳዩ ለሚመለከተው ፓርላማ ቀርቦ እንዲጸድቅ የተደረገ መሆን አለመሆኑ፣ 2ኛ) ስምምነቱ በሚከናወንበት ወቅት “ሙስና” እና “የማጭበርበር ወንጀል” የነበረ ወይም ያልነበረ መሆኑ፣ 3ኛ) ስምምነቱ በሚካሄድበት ጊዜ “አስገዳጅነት” ያላቸው ወይም ለማስገደድ የሚያበቁ ድርጊቶች የነበሩ ወይም ያልነበሩ መሆናቸው፣ በኢትዮጵያ ወገን በኩል ህጉን መርምሮ የማጽደቅ ሂደት ያልተከናወነ ስለነበር ኦማር አልባሽርን በሚጠቅም መልኩ የተፈጸመ እንዲሁም ስምምነቱ ለኢትዮጵያ የተወካዮች ምክር ቤት እንዲቀርብ እና እንዲጸድቅ ያልተደረገ ስለሆነ የተፈጻሚነት ዕድል እንደማይኖረው የሚያጠራጥር አይደለም፡፡ በቬና ስምምነት መሰረት ሱዳን ለኢትዮጵያ መንግስት ስምምነቱን የማጽደቅ ዕድል መስጠት እንዳለባት የህግ ግዴታ አለባት፡፡ እራሷን ከጉዳዩ ጋር በማስተሳሰር በተለመደው ልምድ እና እምነት መሰረት ሱዳን ስምምነቱን ለማጸደቅ ስራዎችን ልትሰራ ይገባል፡፡ በአጠቃላይ ከስምምነቱ ጋር በተያያዘ መልኩ ሚስጥር ሆኖ መያዙ እና በስምምነቱ ዙሪያም ምንም ዓይነት ፍንጭ እንዳይኖር ድብቅ ለማድረግ ከሚደረገው ጥረት አንጻር ወደፊት ስምምነቱን በጥልቀት እና በዝርዝር በመመርመር የሚገኘው የመረጃ ውጤት ሙስና፣ የማጭበርበር ወንጀል እና የግዳጅ ውል ሆኖ ይገኛል፡፡

የኢትዮጵያን መሬት ለሱዳን የመስጠት ስምምነቶችን ተፈጻሚነት የመሆን ዕድል የሚጻረሩ ሌሎች ህገመንግሰታዊጉዳዮች

አቶ መለስ እና አቶ ኃይለማርያም ግዙፍ የሆነ መሬት “ከአማራ የግዛት ክልል” በመቁረስ ለሱዳን በማስረከባቸው የአማራን ህዝብ የጋራ መብቶች ደፍጥጠዋል፡፡ “ስምምነቶቹ” አንቀጽ 39ን (የብሄር ብሄረሰቦች እና ህዝቦች መብት) እንዲሰጥ ስምምነት በተደረገበት መሬት የሚኖሩ ኢትዮጵያውያንን በግዳጅ ከሉዓላዊ ግዛታቸው በመነጠል ከፍላጎታቸው ውጭ ወደ ሱዳን አሳልፎ የሚሰጥ ስለሆነ ህጉ ተፈጻሚነት እንዳይኖረው ይጻረራል፡፡ አቶ መለስም ሆኑ አቶ ኃይለማርያም መሬት የማስመለስ፣ ብልህነት በጎደለው መልኩ በግዛት ላይ እና በግዛቱ በሚኖሩ ህዝቦች ላይ ድርድር የማድረግ ወይም ደግሞ በእራሳቸው ውሳኔ “የብሄሮችን እና የህዝቦችን” በመሬታቸው ላይ ያላቸውን መብት በመንጠቅ ሳይጠየቁና ምክር እንዲያደርጉ ዕድል ሳያገኙ በሌላ አባባል ሪፈረንደም ሳይሰጥ የመሬት ግዛታቸውን በድብቅ በተሸፈነ ሴራ በመንጠቅ ለሌላ አገር አሳልፎ የመስጠትም ሆነ ስምምነት የማድረግ ህገመንግስታዊ ስልጣን የላቸውም፡፡ በዓለም አቀፋዊ ህግ መሰረት መንግስት የአንድን አገር ሉዓላዊ ግዛት ለሌላ ባዕድ አገር አሳልፎ ከመስጠቱ በፊት ሊሰጥ በታሰበው መሬት ላይ ወይም በዚያ ግዛት ላይ የሚኖሩ ህዝቦችን የማማከር ግዴታ አለበት፡፡ ማማከር ሲባልም የህግ ሂደቱን ለመጠበቅ እንጅ መንግስት ከዚህ ጉዳይ ጋር በተያያዘ መልኩ እጁን ዘው አድርጎ በማስገባት ምንም ዓይነት ውሳኔ መስጠት እንደማይችል ልብ ሊባል ይገባል፡፡ ይህም ሆኖ “በአማራ ክልል የሚገኘውን ግዙፍ የመሬት ግዛት” ለሱዳን መንግስት አሳልፎ ለመስጠት ስምምነት ከመፈራረማቸው በፊት በአቶ መለስም ሆነ በአቶ ኃይለማርያም በኩል ህዝቡን ለማማከር የተሞከረ ነገር የለም፡፡

ከዚህም በላይ የኢትዮጵያ ህግመንግስት አንቀጽ 2 የሚከተለውን መብት ያጎናጽፋል፣ “በዓለም አቀፍ ህግ ስምምነት እና ኢትዮጵያም ተቀብላ ባጸደቀቸው ህግ መሰረት የኢትዮጵያ ሉዓላዊ የግዛት አንድነት በአገሪቱ ውስጥ የሚገኙ አባል ክልላዊ መንግስታት ፌዴሬሽን ድንበሮችን አካትቶ የያዘ ነው፡፡“ ይኸ ህገመንግስታዊ ቋንቋ የአገር ውስጥ እና የውጭ የወሰን ድንበሮቻቸው ሲካለሉ እና ሲዘጋጁ “የክልል አባል መንግስታት” የሚኖራቸውን ቀጥተኛ ሚና መስተጋብር በግልጽ ያሳያል፡፡ የህገመንግስቱ አንቀጽ 2 የኢትዮጵያ የፌዴራላዊ መንግስት አካል መሬቱን ለሱዳን አሳልፎ የሚሰጠውን ስምምነት ከመፈረሙ በፊት “በአማራ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት” የወሰን ክልል ውስጥ የሚኖረው ህዝብ ሪፍረንደም/referendum (ጠቅላላ የህዝብ ድምጽ) ማድረግ እንዳለበት በግልጽ አስቀምጦታል፡፡
ከሱዳን ጋር የተደረገው ህገወጥ ስምምነት ተፈጸሚነት ስለማይኖረው ብዙም አያሳስብም

በአቶ መለስ፣ አቶ ኃይለማርያም እና ጓዶቻቸው የተደረገው ህገወጥ ስምምነት ተፈጻሚነት የማይኖረው ቢሆንም በመጠኑም ቢሆን አሳስቦኛል፣ ሆኖም ግን በግልጽ እና ጥልቀት ባለው መንገድ ሳገናዝበው ብዙ የሚያሳስበኝ አይሆንም፡፡ “ስምምነት” እየተባለ ስለሚጠራው ጉዳይ ብዙ የሚታወቁ ድብቆች አሉ፡፡ ስምምነቶቹን ካባ ደርበው ትልቅ ነገርን እንደፈረሙ እናውቃለን፡፡ ሆኖም ግን ምን እንደደበቁ በእርግጠኝነት ለመናገር አይቻልም፡፡ ስምምነቶቹን ከህግ አግባብ ውጭ በሙስና እንዳደረጉ እናውቃለን፣ ሆኖም ግን የሙስናውን ስፋት እና ጥልቀት እስከምን ድረስ እንደሆነ በግልጽ አይታወቅም፡፡ ስምምነቶቹ ሲፈጸሙ ማታለል እንዳለባቸው እናውቃለን፣ ሆንም ግን የማታለሉ ደረጃ እስከምን ደረጃ እንደሆነ አናውቅም፡፡ ስምምነቶቹ ሲፈጸሙ ማጭበርበር እንዳለባቸው እናውቃለን፣ ሆኖም ግን የማጭበርበሩ ስፋት እና ጥልቀት ደረጃ እስከምን ድረስ እንደሆነ አናውቅም፡፡ የስምምነት ሰነዶች ሲፈረሙ ሁሉንም ዓይነት ያካተቱ ማጭበርበሮች እንዳሉ እናውቃለን፣ ሆኖም ግን የማታለል፣ የማጭበርበር እና የመሰሪነት ዓይነቶችን አናውቅም፡፡ በድብቅ የተፈረሙት ስምምነቶች እና አሁንም ሚስጥር ሆነው የተያዙት ድሁር እና ኮሳሳ ስምምነቶች ወደፊት በጊዜ ሂደት እርቃናቸውን ወጥተው ሚስጥሩ ግልጽ የሚሆንበት ጊዜ ይመጣል፡፡ ”እውነት ለዘላለም ተቀብራ እንደማትኖር ሁሉ ተንኮልም በዙፋን ላይ ለዘላለም ተቀምጣ አትኖርም”፡፡

የኢትዮጵያ የግዛት ሉዓላዊነት አንድነት በምንም ዓይነት መልኩ ለድርድር አይቀርብም፡፡ አቶ መለስ ዜናዊ፣ አቶ ኃይለማርያም ዳሳለኝ…ሌላም ማንም… ቢሆን በኢንቨስትመንት የማስመሰያ ጨዋታ የኢትየጵያን ለም መሬቶች በቅርጫ ለሱዳን፣ ለሳውዲ ወይም ለህንድ “ባለሀብቶች” ሊሰጥ አይችልም፡፡ እውነታው ግን ጀሴ ጀምስ እና ወሮበላ ጓዶቹ (በአሜሪካ የታውቁ ዘራፊዎች) የዘረፏቸውን ባንኮች ለሌላ የመስጠት መብት እንዳላቸው አድርገው እንዳሰቡት ሁሉ የኢትዮጵያ ቁንጮ አምባገነን መሪዎች ደግሞ የኢትዮጵያን ለም መሬት የመስጠት መብት እንዳላቸው ቆጥረውታል፡፡
ጥንታዊ የሆነች ኢትዮጵያ የምትባል አገር አለች፣ የእኛ እናት ሀገር፡፡ ኢትዮጵያ በክልል መከፋፈል የለባትም፣ “በጎሳ ፌዴራሊዝም” መበጣጠስ የለባትም፣ ወይም ደግሞ በድንበር መካለል ሰበብ “ስምምነት” መሰረት ግዛቷ መሸጥ የለበትም፡፡ ወደ የግዛት ሉዓላዊነት አንድነቷ የተጠበቀች ኢትዮጵያ ስንመጣ ኦሮሞ ኢትዮጵያ የለችም፣ አማራ ኢትዮጵያ የለችም፣ ትግሬ ኢትዮጵያ የለችም፣ ጉራጌ ኢትዮጵያ የለችም… ወይም ደግሞ ጋምቤላ ኢትዮጵያ የለችም፡፡ በቀላሉ አነጋገር የኢትዮጵያ ህዘቦች ኢትዮጵያ ናት ያለችው፡፡ በሉዓላዊነት የግዛት አንድነት ዙሪያ በመሰባሰብ ኢትዮጵያ የማትከፈል እና የማትከፋፈል መሆኗን በማመን መተባበር አለብን፡፡ ምንጊዜም ቢሆን ጠንቃቃ ሆነን መገኘት አለብን፣ እናም ከመቃብር አፋፍ ላይ ሆነው ለማትረፍ የሚፈልጉ ተንኮለኛ ጭራቆችን እራሳቸው በመቃብር ውስጥ እንዲቀሩ እናድርግ፡፡ አምላክ ሁላችንንም አንድ አድርጎ እንደፈጠረን ሁሉ በፍቅር እና በመከባበር በአንድነት በመኖር ለአምባገነንነት፣ ለጨፍጫፊነት፣ ለመለያየት ቦታ መስጠት የለብንም፡፡ ዛሬም አንዲት ኢትዮጵያ! ነገም አንዲት ኢትዮጵያ! ለዘላለምም አንዲት ኢትዮጵያ!
ኢትዮጵያ ለዘላለም በክብር ትኑር!
ጥር 27 ቀን 2006 ዓ.ም

በማህሌት ነጋ (ሲያትል)

ከሁሉ የእኔን ቀልብ የሳበው የቀጂው ማንነት ነበር። ለማጣራት ያደረኩት ጥረት ብዙም ግዜ አልፈጀብኝም። አበበ ገላው በዚሁ “ሊክድ” በተባለው ቅጂ “እኔ ከሞትኩም እንደ ሃየሎም መጠጥ ቤት በከንቱ መሞት አልፈልግም። መሞት የምፈልገው ለአላማ ነው ይላል።” በዚህ ግዜ አንድ ሳቅ ይሰማል። የኢያጎ ሳቅ። ዳዊት ከበደ ስለመሆኑ ብዙም አልተጠራጠርኩም።

ሰሞኑን አንድ ሚስኪን ጋዜጠኛ ነኝ ባይ ከአንድ የከሰረ ፖለቲካኛ ጋር ቃለ ምልልስ ሲያደርግ በቪዲዮ ለቆ ስለነበር ለሶስት ደቂቃ ያህል ተምልክቼ ጭንቅላቴን በሃዘን እየነቀነኩ ዘጋሁት። እኔን ጨምሮ በርካቶች ድረ ገጾችን የምናስሰው መረጃ ፍለጋ እንጂ የከሰሩ ግለሰቦችን ደረቅ ወግ ለማዳመጥ እንዳልሆነ ለማንም ግልጽ ነው። በአንድ ወቅት ያዙን ልቀቁን ይሉ የነበሩት ሁለት ግለሰቦች የዛሬን አያድርገውና ኢትዮጵያዊያን እንደ ማንዴላ የነጻነት ታጋዮች አድርገው ያከብሯቸው ስለነበር ድምጻቸው የጎላ በራስ መተማመናቸው ከውስጣቸው ሞልቶ በአፋቸው ይገነፍል ነበር። ዛሬ ግን ድምጽ አጥሯቸው ቀልብ እርቋቸው ሲንሾካሾኩ ያየ ሁሉ እንደ እኔ ከንፈር መጦ የሁለቱን ምስኪኖች ወግ በግዜ ዘግቶ ወደ ስራው እንደሚመለስ ብዙም አያጠራጥርም።

“ምስኪኖች እነማን ናቸው?” እንደማትሉኝ እርግጠኛ ነኝ:: የአውራምባው ዳዊት ከበደና የኢዴአፓው ልደቱ አያሌው ጉዳይ መቼም አንገት ያስደፋል። ሁለቱም ጠላታቸው ወያኔ እንዳልሆነ እነርሱ እንደሌሎች “ጽንፈኛ” እንዳልሆኑ ሌሎችን ከሰው እራሰቸውን ከፍ ለማድረግ ሲጥሩ ላስተዋለ ጠበል የሚወስዳቸው ያጡ በሽተኞች መሆናቸውን ድርጊታቸው ይመሰክራል። ዲያስፖራውና የግል ጋዜጦች በተለይ የጋራ ጠላቶቻቸው ይመስላሉ። እንደው ለመንደርደሪያ እንጂ የዚህ ጹሁፍ አላማ የሁለቱ ምስኪኖች ወግ ስላልሆነ ወደ ቁም ነገሩ ልመለስ::

ሾተላዩ ሰላይ ዳዊትን ለመጀምሪያ ግዜ በአካል ያገኘሁት ወደ ሲያትል የዛሬ ሶስት አመት በመጣ ግዜ ነበር። አስተባባሪዎች መርጠን፣ ገንዘብ አዋጥተን፣ ድግስ ደግሰን፣ ሽልማት አዘጋጅተን ነበር የጀግና አቀባበል ያደረግንለት። ወቅቱ የብርድ እና የበረዶ ግዜ ስለነበር እኔም እንደሌሎች ይህንን “ጀግና ጋዜጠኛ” ለመቀበል ብዙ መስዋእትነት ነበር የከፈልኩት። በተለይ የኢትዮሜድያው አብርሃ በላይና ሼክስፒር ፈይሳ እንግዳውን ተቀብለው ቤታቸው ከማሳደር አልፈው ለዝግጅቱ ስኬት ያበርከቱት አስተዋስኦ ቀላል አልነበረም። ሰላዩ ጋዜጠኛ ግን አብርሃ በላይን አራክሶ፣ ሼክስፒር ፈይሳን ደግሞ ስምህን አጠፋለሁ ብሎ በማስፈራራት ከንቱነቱን ብቻ ሳይሆን የኢያጎ ባህሪውን ፍንትው አድርጎ አጋልጧል።

ይሁንና ኢያጎን (ዳዊትን) በቅርብ የሚያውቁት ሁሉ አትመኑት ማለታቸው አልቀረም። እውነት ለመናገር ዳዊት እነ ውብሸት ታዬ እና ርእዮት አለሙን በማሳሰሩ ድርጊት እጁ አለበት የሚል ሹክሹታ ከወደ አገር ቤት ሲናፈስ ማናችንም የዚህ ጎጠኛ “ጋዜጠኛ” ወዳጆች በቁም ነገር አልወሰድነውም። መቼም ሰው በምልካም ስራው ሲታወቅና ሲወደስ ምቀኛ እንደማይጠፋ ለማንም ግልጽ ነው። ስለዚህም ነበር ዳዊትን አትመኑት የሚለውን የአገርቤት መልእክት ማንም ትኩረት ያልሰጠው። አሁንም ስለዚያ ድርጊቱ ተጨባጭ መረጃ ስለሌለኝ ድርጊቱን ፈጽሟል አልፈጸም ለማለት ባልችልም ከጀርባ የመውጋት ጋህሪውን ለማስተዋል በመቻሌ አያደርግም ብዬ መከራከር አልችልም።

ዳዊት ተራ የሆኑ ጉዳዮችን ሁሉ የመቅዳት ባህሪ አለው። ሰው ሲጎርስ፣ ሲጠጣ፣ ሲናገር፣ ሲቀልድ (ከተቻለውም ሽንት ቤት ሲጸዳዳ) ቪዲዮና ፎቶ ማንሳት ድምጽ መቅዳት ይወዳል። በስውር የሚቀዳበት ሪኮርደርም ይዞ እንደሚዞር ውስጥ አዋቂዎች ይናገራሉ። ብዙ ሰው ግን የዳዊትን ድርጊት ከጋዜጠኝነት ስራው ጋር ስለሚያያይዘው ተንኮሉን አይጠረጥርም። ነገሩ ያልጠረጠረ ተመነጠረ መሆኑን ነው።

አሁን እንደምንሰማው ነዋሪነቱ በአሪዞና ፊኒክስ የሆነው የዳዊት ከበደ ታላቅ ወንድም ብስራት ከበደ የሚታወቀው በተመሳሳይ የመቅዳት ባህሪው ነው። በሁለቱ መካከል ያለው ልዩነት ብስራት ምንም ጭንብል ሳያጠልቅ አይኑን በጨው አጥቦ ስለሚንቀሳቀስ የህወሃት ታማኝ ካድሬና ሰላይ መሆኑ በስፋት ይነገራል። እርሱም እንደ ወንድሙ የትርፍ ግዜ ስራው ስለሆነ እንኳን ፖለቲከኞችን እና ታጋዮችን በስካይፕም ይሁን በስልክ የሚያናግራቸው ሴቶች ምስልና ድምጽ ሳይቀር እንደሚቀዳ በጉራ ይናገራል፣ ለቅርብ ጓደኞቾም ያሳያል። እዚህ ላይ ግለሰቡን እምታውቁ ሴቶች ጠንቀቅ በሉ ማለት ሳያስፈልግ አይቀርም።

የኢያጎ ጩቤ ወደ ዲሲ ደዋውዬ እንዳጣራሁት ዳዊት ወያኔ አባረረኝ ብሎ ወደ አሜሪካ ፈርጥጦ ሲመጣ የኢሳት ሰዎችም የተቀበሉት በመልካም አይን ነበር። በተለይ ከሲሳይ አጌና፣ ከመሳይ መኮንን እንዲሁም አበበ ገላው ጋር መልካም ወዳጅነት ለማፍራት፣ አብሮ ለመጠጣትና ለመብላት ግዜ አልወሰደበትም። ለጋዜጠኝነት ስነምግባር እጨነቃለሁ የሚለው ይሄው ግለሰብ ወያኔ ጠለፍኩ ያለውን የዶ/ር ብርሃኑን የስካይፕ ውይይት በድህረ ገጹ ላይ በማውጣት የራሱ አጸያፊ ድርጊት መነጋገሪያ ሆኖ እንደ ነበር ይታውሳል። ዳዊት ከበደ በኢሳት፣ ግንቦት ሰባትን እና ዶ/ር ብርሃኑ ላይ በተከታታይ የሰራውን አሳፋሪ ግን ደግሞ የከሸፈ ፕሮፓጋንዳ ሁሉም ስለሚያውቀቅ መድገም አያስፈልግም። ከሁሉ የገረመኝ ሰሞኑን ዳዊት ኢያጓዊ የስለላ ስራውን ለማራቀቅ መሞከሩ ነው። ሞኝ እራሱን ያታልላል ነው ነገሩ።

ልክ እንደ ኢያጎ ዳዊትም ጩቤን በጀርባው ደብቆ ያመኑትን እና ያቀረቡት ሁሉ ላይ ከማሴር ቦዝኖ እንደማያውቅ ሙሉ በሙሉ ግልጽ ሆኗል። በቅርቡ ለመረዳት እንደቻልኩት በርግጥም የዛሬው ኢያጎ ዳዊት ከበደ መስዋእትነት ከፍሏል፣ መልካምነቱንም በስራው አስመስክሯል በማለት እንደ ትግል አጋር ያዩት ከነበሩ በርካታ ኢትዮጵያዊያን አንዱ ጋዜጠኛ አበበ ገላው ይገኝበታል። ለዚህም ምክንያት አንዱ ኢያጎ ከእስር ወጥቶ በሲፒጄ ሳይቀር ለፕሬስ ነጻነት ላበረከተው አስተዋጽኦ በታላላቅ የአለማችን ጋዜጠኞች ፊት በኒውዮርክ ቀርቦ ሽልማት ሁሉ መውሰዱ ነው። ይቺም ስኬት ለዳዊት ጥሩ ጭንብል ሆና ቆይታለች።

በወቅቱም ወያኔ ይገለኛል ያስረኛል እንጂ አገር ለቅቄ አልሰደድም ብሎ በየመድረኩ ሲደነፋ በእውነትም የጎልያድ ጠላት ቅዱስ ዳዊትን ነበር የመሰለን። ያሁሉ ተረት ሆኖ ወያኔ ሊያስረኝ ነው ብሎ አገር ጥሎ ሲፈረጥጥ አሜሪካ ያሉ ኢትዮጵያዊያን ሁሉ ክብርና ፍቅር አልነፈጉትም ነበር። የእኛው ኢያጎ ግን ያን ሁሉ ክብር ትቶ በእኩይ ተግባሩ የነጻንት ትግሉን የሚጎዳና የህወሃት አንባገነኖችን በሚጠቅም እኩይ ተግባራት ላይ ለመሰማራት ግዜ አልፈጀበትም።

በቅርቡ ወያኔዎች ክፉውን ጎልያድ መለስ ዜናዊን በአለም መሪዎች ፊት አዋርዶና አስደንግጦ የመጨረሻና ወሳኝ ስንብት ላደረገለት ጋዜጠኛና አክቲቪስት አበበ ገላውን ለማስጠላት እንዲሁም ኢትዮጵያዊውን ለመከፋፈል በህገወጥ መንገድ የተቀዳ የግል የስልክ ንግግር አዛብተው፣ ቆርጠውና ቀጥለው በኢንተርኔት ላይ ለቀቁ። ይሄም የተለቀቀው በዳዊት ድርገጽ ሳይሆን በቀንዲል የወያኔ የፈስቡክ አቀንቃኝ ዳንኤል በርሄ አማካኝነት በሆድ አደሩ ሹምባሽ ከበደ ካሳ አቀናባሪነት ነው። ደግነቱ የተባለው ሁሉ ምንም ሚስጥር የሌለው ስለነበር እንዳሰቡት ሳይሳካላቸው እነርሱንው መሳለቂያ አድርጓቸዋል።

ከሁሉ የእኔን ቀልብ የሳበው የቀጂው ማንነት ነበር። ለማጣራት ያደረኩት ጥረት ብዙም ግዜ አልፈጀብኝም። አበበ ገላው በዚሁ “ሊክድ” በተባለው ቅጂ “እኔ ከሞትኩም እንደ ሃየሎም መጠጥ ቤት በከንቱ መሞት አልፈልግም። መሞት የምፈልገው ለአላማ ነው ይላል።” በዚህ ግዜ አንድ ሳቅ ይሰማል። የኢያጎ ሳቅ። ዳዊት ከበደ ስለመሆኑ ብዙም አልተጠራጠርኩም። ሳቁ በጣም የተለየች ውስጧ ሸፍጥና ተንኮል ያዘለች ነች። ዳዊትን ለሚያውቁት ወዳጆቼ አስተያየት ሳልሰጥ ይቺን አምልጣ ስትቆረጥ የወጣች ወሳኝ መረጃ አድምጣችሁ የማን ሳቅ እንደሆነ ንገሩኝ ብዬ በኢሜይል አያይዤ ላኩላቸው። አራቱም መልሳቸው አንድ ነው፣ የኛው ኢያጎ ዳዊት ከበደ።

ዳዊት በጣም አሳዘነኝ። ብዙ ተስፋ የጣልንበት “ጋዜጠኛና የነጻነት ታጋይ” እንዴት ከክብር ወንበሩ ወርዶ ቆሻሻ ትቦ ውስጥ ይወድቃል? ለነገሩ ከልብ ያልሆነ ነገር ሁሉ እራሱን መግለጡ አይቀርምና ዳዊትም ከልቡ ኢያጎ እንጂ ሌላ አልነበረም። በጣም ተምታቶበታል። እኛ ግን የበለጠ ነቃን። እነዳዊት ከበደ ግን ግራ እንደተጋቡ እንደሰካራም በየትቦው ውስጥ እየወደቁ ይገኛሉ። ተመስገን ደሳለኝ ከጥቂት ወራት በፊት “የፖለቲካ ስር ቁማርተኞች” በሚል የጻፈው አንጀት አርስ ጹሁፍ ትዝ አለኝ። ተመስጌን የጠየቀው መሰረታዊ ጥያቄ በእኔም አእምሮ ውስጥ ያቃጭላል። ለመሆኑ ወደ አገር ቤት ከአሜሪካ ልክ እንደ አመጣጡ ፈርጥጦ ያስመለሰው ጉዳይ የፕሬስ ነጻነት መሻሻሉና “የጽንፈኞችን” ፖለቲካ በመጸየፉ ነው ወይንስ ደግሞ ኢሳትን የማፍረስ እና በጸረ-ወያኔ ትግሉ ግንባር ቀደም ሚና ይሚጫወቱ ኢትዮጵያዊያንን ለማምታታትና ለመሰለል ስላላመቸው? መልሱ ግልጽ ነው።

ወያኔዊ ኢያጎነት በቀላሉ እንደማይለቅ ከዳዊት መማር ይቻላል። ዲሲ አካባቢ በቅርብ የታዘቡት እንደነገሩኝ ዳዊት ሁለት ነገሮች አብዝቶ ይወዳል፣ መጠጥና ሴት ማባረር። ከአገር ቤት ፈርጥጦ ዲያስፖራ የተቀላቀለው ዳዊት ሲነቃበትና ይሄ የሱስ ጥማት ሲያስቸገረው ፈርጥጦ እነአቦይ ስብሃት እና ሽመልስ ከማል ጋር ብርጭቆ ማጋጨት መጀመሩን ሰማን። ተመሳሳይ ላባ ያላቸው ወፎች አብረው ግር ይላሉ አሉ ፈረንጆች። አበው ሲተርቱ ግም ለግም አብረህ አዝግም እንዳሉት መሆኑ ነው። መልካም እድል፣ መልካም ቅምቀማ ብለናል ከወደ ሲያትል!!